بحث آزادسازی سهام عدالت باعث شده نگاه‌ها به سمت این سهام برگردد و این موضوع که چه کسی مشمول سهام عدالت می‌شود، از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا برخی افراد که تعداد آنها یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است، برگه سهام عدالت را دارند اما زمانی که به سامانه سهام عدالت مراجعه می‌کنند، با وارد کردن اطلاعات خود نمی‌توانند وارد سامانه شوند و به آنها اعلام می‌شود که مشمول سهام عدالت نیستند. اما افرادی که اطلاعات آنها در سامانه ثبت شده است ولی برگه سهام ندارند، مشمول سهام عدالت می‌شوند. در واقع ملاک مشمول بودن ثبت اطلاعات افراد در سامانه سهام عدالت است.
استارت سهام عدالت در سال ۱۳۸۵ زده شد و فرایند ثبت‌نام آن تا سال ۱۳۸۸ طول کشید. طبق آمار، حدود ۴۹ میلیون و ۱۴۸ هزار و ۷۷۵ نفر مشمول سهام عدالت هستند که از این تعداد ۴۶ میلیون و ۵۶۹ هزار و ۴۸۳ نفر در قید حیات هستند.
هر فرد برای آگاهی از اینکه مشمول سهام عدالت است یا خیر، باید به آدرس اینترنتی SAMANESE.IR مراجعه کند و اطلاعات هویتی (کدملی) خود را وارد سامانه کند. چنانچه توانست به سایت وارد شود، مشخص می‌شود که مشمول سهام عدالت است و در غیر اینصورت، سهام‌دار محسوب نمی‌شود.
در این میان ممکن است برخی افراد برگه سهام عدالت را داشته باشند اما زمانی که وارد سامانه می‌شوند و اطلاعات خود را وارد می‌کنند با این پیام مواجه شوند که " شماره ملی وارد شده در فهرست سهام‌داران ثبت نام شده سهام عدالت، موجود نمی باشد. "به این افراد اصطلاحا جاماندگان سهام عدالت گفته می‌شود؛ یعنی افرادی که ثبت‌نام اولیه شده‌اند اما به هر دلیلی اطلاعات آنها در سامانه ثبت نشده است.
برای مثال ممکن است شرکت تعاونی که از طریق آن ثبت‌نام کرده‌اند، اطلاعات را در موعد مقرر برای سازمان خصوصی‌سازی ارسال نکرده است یا برخی شخصا باید به سامانه مراجعه می‌کردند که اطلاعات خود را ثبت کنند اما این کار را انجام نداده‌اند.
باید گفت این افراد که تعداد آنها حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است، با افرادی که ثبت‌نام اولیه را هم انجام نداده‌اند، فرقی ندارند و هیچ اقدامی نمی‌توانند انجام دهند.
در سوی دیگر افرادی که اطلاعات آنها در سامانه ثبت شده است اما برگه سهام ندارند، مشمول سهام عدالت می‌شوند. در واقع ملاک این است هر فردی که اطلاعاتش در سامانه ثبت شده باشد و با کد ملی بتواند وارد سامانه شود، مشمول سهام عدالت است.
منبع: ایسنا