فصل نقلوانتقالات لیگ برتر با آغاز این مسابقات به پایان رسید اما یکی از چالشهای تیمها جذب دروازهبان ششدانگ برای تیمشان بود. ماشینسازی با حامد لک به توافق رسید و تیم شهرخودرو با خرید سیدمهدی رحمتی بیشترین برد را در درون دروازه کرد. هرچند استقلال تهران نیز از این انتقال سود برد و بدون درد سر با حسینی، سنگربان دوم خود، قرارداد دوسالهای را تمدید کرد تا خیالش بابت پایان حواشی فصل قبل راحت شود. پرسپولیس نیز سرانجام توانست رضایت علیرضا بیرانوند را جلب کند تا او همچنان در جمع سرخپوشان باقی بماند. شاید تا چند سال پیش، رفتوآمد دروازهبان به تیمهای مختلف در فصل نقلوانتقالات موضوع مهمی نبود اما حالا یکی از جذابیتهای نقلوانتقالات لقب گرفته؛ رقمهای نجومی فوتبالیستها با آپشنهای عجیب حالا به گلرهای لیگ هم رسیده است.
از ممنوعیت حضور دروازهبان خارجی تا قرارداد ۶۶۶ میلیونتومانی!
در سال ۱۳۸۷ و لیگ برتر فصل نهم با تصمیم عزیزالله محمدی و البته حمایت فدراسیون فوتبال، استفاده از دروازهبان خارجی در لیگ برتر ممنوع شد. این مسئله با اعتراض شدید مدیران عامل باشگاهها همراه شد؛ چرا که معتقد بودند نمیتوانند با بالارفتن رقم قرارداد گلرهای لیگ، آن هم به شکلی غیر واقعی، مبارزه کنند. عیسی اندوی، دروازهبان اهل مالی تیم فوتبال ذوب آهن در لیگ هشتم، با درخشش در این تیم بود که خودش را بر سر زبانها انداخت و اتفاقا باعث شد ذوب تا روز آخر مدعی اصلی قهرمانی در لیگ برتر باشد. اظهار نظر عجیب و باورنکردنی حجتالاسلام علیپور در آن سالها در حمایت از تصویب چنین قانونی نیز بهیادماندنی است: «یکی از دلایلی که باعث شد طرح بهکارگیری دروازهبان خارجی در ایران تصویب شد اشتباهات اندوی در دیدار هفته پایانی مقابل فولاد خوزستان بود!»
محمدحسن انصاریفرد، مدیرعامل جدید پرسپولیس، در آن سالها مدیرعامل راهآهن تهران بود و در نقل قولی جالب معتقد بود که با تصویب این قانون باید ناز دروازهبانان متوسط را هم بکشیم؛ چراکه دیگر به مبلغ کم راضی نیستند. سیدمهدی رحمتی که چهار فصل بسیار خوب را در فجر شهید سپاسی تجربه کرد، تصمیم گرفت در سال ۸۳ به سپاهان برود و برای این تیم دروازهبانی کند. در آن سال اما رحمتی فرصت چندانی برای هنرنمایی پیدا نکرد؛ چراکه کل فصل ذخیره دروازهبان آمادهای مانند آرمناک پطروسیان بود به همین دلیل تصمیم گرفت از این تیم جدا شود و با قراردادی دو ساله و تا پایان سال ۸۶ به استقلال تهران ملحق شود. در سال ۸۷ که قانون منع بهکارگیری دروازهبان خارجی تصویب شد، پطروسیان نیز از سپاهان جدا شده بود و مهدی رحمتی بعد از حضور موفق در مس کرمان (بعد از جدایی از استقلال تهران) با قراردادی چندین برابرشده که شایعه شد به ارزش ۶۶۶ میلیون تومان است، بار دیگر به سپاهان بازگشت با این تفاوت که حالا او پیراهن شماره یک را بر تن میکرد. فصل اول برای او چندان از لحاظ فنی خوب نبود و یکی، دو سوتی بد مثل دیدار با شموشک نوشهر در اصفهان در خاطرهها به یادگار مانده، اما در فصل دوم حضورش ثابت کرد سنگربان مطمئنی برای فوتبال ایران متولد شده است. در سال دوم رحمتی قراردادی به ارزش ۷۷۷ میلیون تومان با سپاهان به امضا رساند. رحمتی حالا گل سرسبد نقلوانتقالات فوتبال ایران لقب داشت و در واقع یکی از بازیکنانی بود که از این قانون عجیبوغریب سود بالایی کرد. دروازهبان مطرح فوتبال ایران بعد از دو فصل قابل قبول در سپاهان تصمیم گرفت بار دیگر به استقلال بازگردد و این بار رقم قراردادش همانند قبل با افزایش صدویازده میلیونتومانی به ۸۸۸ میلیون تومان بابت فصل نخست (۱۳۹۰) با استقلال رسید. هرچند مسئولان سازمان لیگ اعلام کرده بودند که دروازهبانان لیگ برتر نباید بیش از ۳۵۰ میلیون تومان دریافت کنند اما با تصویب این قانون، حداقل دروازهبانان ایرانی سود خوبی از لحاظ مالی کردند. رحمتی با تصویب این قانون حالا تحت عنوان دروازهبان شماره یک باشگاه خود وظیفه سنگربانی از دروازه تیم ملی ایران را داشت.
