موسسه کاسپین که روزی یکی از موسسات پرسروصدا از جهت نرخ‌های سود سپرده و پس از آن از باب اعتراض‌های طلبکارانش در خیابان‌ها بود، حالا کرکره‌ها را پایین کشیده‌ است و کارمندان آن در انتظار رفع بلاتکلیفی هستند.

شعبه اول: ساختمانی‌ست‌ با دو بر در منطقه‌ای که براساس آمارهای وزارت راه و شهرسازی قیمت هر متر مربع آن معادل ۱۷ میلیون تومان ارزش دارد. این ساختمان که یک بر آن در یکی از خیابان‌های اصلی شهر تهران و دیگری در یک کوچه‌ فرعی‌ قرار دارد؛ به اندازه‌ای بزرگ است که نمای دو بر را به شش قسمت تقسیم کرده‌اند؛ دو بخش در خیابان اصلی، یک بخش نبش خیابان و سه بخش دیگر در کوچه فرعی. فقط کرکره بخشی که در نبش و محل ورود و خروج است بالاست، آن هم نه این که کاملا بالا باشد بلکه تا نیمه باز است. شاید اگر فردی با قد ۱۸۰ سانتی‌متر بخواهد وارد شود باید سرش را خم کند. دستگاه ATM هم خاموش است.

شعبه دوم: انگار نه انگار اینجا بانک است، شبیه مغازه‌ای است که از رکود بازار و نبود مشتری، فروشنده‌هایش در حال چرت زدن هستند، شخصی که سمت چپ نشسته، وقتی متوجه حضور کسی می‌شود سرش را از روی دستش بلند می‌کند و آرام آرام دستانش را به صورتش می‌کشد تا آثار خواب آلودگی پنهان شود. بیشتر شبیه بخش‌های انبارداری و بایگانی سازمان‌هاست که خیلی رفت و آمد در آن در جریان نیست.

شعبه سوم: متوسط قیمت هر متر مربع ملک در این منطقه ۱۲ میلیون و ۵۰۰ تومان است. از آن جایی که این خیابان، خیابان اصلی است و همچنین عریض، احتمالا اگر کسی بخواهد ملکی بخرد باید بیشتر از این‌ها هزینه کند. دو نبش یکی از کوچه‌ها را دو بانک شناخته شده اشغال کرده‌اند. یکی روال کاری خود را طی می‌کند و در کمتر از ۱۵ دقیقه مشتریان متعدد وارد و خارج می‌شوند؛ اما خبری از باز شدن در ورودی بانک دیگر نیست، فقط شخصی بیرون می‌آید شیشه‌ها را پاک می‌کند و برمی‌گردد داخل، انگار مشکل نرفتن مشتری به داخل این بانک، لکه‌های روی شیشه است.

دستگاه‌های خودپرداز این موسسه خاموش و در برخی از شعب بسته شده‌اند.

سه پاراگراف بالا شرح وضعیت سه شعبه موسسه «کاسپین» است که در بخش اسامی «موسسات اعتباری ایرانی غیربانکی» سایت بانک مرکزی، به عنوان اولین موسسه‌ در این لیست معرفی شده است. این موسسه ۱۲۱ شعبه دارد که به جز شعبه مرکزی ۱۸ شعبه دیگر آن در شهر تهران است. اما این موسسه چند ماه است که از دستور کاری بانکی خارج شده، به نحوی که وضعیت اشتغال کارمندان آن نیز در وضعیت نامشخصی قرار دارد.

متصدی اولین شعبه، در خصوص وضعیت اشتغال کارمندان این موسسه ضمن اشاره به این موضوع که هنوز در شرایط بلاتکلیفی هستند می‌گوید: همه چیز دست سرپرستی است و هر شخصی را که صلاح بداند نگه می‌دارد؛ همچنین مدت قرارداد برخی از کارمندان را کم کرده است.

به گفته وی پروسه تعلیق فعالیت‌های بانکی این موسسه طولانی به نظر می‌رسد و نمی‌شود تاریخ مشخصی را تعیین کرد. اما اپراتور یکی دیگر از شعبات این موسسه سخنان دیگری بیان می‌کند: تیم جدیدی که روی کار آمده، پرقدرت کار می‌کند تا سریع‌تر مشکلات حل شود. احتمالا تا شش ماه آینده موسسه به روال عادی برگردد.

