رییس گروه سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت، آلودگی هوا را چهارمین علت مرگ و میر و دومین علت بیماری‌هایی نظیر سکته‌های قلبی و مغزی و سرطان‌های ریوی خواند و گفت: شهر تهران از بین ۲۶ شهر آلوده جهان، رتبه ۱۲ را دارد.

دکتر عباس شاهسونی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره تبعات آلودگی هوا بر سلامت گفت: آلودگی هوا مهم‌ترین فاکتور خطر محیطی است که بر سلامت انسان تاثیر می‌گذارد. آلودگی هوا به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر و دومین عامل ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر مانند سکته قلبی، سکته مغزی و سرطان های ریوی در جهان شناخته شده است.  بطور کلی ۱۷ درصد از کل مرگ‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر به علت مواجهه با آلودگی هوا است.

وی افزود: مطابق آخرین گزارش سازمان بهداشت جهانی به ترتیب ۳۴ درصد از مرگ‌های ناشی از سکته مغزی، ۲۵ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های ایسکمیک قلبی (IHD)، ۳۶ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان ریه به دلیل مواجهه با آلودگی هوای آزاد است.

وی ادامه داد: در همین راستا، چندی پیش سازمان بهداشت جهانی یک کنفرانس جهانی با مشارکت ۹۰ کشور برگزار کرد. طبق گزارشات این کنفرانس هفت میلیون انسان بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند و به طور کلی از هر ۱۰ مرگی که رخ می‌دهد، یک مورد مرگ ناشی از آلودگی هواست. همچنین ۹۰ درصد از مردم جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که میزان غلظت آلاینده‌های موجود در هوا در این مناطق از رهنمود سازمان جهانی بالاتر است. افرادی که در شهرهایی با غلظت آلاینده بیش از ٢٢ میکروگرم در متر مکعب زندگی می‌کنند، مانند آن است که روزانه یک تا دو سیگار مصرف می‌کنند.

قانون "هوای پاک" چه می‌گوید؟

شاهسونی در ادامه صحبت‌هایش به قانون هوای پاک اشاره کرد و گفت: در سال ۹۶ قانون هوای پاک در مجلس شورای اسلامی تصویب و به دولت ابلاغ شد. همچنین 10 آیین‌نامه مربوط به هوای پاک در شهریور و مهرماه امسال در هیئت وزیران تصویب و ابلاغ شد. هوای پاک، قانون بسیار جامعی است و  در آیین نامه‌های مربوطه جزئیات چگونگی فعالیت حمل و نقل، سوخت، صنایع و... به طور جداگانه تدوین شده است که اگر به خوبی اجرا شود، قطعا شاهد کاهش چشمگیر آلودگی هوا خواهیم بود.

وی یا بیان اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهند که روزهای هوای پاک شهر تهران امسال در این مقطع زمانی نسبت به سال گذشته، افزایش یافته است، افزود: این در حالیست که همچنان غلظت آلاینده‌های هوا در تهران سه برابر رهنمود سازمان بهداشت جهانی است؛ چراکه طبق رهنمود سازمان بهداشت جهانی، میزان غلظت ذرات معلق کوچکتر از2.5 میکرون باید ١٠میکروگرم در متر مکعب باشد.

رییس گروه سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت افزود: در همین راستا سازمان بهداشت جهانی در کنفرانس آلودگی هوا، با همکاری بانک جهانی و چند سازمان بین‌المللی، کمپینی با نام تنفس زندگی راه‌اندازی کرده است. هدف این کمپین این است که کشورها و شهرهایی که به آن پیوسته‌اند، بتوانند تا سال ٢٠٣٠ کیفیت هوای تنفسی ساکنین در کشور یا شهر مورد نظر را به مقادیر رهنمود سازمان بهداشت جهانی برسانند.

طرح جدید ترافیک تهران، پایان‌بخش آلودگی نیست

شاهسونی درباره اثربخشی طرح جدید ترافیک در کاهش آلودگی هوا نیز گفت: درطرح جدید ترافیک، داشتن معاینه فنی الزامی است که می‌تواند در کاهش آلودگی هوا کمک کننده باشد، اما به این معنا نیست که اجرای این طرح تمام کننده آلودگی است. با یک راه‌کار و یک طرح نمی‌توان آلودگی هوا را کاهش داد، در این راستا باید تمام شهروندان احساس مسئولیت کنند. هر چه آلودگی کاهش یابد به نفع خود مردم است و تعداد مراجعین به مراکز درمانی، سکته‌های قلبی و مغزی کاهش می‌یابد.

وی در ادامه با بیان اینکه آلودگی هوا هزینه‌های اقتصادی زیادی نیز بر جامعه تحمیل می‌کند، گفت: بانک جهانی در سال ٢٠١۶ گزارشی مبنی بر هزینه‌هایی که آلودگی هوا بر سیستم بهداشت و درمان جامعه تحمیل می‌کند، ارائه کرد. بر اساس آن هزینه‌های اقتصادی و مرگ ناشی از آلودگی هوا، در شهر تهران ۲.۶ میلیارد دلار است و شهر تهران بین ۲۶ شهر آلوده جهان رتبه ۱۲ را دارد.