علیرضا بیرانوند نیز یک سال طعم چنین قانونی را چشیده است. او در سال ۹۰ با قراردادی پایین به نفت تهران پیوسته بود و سنگربان شماره ۲ نفتیها بود که به مرور توانست گلر شماره یک این تیم شود و با کسب مقام سوم در لیگ برتر سهمیه آسیایی با تیم را کسب کند. حامد لک، یکی از سنگربانهای قدیمی لیگ برتر نیز در سال ۸۸ از سوپراستارهای نقلوانتقالاتی لیگ برتر بود که توانست با قراردادی خوب به صبای قم بپیوندد و اتفاقا با درخشش در این تیم رقم قرارداد خود را بالا برد.
پرسپولیس بازنده اصلی این طرح عجیب؟
در فصل ۸۷-۸۸ و با تأکید عزیزالله محمدی قانون منع بهکارگیری دروازهبان خارجی با تبعیت از فوتبال امارات به تصویب رسید؛ چراکه اماراتیها در آن سال چنین قانونی را برای حمایت و پیشرفت دروازهبانان داخلی خود مطرح کرده بودند. با تصویب این قانون برخی تیمها مانند سپاهان و بعدتر استقلال، به دلیل بهرهمندی از رحمتی دچار چالش و بحران عجیبی نشدند اما پرسپولیس در آن سالها به دلیل اشتباهات مرگبار علیرضا حقیقی و بعد حسین هوشیار بزرگترین لطمه را از تصویب این قانون خورد. محمد رویانیان، مدیرعامل وقت پرسپولیس، در اظهار نظری جنجالی گفته بود لغو این قانون را خواهم گرفت و صدای اعتراضم را به وزیر ورزش و جوانان خواهم رساند. رویانیان که ضعف سنگربانان تیمش را دیده بود، بهدنبال جذب دروازهبان خارجی برآمد و سرانجام توانست «آسمیر آودوکیچ» صرب را فقط برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا به خدمت بگیرد. آسمیر در شش مسابقه گروهی لیگ قهرمانان آسیای آن سال ستاره بیچونوچرای تیم دنیزلی لقب گرفت و جرقه لغو این قانون با درخشش این دروازهبان زده شد.
لغو قانون عجیب با رفتن عزیزالله محمدی و رشد قارچی گلرهای خارجی
در سال ۱۳۹۱ و با رفتن عزیزالله محمدی و آمدن بهروان، این قانون سرانجام لغو شد. بهروان که در ابتدای ورودش به سازمان لیگ تأکید داشت نظر مردم را در اولویت قرار خواهد داد، بعد از نظرسنجی برنامه ۹۰ که رأی ۷۸ درصدی به لغو این قانون داده بودند، سرانجام بعد از چهار فصل، منع بهکارگیری دروازهبانان خارجی در هیاترئیسه فدراسیون فوتبال مصوب شد. حالا تیمها بار دیگر میتوانستند دروازهبان خارجی جذب کنند و در اولین فصل از بازگشت دروازهبانان خارجی، برخی تیمها سود قابل قبولی از این پست کردند. نیلسون کوریای ۳۷ ساله به دلیل ضعف وحشتناک دروازهبانهای پرسپولیس توانست سنگربان شماره یک این تیم شود و دست بر قضا با درخشش در اکثر دیدارها محبوبیت خاصی بین هواداران پیدا کرد، اما حمید درخشان به دلیل آن چه حمایت از تولید ملی نامیده شده بود نیلسون را از پرسپولیس دیپورت کرد تا سوشا مکانی سنگربان شماره یک پرسپولیس شود. مکانی با سوتیهای عجیبی که داد، یکی از دلایل نتیجه نگرفتن پرسپولیس در آن سال بود که زمینه اخراج درخشان و حضور برانکو در فوتبال ایران را فراهم کرد.
تیمهای دیگری مانند گهر دورود، آلومینیوم هرمزگان و استقلال تهران در آن سال برای دروازهبان شماره ۲ رو به جذب بازیکن خارجی آوردند که دستاورد این اتفاق از بین رفتن چند صدهزار دلار برای این تیمها بود. با رشد قارچگونه دروازهبانهای خارجی در فوتبال ایران، رقم قرارداد دروازهبانان ایرانی که شایستگیهایشان را ثابت کرده بودند نیز بار دیگر افزایش چشمگیری داشت. سالها پس از تصویب و لغو این قانون مندرآوردی، رقم قرارداد دروازهبانها از سوژهها و البته دغدغههای مدیران باشگاههاست. ورود آپشنهای عجیب به بند قرارداد دروازهبانها (از دریافت ۳۰ میلیون تومان در هر مسابقه بابت کلینشیت در فصل ۱۳۹۳ تا دریافت یک میلیارد تومان پاداش خالص در صورت کلینشیت در ۱۵ مسابقه و دریافت چهار میلیارد تومان برای یک فصل در لیگ نوزدهم) همگی به نظر میرسد از برکات تصویب چنین قانونی در ۱۰ سال گذشته است. مهدی رحمتی، حامد لک، وحید شیخویسی و حالا علیرضا بیرانوند به نوعی محصول چنین طرحی بودند که توانستند بهره قابلتوجهی ببرند، اما بالارفتن عجیب رقم قرارداد دروازهبانها نیز مسئلهای است که از کنترل مسئولان فوتبال خارج شده است.
روزنامه شرق