کمتر کسی است که به تبلیغات پُرفشار و آزاردهنده عالیس در شبکه‌های مختلف صداوسیما توجه نکرده باشد. دلیل بمباران تبلیغاتی محصولات عالیس در رادیو و تلویزیون چیست؟ بررسی‌های نشان می‌دهد که دلیل این حجم از تبلیغات محصولات عالیس این است که صداوسیما در سود شرکت عالیس، شریک است! برای آگاهی از جزئیات این موضوع، نوشته حاضر را تا انتها بخوانید. دو منبع آگاه در حوزه تبلیغات که به فعالیت‌های تبلیغاتی صداوسیما و آژانس‌های فعال در زمینه آگهی‌های بازرگانی آشنایی دارند به خبرنگار مردم سالاری آنلاین گفتند که صداوسیما در افزایش فروش و سود شرکت عالیس شریک است و قرارداد تبلیغاتی این شرکت با صداوسیما بر همین اساس بسته شده؛ این موضوع، دلیل تبلیغ پرفشار محصولات عالیس در شبکه‌های مختلف تلویزیونی و رادیویی است.
نوشیدنی‌های عالیس، بیشترین وقت تبلیغات صداوسیما را به خود اختصاص داده و حجم این تبلیغات به حدی بالا است که باعث آزردگیِ خاطر بسیاری از مخاطبان رادیو و تلویزیون شده است. این حجم بالای تبلیغات، درباره پشت پرده این تبلیغات پرفشار تحقیق کنند و به گفتگو با افراد آگاه در این زمینه بپردازد. یک منبع آگاه در این مورد گفت که تیزرهای تبلیغاتی شرکت عالیس توسط یک شرکت تبلیغاتی در مشهد آماده شده و این شرکت «پول ناچیزی» بابت ساخت این تیزرها پرداخت کرده است. به گفته این منبع آگاه که نخواست نامش فاش شود، در پخش تبلیغات شرکت عالیس توسط صداوسیما، آژانس‌های تبلیغاتی حضور ندارند و شرکت عالیس به‌صورت مستقیم با اداره کل بازرگانی صداوسیما قرارداد امضاء کرده است. کلیت این قرارداد به این صورت است که صداوسیما در افزایش فروش شرکت عالیس شریک است و به این دلیل در حجم زیاد به تبلیغ محصولات این شرکت می‌پردازد که فروش محصولات این شرکت بالا برود و مبلغ بزرگ‌تری به صداوسیما پرداخت شود!این منبع آگاه گفت که ساخت تبلیغات در ایران بسیار ارزان و پخش آن در صداوسیما بسیار گران است؛ شرکت عالیس هم پرداخت ناچیزی بابت ساخت تیزرهای تبلیغاتی داشته و در عوض برای پخش این تیزرها، پذیرفته که بخشی از سود خود را به صداوسیما پرداخت کند.
منبع آگاه دوم نیز به این موضوع اشاره کرد که صداوسیما قراردادهای تبلیغاتی خود را با شرکت‌های مختلف منتشر نمی‌کند و کسی واقعاً به‌طور دقیق و با جزئیات کامل نمی‌داند که در این قراردادها چه می‌گذرد. به گفته این منبع مطلع، شنیده‌ها حاکی از این است که صداوسیما در فروش شرکت عالیس شریک است و درصدی از فروش محصولات این شرکت به صداوسیما تعلق می‌گیرد. منبع آگاه دوم بر این عقیده بود که صداوسیما در سود دو شرکت دیگر که تبلیغات آن‌ها از صداوسیما پخش می‌شود و اتفاقاً در حوزه مواد غذایی نیز فعال هستند، شریک است. روزنامه فرهیختگان اخیراً در گزارشی برآورد کرده است که درآمد صداوسیما از محل تبلیغات عالیس، تنها در پنج شبکه تلویزیونی، «ماهانه یک هزار و ۸۶۳ میلیارد تومان» است. منبع آگاه نخست در گفت‌وگو با مردم سالاری آنلاین با رد این عدد گفت: «بزرگ‌ترین قرارداد تبلیغاتی صداوسیما در سال جاری با یک هُلدینگ ایرانی است که این هلدینگ حدود ۱۷ برند مختلف دارد و کل مبلغ قرارداد برای یک سال، حدود هزار میلیارد تومان است». به گفته وی، تمام برندهای این هلدینگ توسط صداوسیما در طول سال تبلیغ می‌شوند و برآوردِ مبلغ ۱۸۶۳ میلیارد تومان بابت تبلیغات عالیس در یک ماه، برآوردی نادرست است.
انحصار تبلیغاتی عالیس و ایرادهای آن
این پدیده‌ای بی‌سابقه است که صداوسیما با یک قرارداد تبلیغاتی در سود یک شرکت تولیدی شریک شود. در واقع، با شریک شدن صداوسیما در سود شرکت عالیس، این رسانه مستقیماً وارد فعالیت‌های تولیدی می‌شود که این موضوع، هیچ سنخیتی با رسالت آن ندارد. ادغام قدرت رسانه‌ای با فعالیت اقتصادی، به هیچ وجه درست نیست چرا که باعث ایجاد تبعیض بین بنگاه‌های اقتصادی مختلف می‌شود و به بنگاهی که قدرت رسانه‌ای دارد، به راحتی این اجازه را می‌دهد تا سهمِ بازارِ سایر رقبا را به تصرف خود درآورد. در این مورد خاص، انحصار تبلیغاتی عالیس در صداوسیما و تبلیغات پرفشار این شرکت ممکن است باعث شود تا فروش شرکت‌های رقیبِ عالیس، به نحو قابل توجهی کاهش یابد. در واقع، انحصار تبلیغاتی، شرایط رقابت آزاد بین شرکت‌های فعال در یک حوزه اقتصادی را از بین می‌برد. علاوه بر این، صداوسیما یک رسانه خصوصی که از محل درآمدهای خصوصی اداره شود، نیست. صداوسیما با منابع مالی عمومی اداره می‌شود و خط‌مشی آن نیز باید در راستای منافع عمومی باشد. این رسانه حق ندارد با تبلیغات پرفشار، به بیان صحیح‌تر با بمباران تبلیغاتی محصولات یک شرکت خاص، بخش قابل توجهی از مخاطبان بزرگسال را آزرده‌خاطر سازد. به همین ترتیب، صداوسیما به‌عنوان یک نهاد متعلق به عموم مردم، حق ندارد با شریک شدن در سود یک شرکت خصوصی، منافع آن را بر منافع سایر شرکت‌ها ترجیح دهد و با ایجاد نوعی انحصار تبلیغاتی، عدالت اقتصادی را تضعیف کند. در کنار همه این‌ها، خوب است یکبار و برای همیشه، قراردادهای تبلیغاتی صداوسیما، به‌طور شفاف در معرض دید عموم مردم قرار گیرد تا افکار عمومی به قضاوت در مورد عملکرد «رسانه ملی» در حوزه پیام‌های بازرگانی بپردازد. این شفافیت، علاوه بر این که حق مردم و وظیفه صداوسیما است باعث می‌شود تا در میان مدت، اعتماد عمومی به صداوسیما افزایش یابد.
مردم سالاری