با نزدیک شدن قیمت ارز آزاد و سامانه نیما احتمال افزایش قیمت بسیار کم است. بانک مرکزی بارها تأکید کرده که قیمت‌ها را در حدود فعلی یعنی 11 هزار تومان حفظ خواهد کرد لذا با این شرایط و اطمینان‌هایی که داده شده، رشد قیمت ارز حداقل تا پایان سال‌جاری بسیار کم است. بر این اساس مردم با مهم‌ترین عامل رشد قیمت خودرو روبه‌رو نخواهند شد.
«مرتب قیمت می‌گیرند؛ انگار از دیروز تا امروز تغییری اتفاق افتاده؛ یه تومن بالا میره یه تومن پایین؛ بازار راکد هست؛ هیچ کاری نمیشه کرد....»
این گفته‌های یکی از نمایشگاه‌داران خودرو در خیابان انقلاب است. او 44 سال تخصص در خرید و فروش خودرو دارد. محمود از وضعیت این روزهای بازار گلایه دارد و می‌گوید چند وقتی است که بازار خودرو راکد شده است.
وقتی از او پرسیدم با این همه سابقه در خرید و فروش خودرو، به نظرتون با خرید خودرو سود می‌کنم یا نه؟
کمی نگاهم کرد و گفت: «نمیدونم!»
گفتم بالای 40 سال سابقه کار دارید، مگه میشه که ندونید؟
محمود گفت: «اولین باره که از گفته‌ام اطمینان ندارم. روزهایی که قیمت خودرو پایین بود، به همه می‌گفتم از خرید خودرو سود نمی‌کنید چون قیمت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند، اما همه دیدیم که چه اتفاقی افتاد. قیمت‌ها یکباره گران شد و همه در آن برهه یعنی سال گذشته تب خرید خودرو پیدا کردند، آنهایی که خریدند بُرد کردند و آنهایی که نخریدند مجبور شدند گرانتر بخرند.» بازار خودرو برای فعالان این حوزه دوگانه است. آنهایی که توصیه خرید می‌کنند، جوان هستند و آنهایی که سن و سالی دارند می‌گویند قیمت‌ها حداقل تا پایان سال ثابت می‌ماند. غلامرضا دیگر نمایشگاه‌داری است که سراغ او می‌رویم و می‌پرسیم سرمایه‌گذاری در حوزه خودرو سودده است یا خیر؟ بدون معطلی جواب ما را می‌دهد که «ثبت‌نام کن، پشیمان نمی‌شوی. قیمت خودرو شاید گران شود.»
نمایشگاه‌داران چه گفتند؟
وقتی با تعداد بیشتری از نمایشگاه‌داران خودرو صحبت کردم این نتیجه به دست آمد که بازار خودرو اگر با 4 سناریو روبه‌رو نشود، قیمت‌های فعلی را حفظ خواهد کرد. بنابراین در صورت ثبات قیمت‌ها، لزومی ندارد که مردم در صورت نداشتن بودجه کافی سراغ بازار خودرو بروند و از سویی در این شرایط توصیه می‌شود سرمایه‌گذاران با هدف کسب سود وارد این بازار پر زرق و برق نشوند.
سناریوی اول؛نوسان نرخ ارز
اولین سناریو که می‌تواند قیمت خودرو را تحت تأثیر قرار دهد؛ بروز نوسان در نرخ ارز است. در این حالت، چنانچه نرخ ارز به روی کانال 13 هزار تومان برسد قیمت خودرو در مسیر تغییر قرار خواهد گرفت، اما تا زمانی که نرخ ارز ثابت است و بازار در ثبات قراردارد، قیمت خودرو در مسیر گرانی قرار ندارد.
یک تحلیل تأیید نشده حکایت از آن دارد هر هزار تومانی تغییر نرخ ارز می‌تواند آغازگر تغییر قیمت خودرو باشد.
البته باور بازار به اینکه آیا نرخ ارز در مسیر افزایشی قرار داشته و قیمت‌ها کاهش نخواهد یافت هم در نیروی تغییر قیمت‌های خودرو مؤثر است که البته در شرایط کنونی هیچ چشم‌اندازی برای افزایش نرخ ارز وجود ندارد.
سناریوی دوم، محدودیت در واردات قطعات
دومین سناریو؛ هر گونه تغییر و سخت‌گیری در واردات قطعات خودرو می‌تواند در سطح تولید و عرضه خودرو در بازار تأثیرگذار باشد.با محدودیت در واردات قطعات خودرو، خودروسازان مجبور به کاهش عرضه خواهند شد که این نیز می‌تواند روی قیمت این محصول نیمه مصرفی اثر بگذارد.
سناریوی سوم؛کاهش تولید
سومین سناریو که می‌تواند روی بازار خودرو اثر بگذارد کاهش تولید خودرو است. این امر می‌تواند ناشی از زیانده شدن خودروسازان به جهت کاهش تقاضای خودرو یا تثبیت قیمت‌ها باشد.این سناریو تا اندازه‌ای می‌تواند محقق شود چرا که اگر تقاضا کاهش یابد تولید مقرون به صرفه نیست.
سناریوی چهارم؛تعهد به وعده‌ها
چهارمین سناریو که در شرایط فعلی محتمل‌تر به نظر می‌رسد و از سویی به سرعت بر بازار خودرو اثر می‌گذارد، بدقولی خودروسازان است، اگر خودروسازان به تعهدات خود در عرضه بموقع خودرو پایبند نباشند، مجدداً قیمت‌ها رو به افزایش می‌رود.
