اقتصاد ایران در سال 97 و چشم‌انداز سال 98 - بازار موسیقی

جای کوچک موسیقی در سبد اقتصادی خانوارها

فعالان اقتصادی معتقدند به‌موازات تنگ‌تر شدن سبد اقتصادی خانوارها، اقتصاد فرهنگ و به خصوصی موسیقی آسیب خواهد دید و همان‌طور که آمار فروش آلبوم‌های موسیقی و تعداد افرادی که در سال97 به کنسرت رفته‌اند نشان می‌دهد، سال 98 را باید سال رکود اقتصاد موسیقی در نظر گرفت.

وضعیت بازار در سال 97

سال 97 برای بازار موسیقی، سال پر اتفاق و شاید به معنای دقیق‌تر کلمه سال « پرحاشیه‌ای» بود. پیشنهاد برگزاری کنسرت رایگان خیابانی توسط همایون شجریان با توجه به شرایط اقتصادی مردم که امکان خرید جُنگ موسیقی یا رفتن به کنسرت را از آنان گرفته، ازجمله پیشنهادهای مطرح در سال 97 بود که بحث‌های زیادی به همراه داشت و پس‌ازآن خوانندگان دیگری نیز با استقبال از این تصمیم، برای برگزاری چنین کنسرتی اعلام آمادگی کردند.

تغییر الگوی مصرف درنتیجه هزینه‌ها و درآمدها، به‌خوبی  در نحوه آلبوم‌های موسیقی و تک آهنگ‌های منتشرشده در سال 97 مشهود است. با توجه به جریان موسیقی و موضوع اقتصاد موسیقی، در سال‌های اخیر انتشار آلبوم‌های موسیقی کمتر موردتوجه مؤسسات و مراکز قرار می‌گیرد.

بر مبنای آمار تولیدکنندگان آثار موسیقی در سال 97، تقاضای مجوز برای بیش از ۴۰۰۰ هزار تک آهنگ از وزارت ارشاد داشتند درحالی‌که آلبوم‌هایی که به بازار رسیده‌اند عددی کمتر از ۲۵۰ را نشان می‌دهد. آلبوم موسیقی «ابراهیم» ساخته محسن چاووشی در سال 97، عنوان پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی را از آن خود کرد. استقبال از پیش‌فروش اینترنتی آلبوم ابراهیم بسیار جالب‌توجه بود و حدود 150 نسخه از این آلبوم به‌صورت اینترنتی و پیش از انتشار اثر پیش‌فروش شد.

در سال 97، مجموعاً 558 کنسرت در ایران برگزار شد که از این تعداد، 393 کنسرت به پایتخت تعلق داشت. بااین‌حال همان‌طور که گزارش مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) درباره آمار ایرانی‌هایی که به تماشای سینما، تئاتر و کنسرت می‌روند نشان می‌دهد ، بیش از ۸۰ درصد پاسخ‌دهندگان گفته‌اند که تاکنون به هیچ کنسرتی نرفته‌اند که این موضوع حاکی از اهمیت و اولویت اقتصاد موسیقی در سبد خانوارهای مردمی است. اقتصادی که به عقیده فعالان عرصه موسیقی با توجه به رکود حاکم بر اقتصاد کلان روزبه‌روز ضعیف‌تر خواهد شد.

چشم‌انداز بازار در سال 98

افت 30 تا 40 درصدی گردش اقتصاد موسیقی در سال98

سهند آدم عارف، کارشناس اقتصاد فرهنگ

اگر بخواهیم اقتصادی موسیقی در سال 98 را بررسی کنیم، باید به مؤلفه‌های اثرگذاری توجه داشته باشیم که در این اقتصاد تأثیرگذار هستند. معمولاً رونق کنسرت‌های موسیقی و آلبوم‌های موسیقی، تابعی است از شرایط اقتصادی مردم، جامعه هدف و همچنین امنیت برگزاری کنسرت‌ها و کیفیت آن‌ها؛ سال گذشته شاهد ایجاد برخی حواشی در برگزاری کنسرت‌های پاپ بودیم که مهم‌ترین آن‌ها پلی بک کردن برخی خوانندگان بود که به اعتماد مشتریان موسیقی پاپ لطمه زیادی وارد کرد. با در نظر گرفتن این عوامل که در حال حاضر هم قدرت خرید کنسرت یا البوم های موسیقی در سبد اقتصادی خانوارها تنزل بسیاری کرده است، پیش‌بینی می‌شود در سال 98 شاهد نزول 30 تا 40 درصدی در اقتصاد کنسرت‌ها و آلبوم‌های موسیقی که به‌صورت مویرگی از طریق سوپرمارکت‌ها توزیع می‌شوند، باشیم.

تأکید بر اقتصاد کنسرت به این دلیل است که موسیقی در کل دنیا به سمت «سنجش نشدن مالی» حرکت می‌کند. با رشد محبوبیت انتشار غیررسمی آثار و کناره گرفتن تولیدکنندگان از کپی‌رایت، امروز مشتریان و شنودگان موسیقی برای به دست آوردن کالای موردنیاز خود به شکل و شمایل سنتی اقدام نمی‌کنند؛ در چنین شرایطی اقتصاد موسیقی محدود می‌شود به برگزاری کنسرت‌ها.