طبق اعلام موسسه کاسپین، براساس آخرین تاییدیه بانک مرکزی در ۲۲ خرداد ماه امسال هیات سرپرستی این موسسه انتخاب شدند که علی صادقی، رئیس هیئت سرپرستی در جایگاه مدیرعامل و نبی‌اله کشوری و محمد مرادبیگی، اعضای هیئت سرپرستی در جایگاه عضو هیئت مدیره موسسه اعتباری کاسپین قرار گرفتند. کسانی که هرچند برخی از کارمندان نسبت به مدیریت آنها امیدوارند اما حضور در شعب نشان می‌دهد برنامه مشخص و پرمشغله‌ای برای کارمندان تدوین نشده است.

چالش وصول مطالبات

این موسسه اعتباری غیربانکی با وجود وضعیت بلاتکلیفی، اما همچنان حجم قابل توجهی مطالبات از مشتریان سابق خود دارد.

به گفته یکی از کارکنانش، این موسسه در وصول مطالبات خود از مشتریانش خیلی جدی وارد عمل شده است.

یک اپراتور کاسپین در پاسخ به این سوال که آیا این امکان وجود دارد که مشتریان اقساط خود را با تعویق پرداخت کنند؟ گفت: نه این امکان وجود ندارد چون وثیقه در گرو موسسه دارند.

کسبه‌ اطراف این شعبه متفق‌القول هستند که سال گذشته تعداد زیادی از طلب‌کاران می‌آمدند جلوی در این موسسه تجمع و اعتراض می‌کردند، اما امسال چنین چیزی ندیده‌اند.

یکی از این کسبه‌ها که مغازه‌اش روبه‌رو ساختمان این موسسه است، می‌گوید: تا حدود پنج ماه پیش خیلی اعتراض می‌شد، اما امسال حتی یک نفر هم وارد این موسسه نمی‌شود چه برسد به اعتراض!

موسسه‌ای که قفل شده است

متصدی دومین شعبه مورد بررسی در خصوص روال کاری این موسسه می‌گوید: به ما ابلاغ کرده‌اند هیچ گونه سودی به سپرده ندهیم و روال کاری عادی موسسه متوقف است. طی چند ماه آینده مشخص می‌شود که روند کاری به چه صورت است.

به گفته اپراتور سومین شعبه، کار فعلی کارمندان این موسسه این است که با بدهکارها تماس بگیرند تا سریع‌تر اقساط وام‌هایشان را پرداخت کنند، تا بتوانند طلبِ طلب‌کاران را پرداخت کنند.

پیگیری‌‌های تجارت‌نیوز از روابط عمومی این موسسه حاکی از آن است که طبق دستور بانک مرکزی هیچ گونه سودی از سوی این موسسه به مشتریان پراخت نشود، این حکم شامل تمام سپرده‌ها می‌شود؛ چه سپرده‌هایی که از گذشته در این موسسه افتتاح شده و چه سپرده‌هایی که جدیدتر است.

طبق اعلام این بانک، در خصوص تسهیلات نیز ممکن است به برخی از افرادی که تا بهمن ماه سال گذشته سپرده‌گذاری و ثبت نام کرده‌اند، تسهیلات پرداخت شود.

به گفته روابط عمومی کاسپین از اسفند ماه سال گذشته بانک مرکزی به موسسه اعتباری کاسپین دستور داده که تا زمانی که این موسسه بدهی خود به مشتریانش را تسویه حساب نکند حق پرداخت سود سپرده ندارد.

وی در خصوص روند این کار گفت: بین ۷۰ تا ۸۰ درصد مشتریان پول خود را گرفته‌اند و بخشی از آن باقی مانده است، چون برخی از حساب‌ها مشترک بوده و مسائل حقوقی داشته، سپرده برخی افراد زیر ۱۸ سال هم هنوز باقی مانده است. حساب یک سری از مشتریان نیز مسدود است که باید تعیین تکلیف شوند.

