مجموعهداران در حالی به خرید و فروش دلار و ارزهای دیگر در سایتهایی مانند دیوار و شیپور مشغولند که این سکهها و اسکناسهای کلکسیونی قیمتهای متنوعی دارند؛ برای مثال از ۳۰ هزار تا ۱۸۰ هزار تومان؛ برخی فعالان این حوزه اما میگویند قیمتها میتواند میلیونی و میلیاردی هم باشد.
هر چند مراجع قانونی، خرید و فروش ارز را در فضای مجازی ممنوع کردهاند، اما این موضوع ظاهرا شامل مجموعهداران و علاقهمندان به اسکناسها و سکههای خاص نمیشود. با گشتی در دو سایت معروف انتشار آگهی آنلاین، پیشنهادهایی را برای فروش ارزهای کلکسیونی و تقاضاهایی را برای خرید آنها میتوان دید. در این میان، برخی هم فروشندهاند و هم خریدار.
قیمتهای متنوع و توافقی
در سایت دیوار، برخی آگهیها، به فروش سکههای کمیاب تعلق دارند و تعدادی نیز دلارها و ارزهای «کلکسیونی» را عرضه میکنند. کاربرانی هم مجموعهای از اسکناسها و سکهها را برای فروش گذاشتهاند؛ برخی حاضرند آنها را به صورت تکی عرضه کنند و گروهی میخواهند کل مجموعه را با هم به فروش برسانند.
فروشندگان یا قیمتها را درج کردهاند یا نوشتهاند «توافقی». قیمتها هم متفاوتند. برای مثال، کاربری که چهار روز پیش، آگهی فروش «یک دلار قدیمی سالم» را در سایت دیوار ثبت کرده بود، میخواسته آن را 30 هزار و 700 تومان بفروشد.
کاربری که در میانههای هفته، کلکسیونی متشکل از شش اسکناس یک یا دو دلاری و یورویی را برای فروش عرضه کرده بود، در آگهی خود نوشته است که قیمتها توافقیاند اما همه آنها را با هم 250 هزار تومان میفروشد.
فروشنده دیگری نیز پنج روز پیش، آگهی فروش ۴۱ برگ اسکناس یک دلاری، متعلق به سالهای ۱۹۳۵ و ۱۹۵۷ را به قیمت پنج میلیون تومان ثبت کرده است؛ یعنی هر کدام حدود 122 هزار تومان.
همچنین کاربری، یک اسکناس دو دلاری و بدون خط تاخوردگی را شش روز پیش، 185 هزار تومان میفروخت.
در یک آگهی که تاریخ آن به دو هفته پیش بازمیگردد، ۴۵۰ دلار کلکسیونی، به قیمت 13 میلیون و 500 هزار تومان عرضه شدهاند؛ یا به عبارتی هر کدام 30 هزار تومان.
کاربری نیز تعدادی اسکناس 200 دلاری قدیمی و تانخورده را که در آلبوم بودهاند، دو هزار تومان بالاتر از نرخ روز میفروشد یا با دلارهای 100 دلاری آبی، معاوضه میکند.
یک فروشنده، در پاسخ به این پرسش که قیمتها در این بازار چگونه است و آیا میتوان با 500 یا 600 هزار تومان، مجموعهای را تهیه کرد، گفت؛ نرخها تفاوت زیادی با هم دارند، حتی برخی سکهها ممکن است به تنهایی تا یک میلیارد تومان هم ارزش داشته باشند، اما بعضی ممکن است چند میلیونی یا چند صد هزار تومانی باشند
سکه یک میلیارد تومانی!
خبرنگار با یکی از مجموعهدارانی که قیمت را در آگهی، توافقی درج کرده بود، به عنوان مشتری، تماس گرفت. فروشنده قصد داشت کل سکهها و اسکناسهای موجود در مجموعه خود را که متعلق به کشورهای مختلف بودند، با هم به فروش برساند. او حاضر نبود قیمت مشخصی را اعلام کند و خواهان قیمتگذاری از سوی خریدار بود.
این فروشنده تاکید داشت که مجموعه خود را از زمان جوانی تا کنون جمع کرده و دیگر وقت رسیدگی به آن را ندارد؛ برای همین بیشتر از آنکه قیمت برای او مهم باشد، دوست دارد کار به دست یک علاقهمند واقعی برسد.