7 عارضه مهم آلودگی هوا در کودکان

شاهسونی با بیان اینکه اگر مردم همکاری کنند می‌توان با اجرای طرح‌های جدید، میزان آلودگی هوا را کاهش داد، گفت: آلودگی هوا، تمام جوامع خصوصا کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. کودکان جزو نسل آینده کشور و گروه‌های حساس هستند و عوارض آلودگی بر کودکان مثل کاهش وزن زمان تولد، افزایش اختلالات طیف اوتیسم، بیش فعالی، کاهش رشد مغز، افزایش عفونت‌های حاد دستگاه تحتانی تنفسی، تشدید علائم آسم و افزایش بروز سرطان خون (لوسمی)کاملا شناخته شده است. سالیانه بطور تقریبی ۶۰۰ هزار کودک زیر پنج سال در دنیا به علت مواجهه با آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. از هر چهار مرگی که در کودکان زیر پنج سال رخ می‌دهد، یک مورد مرگ به علت عوامل محیطی است.

تعطیلی مقطعی مدارس؛ آری یا خیر؟

رییس گروه سلامت هوا و تغییرات اقلیمی وزارت بهداشت درباره تعطیلی مقطعی مدارس در زمان تشدید آلودگی هوا، گفت: زمانیکه شرایط آلودگی هوا به حد اضطرار برسد، دو راه را پیش رو داریم؛ یکی کاهش منابع آلاینده هوا و دیگری کاهش مواجهه. هدف تعطیلی مدارس نیز کاهش مواجهه کودکان است. همچنین در شهر تهران تعداد زیادی دانش‌آموز داریم که روزانه برای رفت‌وآمد به مدرسه، بار ترافیکی زیادی را ایجاد می‌کنند. هدف دیگر تعطیلی مدارس کاهش بار ترافیکی و آلاینده‌هاست. اما امیدواریم با اقداماتی که سایر ارگان‌ها انجام می‌دهند، امسال شاهد این موضوع نباشیم.

عوارض مرگبار "گرد و غبار"

شاهسونی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره عوارض ناشی از ذرات معلق گردوغبار در شهرهای جنوبی کشور، گفت: ذرات معلق گردوغبار موجب افزایش مرگ بیماران تنفسی و مراجعه افراد به مراکز بهداشتی _ درمانی می‌شود. بر اساس مطالعات وزارت بهداشت، میانگین درصد مرگ‌ومیر و مراجعه به بیمارستان‌ها در شهرهای در معرض ذرات گرد و غبار بیشتر از شهرهای آلوده به آلاینده‌های ناشی از ترافیک است.

بودجه‌ای که به وزارت بهداشت نرسید

وی با بیان اینکه در زمان رخداد طوفان‌های گرد و غباری، سیستم خدمات رسانی وزارت بهداشت اعم از بیمارستان‌ها، اورژانس و مراکز بهداشتی و درمانی تاثیر زیادی می‌پذیرند و متحمل هزینه می‌شوند، افزود: زمانی‌که طوفان گردوغباری رخ می‌دهد، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و اورژانس به مردم خدمات می‌دهند. با توجه به طرح تحول سلامت، کل هزینه‌ها بر عهده دولت و وزارت بهداشت است. طبق ماده هفت آیین‌نامه اجرایی قانون گرد و غبار، دولت باید به وزارت بهداشت کمک کند و بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را تجهیز کند، اما تاکنون علی رغم پیگیری‌هایی که انجام شده، در این راستا  از محل بودجه‌های تخصیص یافته به ستاد گرد و غبار به وزارت بهداشت و درمان بودجه‌ای تخصیص نداده‌اند.

وی افزود: در جلسات متعدد، موضوع آلودگی گرد و غبار را بررسی کردیم. امیدواریم با اقداماتی که قرار است سازمان جنگل‌ها با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی انجام می‌دهند، شاهد کاهش ذرات گرد و غبار در شهرهایی مانند زابل، اهواز و استان سیستان بلوچستان و سایر استان‌های غربی و جنوب غربی کشور باشیم.

وی در پایان تاکید کرد: کاهش آلودگی با همکاری خود شهروندان انجام می‌شود. بنابراین از آن‌ها می‌خواهیم با استفاده از وسایل نقلیه عمومی در این کار به ما کمک کنند و شهرداری نیز باید در افزایش دسترسی عموم مردم به وسایل نقلیه عمومی و از رده خارج کردن اتوبوس‌ها و مینی بوس‌های فرسوده اقدام کند. در غیر این صورت امسال نیز در روزهای سرد که همراه با وارونگی است، شاهد تشدید آلودگی هوا و به خطر افتادن سلامت مردم خواهیم بود.

منبع: ایسنا