بعد از اعلام خبر عدم‌عرضه ای‌تی‌اف دوم در ابتدای شهریورماه موجی از گمانه‌زنی‌ها در محافل مختلف اقتصادی مطرح شده است. به‌نظر می‌رسد اختلاف نظر دو وزارت‌خانه نفت و اقتصاد منافع مردم را در معرض ریسکهای جدی قرار داده است.
از حدود یک هفته قبل خبر عرضه قطعی ای‌تی‌اف دوم در روز دوم شهریور در بسیاری از رسانه‌های رسمی و غیررسمی باعث شد موجی از ورود نقدینگی به‌سمت 4 سهم پالایشی (پالایشگاههای بندرعباس، تهران، تبریز و اصفهان) صورت گیرد. نکته جالب توجه اینکه به هیچ عنوان این خبر از سوی سازمان خصوصی‌سازی یا وزارت اقتصاد به‌عنوان متولی اصلی عرضه ای‌تی‌اف‌ها تکذیب نشد.
پیش از این بارها عرضه ای‌تی‌اف‌های دوم و سوم به تعویق افتاده بود اما این بار با توجه به اینکه هیچ واکنشی در عدم تأیید روز دوم شهریور ماه انجام نشد متأسفانه بسیاری وجوه نقد مردم به‌سمت این سهام روانه شد.
اما امروز اعلام شد، بر اساس اعلام قبلی سازمان خصوصی‌سازی قرار بود سهام دولت در چهار پالایشگاه در قالب دومین صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (etf) عرضه شود لیکن با توجه به عدم اقدام وزارت نفت در تأسیس صندوق مذکور، هیئت واگذاری در آخرین جلسه خود و با توجه به عرضه قبلی سهام شرکت پالایش نفت تبریز، عرضه باقی‌مانده بلوک سهام متعلق به دولت در سه شرکت پالایش نفت بندرعباس، تهران و اصفهان را نیز مصوب نمود، لذا بر همین اساس آگهی عرضه عمده و بلوکی سهام این شرکت‌ها هفته گذشته منتشر شده است که پس از هماهنگی با بورس تاریخ دقیق عرضه آن در بازار سرمایه مشخص خواهد شد.
این گزارش می‌افزاید: سازمان خصوصی‌سازی مجری مصوبات هیئت محترم واگذاری است و چنانچه در این خصوص مصوبه جدیدی به این سازمان ابلاغ شود بر آن اساس اقدام خواهد شد، لذا تأکید می‌شود اخبار منتشره در سایت سازمان خصوصی‌سازی مبنا و مأخذ اقدامات مربوط به عرضه سهام دولت در بازار خواهد بود و شایسته است که با مراجعه به پایگاه اینترنتی سازمان خصوصی‌سازی به‌نشانی www.ipo.ir اطلاع‌رسانی صحیح انجام گیرد.
مجلس همچنان پیگیر ارائه سهام عدالت به جاماندگان
نکته جالب توجه دیگر اینکه به‌غیر موضوع عدم‌عرضه ای‌تی‌اف دوم مجلس شورای اسلامی و در رأس آن کمیسیون اقتصادی نیز به‌شدت پیگیر ارائه سهام به جامانده‌های سهام عدالت می‌باشد. ظاهراً تنها منابع باقی‌مانده برای ارائه سهام عدالت به جاماندگان سهام موجود و دارایی همین ای‌تی‌اف‌ها می‌باشد.
بر این اساس هنوز تکلیف سهامی که مجلس برای جامانده‌ها در نظر گرفته روشن نشده که موضوع بلاتکلیفی ای‌تی‌اف دوم نیز خبرساز شده است.
آیا پای دعوای بزرگ در مدیریت پالایشگاهها در میان است؟
یکی از گمانه‌زنی‌های جدی نیز به موضوع مدیریت سهام پالایشگاههای در معرض عرضه اشاره دارد، بر این اساس به‌نظر می‌رسد در مورد پالایشگاهها دعوای اصلی بر سر مدیریت این صندوق باشد. اگر سهام موجود به‌صورت ETF عرضه شوند به‌نظر می‌رسد مدیریت صندوق به‌عهده وزارت اقتصاد باشد و اگر عرضه به‌صورت بلوکی انجام شود احتمالاً با انجام خرید از سوی زیرمجموعه‌های وزارت نفت مدیریت در نهایت در وزارت‌خانه مذکور باقی بماند.
جزئیات اختلاف نظر وزارت اقتصاد و وزارت نفت
گفتنی است، طبق اعلام رسمی دژپسند وزیر اقتصاد "دستگاه مربوطه (وزارت نفت) در روز‌های اخیر اعلام کرد "آمادگی نداریم"، بر این اساس، دارادوم به‌صورت بلوکی عرضه می‌شود و اگر هم نتوانستیم، آن را شناور می‌کنیم."
این درحالی است که شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی توقف عرضه دارادوم را تصمیم وزیر اقتصاد دانست و تأکید کرد در صورت تغییر این تصمیم برای تشکیل صندوق ETF، این شرکت و وزارت نفت آماده بوده و هستند که تمامی اختیارات خود را در این خصوص به وزیر اقتصاد تفویض نمایند.
در اطلاعیه شرکت مذکور آمده است، "طبق آخرین نظر جناب آقای دژپسند وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، قرار شد سهام پالایشگاهها به‌صورت بلوکی فروخته شود و لذا با انتخاب این روش عرضه، دیگر لزومی به تشکیل صندوق ETF نبوده است.
احتمال عرضه سهام پالایشگاهها در قالب ای‌تی‌اف همچنان وجود دارد؟
هرچند شرکت پخش و پالایش تمام تقصیر را بر دوش وزیر اقتصاد انداخته است اما بایستی منتظر ماند تا جزئیات بیشتر از موضوع روشن شود. به هر حال پیگیری‌ها نشان می‌دهد ظاهراً در صورت عدم اقدام وزارت‌خانه متولی برای عرضه سهام در قالب ای‌تی‌اف و عدم‌استقبال در عرضه بلوکی وزارت اقتصاد می‌تواند رأساً نسبت به عرضه سهام در قالب ای‌تی‌اف اقدام کند. هنوز جزئیات این خبر تأیید نشده است اما پیگیری‌های لازم از سوی خبرنگاران تسنیم در این خصوص انجام خواهد شد.
تسنیم