این فروشنده در نهایت، در پاسخ به این پرسش که قیمتها در این بازار چگونه است و آیا میتوان با 500 یا 600 هزار تومان، مجموعهای را تهیه کرد، گفت؛ نرخها تفاوت زیادی با هم دارند، حتی برخی سکهها ممکن است به تنهایی تا یک میلیارد تومان هم ارزش داشته باشند، اما بعضی ممکن است چند میلیونی یا چند صد هزار تومانی باشند.
دلارهایی با روکش طلا
در سایت شیپور نیز آگهیهای مشابهی وجود دارد؛ از جمله سکهای قرن نوزدهمی با روکش نقره که 400 هزار تومان قیمتگذاری شده بود.
سکههایی با قیمتهای ارزانتر هم در میان آگهیها پیدا میشود؛ مثلا کاربری سه هفته پیش، در آگهی خود برای سکه یک دلاری مناسبتی، رقم 65 هزار تومان را درج کرده بود.
برخی کاربران، آگهیهایی را با عنوان دلار یا یورو با روکش طلا در این سایت ثبت کردهاند. از جمله، در موردی که مربوط به سه هفته پیش است، کاربری مجموعههای مختلفی از اسکناسهای تزئینی دلار و یورو را با روکش طلا، به قیمت 800 هزار تومان یا هر برگ از آنها را 120 هزار تومان عرضه میکرد. بر اساس توضیحات آگهیدهنده، این اسکناسها، فانتزی و دکوریاند، اما اندازه، طرح و شکل آنها واقعی است و با طلای 24 عیار، روکش شدهاند.
کاربر دیگری نیز یک ماه پیش، یک اسکناس صد دلاری با روکش طلا را 240 هزار تومان، قیمتگذاری کرده بود.
برخی کاربران، آگهیهایی را با عنوان دلار یا یورو با روکش طلا در این سایت ثبت کردهاند؛ از جمله کاربری که مجموعههای مختلفی از اسکناسهای تزئینی دلار و یورو را با روکش طلا، به قیمت 800 هزار تومان عرضه میکرد
از واسطهگری میان خریدار و فروشنده تا اشاره به دلار سیاه
در کنار سایتهای رسمیای چون دیوار و شیپور، برخی صفحات در شبکههای اجتماعی نیز در زمینه خرید و فروش ارز کلکسیونی فعالیتهایی را انجام میدهند. برخی از آنها سکهها و اسکناسهای قدیمی و نایاب را عرضه میکنند؛ اما در برخی موارد، این دلارها در واقع طراحی شده هستند. برای مثال در صفحهای در اینستاگرام، 100 عدد اسکناس دلار، ساخت کشور تایوان عرضه شدهاند که «طراحی مشابه دلار اصل» دارند.
در این میان مواردی جدیتری نیز دیده میشود که ماجرا دیگر ارز کلکسیونی نیست. از جمله صفحهای که چندی پیش اعلام کرده بود، قصد دارد یک روز در هفته، پستی را به معرفی خریداران و فروشندگان ارز به یکدیگر اختصاص دهد؛ به این صورت که افراد میتوانند مبالغ خرید و فروش پیشنهادی خود را در کامنت اعلام کنند.
در موردی عجیب اما، صفحهای که به نظر میرسد در خرید و فروش اجناس عتیقه نیز دست دارد، اشارهای به «دلار سیاه» کرده است.
«دلارهای سیاه» و «یوروهای سبز»، شگردی برای کلاهبردای هستند که در سالهای گذشته مشکلاتی را برای افراد ایجاد کرده بودند. بنا بر اعلام خبرگزاری میزان، کلاهبرداران، ارزهای تقلبی و در واقع کاغذهای بیارزش را به رنگهای سیاه یا سبز در میآورند و ادعا میکردند آنها با محلول خاصی پاک میشوند و به شکل اصلی خود در میآیند.
برخی، فریب این افراد را خورده بودند و کالاهایی را در ازای دریافت این دلارها یا یوروهای تقلبی به کلاهبرداران فروخته بودند.
مواردی جدیتری نیز دیده میشود که ماجرا دیگر ارز کلکسیونی نیست؛ از جمله معرفی خریداران و فروشندگان ارز به یکدیگر یا اشاره به «دلار سیاه»
حال، اشاره دوباره به این نوع ارز تقلبی در یک صفحه اینستاگرامی عجیب به نظر میرسد. هر چند برخی از مسئولان، در برابر هر مشکلی از این دست، سراغ گزینه فیلترینگ و محدودسازی پلتفرمها و شبکههای اجتماعی میروند، اما شاید آگاهسازی مردم و نظارت دقیقتر، راهحل بهتری باشد.
منبع: تجارت نیوز