مشکلات خاص مشتریان

یکی از مشتری‌های این موسسه زمانی که با نام موسسه فرشتگان فعالیت می‌کرد از این موسسه وام گرفته ولی پس از آن با مشکلاتی مواجه شده که ظاهرا این موسسه قصد بالا بردن مبلغ بازپرداخت وام بیش از نرخ سود مصوب و توافقی را داشته؛ به این ترتیب که بازپرداخت وام ۱۲ میلیون تومانی به ۴۰ میلیون تومان تبدیل کرده است.

یکی از شعب موسسه کاسپین، که در شرایط بلاتکلیفی کارمندان آن با وام‌گیرندگان آن تماس می‌گیرند تا اقساط خود را سریع‌تر پرداخت کنند.

این مشتری به تجارت‌نیوز توضیح می‌دهد: من از موسسه فرشتگان وام گرفتم و در حال پرداخت اقساط وام بودم؛ معمولا هم پیش می‌آمد که یک تا دو قسط عقب می‌افتاد ولی تجمیع و چند ماه را با هم پرداخت می‌کردم. تا این که تماس گرفتند و گفتند حسابی که شما اقساط خود را با آن پرداخت می‌کنید مسدود شده و برگشت می‌خورد. اقساط چند ماه نیز به حساب‌هایی که خودشان می‌گفتند پرداخت کردم. یک باره به من اطلاع دادند که فعلا قسطی را واریز نکنید. پس از آن تا این که دوباره تغییر نام داشت و کاسپین شد.

وی ادامه ماجرا را این گونه تعریف می‌کند: چند ماه بعد نامه‌ای از این موسسه به دستم رسید که به علت اقساط پرداخت نشده و جریمه برای تسویه باید ۴۰ میلیون تومان پرداخت شود. من پیگیر شدم که چرا وام ۱۲ میلیون تومانی من به علت پرداخت نشدن اقساطی که خودشان گفتند فعلا پرداخت نکنید به ۴۰ میلیون تومان رسیده است. اما مدیران این موسسه شاکی بودند که شما چرا پیگیر نشدید.

وی ادامه می‌دهد: این موسسه بدون این که به ضامن وام مراجعه کند؛ بدون هیچ گونه اخطار، تماس یا پیامکی؛ با وجود این که خودشان گفته بودند فعلا اقساط پرداخت نشود؛ پرونده وام من را وارد روال قضایی و شکایت کرده بودند. این مشکل برای همسرم و دوستم نیز وجود داشت. حتی به همسرم گفته بودند به علت این که بانک وکیل گرفته تا پرونده شما را پیگیری کند باید ۳۰۰ هزار تومان بیشتر پرداخت کنید. حتی گفته بودند ما به شما خبر می‌دهیم اما پس از گذشت چند ماه هیچ اطلاعی ندادند و تلفن‌هایی که شماره آن را روی سایت قرار داده بودند نیز جواب نمی‌دادند.

وی در پایان می‌گوید: یکی از کارمندان این موسسه به من گفت این موسسه نزدیک به دو سال است که حقوق کارمندان خود را پرداخت نکرده و حتی جمعی از کامندان از کار بیکار شده این موسسه برای دریافت حقوق از این موسسه شکایت کرده‌اند. همچنین این موسسه در فرایند تغییر نام به کاسپین، دارایی‌های خود را اسمی افزایش داده است، یعنی بازپرداخت وام ۱۲ میلیون تومانی من را ۶۰ میلیون تومان کرده بودند، به عبارتی دارایی‌های خود را اینگونه افزایش داده بودند تا بدهی‌های خود را پرداخت کنند. اما از آن جایی که مشغله‌های زیادی دارم وقت این را ندارم که دنبال شکایت برم.

شعب موسسه کاسپین روزهای خلوتی را پشت سر می‌گذرانند، این ساختمان‌ها با وجود ارزش‌های میلیاردی میزبان کارمندانی هستند که از آینده کاری خود چندان اطمینانی ندارند و وقت آنها نیز در طول روزهای کاری صرف اموری مشابه کارمندان دیگر بانک‌ها نمی‌شود. هزینه‌هایی که روز به روز کار این موسسه بدهکار را سخت‌تر می‌کند. مشتریان آن نیز که از وضعیت بلاتکلیف این موسسه در رنج هستند چشم‌اندازی ندارند که بدانند حداقل در چه مقطع زمانی می‌توانند به دارایی خود دست پیدا کنند و از انبوه مشکلات این موسسه نجات بیابند.

تجارت نیوز