چه کسانی خریدار شدند
افزایش ناگهانی قیمت خودرو، خیلی‌ها را خریدار خودرو کرد، چرا که خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شد. کسانی که دارنده خودرو بودند به امید اینکه قیمت‌ها دوباره گران شود، روی به خودروهای ثبت‌نامی بردند. آنهایی هم که خودرو نداشتند سراغ بازار و ثبت‌نام خودروسازان رفتند تا بتوانند صاحب خودرو شوند.
عوامل تثبیت و آرامش بازار
با وجود سناریوهایی که برای افزایش قیمت خودرو پیش‌بینی شد، چه عواملی باعث شد قیمت خودرو این روزها روی آرامش به خود بگیرد؟ آیا این عوامل موقتی است؟ اگر بخواهیم به‌صورت کلی پاسخ این سؤالات و ابهامات را بدهیم دلیل اصلی ثبات اقتصادی است. با آرامش بازار خیلی از حوزه‌هایی که زمانی با تنش مواجه بودند، ثبات یافتند. نمونه آن در بازار گوشت و مرغ است. روزهایی بود که قیمت این کالاها که جزو کالاهای اساسی هستند هفتگی گران می‌شد ولی اکنون قیمت‌ها ثابت شده و در برخی از مواد غذایی هم کاهش قیمت اتفاق افتاده است.
ارز نیما و آزاد نزدیک شدند
با نزدیک شدن قیمت ارز آزاد و سامانه نیما احتمال افزایش قیمت بسیار کم است. بانک مرکزی بارها تأکید کرده که قیمت‌ها را در حدود فعلی یعنی 11 هزار تومان حفظ خواهد کرد لذا با این شرایط و اطمینان‌هایی که داده شده، رشد قیمت ارز حداقل تا پایان سال‌جاری بسیار کم است. بر این اساس مردم با مهم‌ترین عامل رشد قیمت خودرو روبه‌رو نخواهند شد.
خریدهای هدفمند؛ خروج دلالان
نکته دیگر اینکه خرید اکثر مردم هدفمند شده است و دیگر مانند گذشته افراد تب خرید ندارند. تنها کسانی دنبال خودرو هستند که یک؛ خودرو ندارند یا قصد دارند نسبت به تغییر خودروی خود اقدام کنند یا در نهایت می‌خواهند سرمایه خود را حفظ یا ارتقا دهند. این امر نشان می‌دهد که دلالان در حال خروج از بازار خودرو هستند. وقتی دلالان از بازار خودرو خارج می‌شوند بازار به ثبات نسبی می‌رسد و نوسان قیمت رو به کاهش می‌رود.
تکیه به توان داخلی
نکته دیگر که می‌توان از آن یاد کرد، تکیه خودروسازان به توان داخلی است. زمانی که تحریم‌های خودرو آغاز شد، وابستگی خودروسازان به قطعات وارداتی زیاد بود اما چند وقتی است که می‌توان تغییر رفتار را در آنها دید. کاهش وابستگی به واردات تا حدودی جلوی کاهش تولید و افزایش قیمت را گرفته است.
باور‌پذیری پیش فروش‌ها
مبحث دیگری که باید به آن اشاره کرد، باورپذیر شدن پیش فروش خودروسازان است. در گذشته وقتی افراد با پیش فروش خودروسازان مواجه می‌شدند، می‌دانستند که تزئینی است و هیچ زمان دسترسی به سایت مربوطه و ثبت‌نام پیدا نخواهند کرد. اما اکنون تا حدودی این فرصت مهیا است و مردم می‌توانند در سایت خودروسازان، پیش خرید کنند.
توصیه خرید
محمد حسین صباغیان، کارشناس بازار خودرو می‌گوید که بازار خودرو نسبت به گذشته بسیار آرام شده و دو هفته‌ای است که اکثر قیمت‌ها ثابت شده است، با توجه به شرایط موجود پیش‌بینی ما این است که قیمت‌ها هیچ تغییری نخواهد یافت و بدین جهت خرید با هدف کسب سود را به مردم توصیه نمی‌کنیم، مگر اینکه فردی بخواهد برای اولین بار صاحب خودرو شود. وی ادامه داد: زمانی قیمت‌ها دستخوش تغییر می‌شود که متغیرهای اقتصادی کنترل نشده باشد. خوشبختانه دولت در ثبات سیاست‌های اقتصادی برنامه خوبی دارد و این امر نشان می‌دهد که تا پایان سال جهش در قیمت کالاها رخ نمی‌دهد. وی در مورد خودروهای وارداتی اذعان داشت: به نظر می‌رسد قیمت خودروهای وارداتی در حدود فعلی باقی بماند و کاهشی نباشد چرا که خبری از آزاد شدن واردات خودرو نیست.
در بازار چه می‌گذرد؟
یک ماه پیش که عرضه خودرو در بازار تا حدودی ساماندهی شد، قیمت انواع خودروها بین 6 تا 10 میلیون تومان ارزان شد، حال با گذشت از آن دوره تحلیل قیمت خودرو طی چند هفته اخیر نشان می‌دهد که ثبات بیشترین سهم را در بازار خودرو داشته و در تعداد محدودی از خودروها کاهش قیمت اتفاق افتاده است. از طرفی قیمت کارخانه و بازار بسیار نزدیک شده است.
بخریم یا نخریم؟
در نتیجه‌گیری باید عنوان کرد که پیش‌بینی قیمت‌ها کاهشی است چرا که متغیرهای اقتصادی روند باثباتی را در پیش گرفته است. مهم‌ترین موضوعی که سبب شده قیمت خودرو طی چند هفته اخیر ثابت شود، قیمت ارز است. بدین جهت خرید خودرو با کسب سود نمی‌تواند گزینه خوبی برای مردم باشد.
ایران