سفرنامه نیویورکِ « مرد دوست‌داشتنی »
سفر امسال رئیس‌جمهور به نیویورک در حالی انجام شد که ایرانیان عزادار شهادت جمعی از هموطنان در حادثه تروریستی اهواز بودند. از طرفی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در توئیتی روحانی را یک مرد دوست‌داشتنی خوانده و مدعی شده بود که تقاضای دیدار با ایرانی‌ها را رد کرده است. رئیس جمهوری اسلامی ایران در حالی عازم آمریکا شد که تلاش داشت در دیدارها و سخنرانی‌های خود خروج آمریکا از برجام را محکوم کرده و از مواضع ایران در روابط بین‌المللی خود قاطعانه دفاع کند.
صبح یک‌شنبه اول مهر (به وقت تهران) رئیس‌جمهور با حضور علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل و بدرقه رسمی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور و جمعی از معاونان و وزیران کابینه برای شرکت در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرودگاه مهرآباد تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد. روحانی پیش از ترک تهران در جمع خبرنگاران اهداف سفر به نیویورک و شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد را تشریح کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور، مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور و سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه، رئیس‌جمهور را در این سفر همراهی می‌کردند. حسن روحانی برنامه فشرده کاری خود را در سفر به نیویورک، از ساعت ۸ بامداد دوشنبه و با جلسه‌ای با شماری از مدیران رسانه های آمریکایی آغاز کرد. گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی ان.بی.سی، دیدار با مدیر اجرایی صندوق بین‌المللی پول، رئیس‌جمهور کوبا و سخنرانی در اجلاس صلح برای بزرگداشت نلسون ماندلا از جمله برنامه‌های صبح دوشنبه رئیس‌جمهور بود. این برنامه‌ها در عصر همان روز با دیدار رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، رئیس‌جمهور بولیوی، رئیس اجرایی دولت افغانستان، رئیس‌جمهور ترکیه و در نهایت با شرکت در نشست جمعی از نخبگان سیاست خارجی آمریکا ادامه یافت.
روز سه شنبه هم برنامه فشرده کاری رئیس‌جمهور، با گفت‌وگویی با شبکه‌های تلویزیونی سی.ان.ان. و پی.بی.اس. آمریکا آغاز شد و پس از آن نیز با حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، تازه‌ترین مواضع و دیدگاه‌های ایران را در ارتباط با مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی تشریح کرد. دیدار با نخست‌وزیران انگلستان، ارمنستان، بلژیک و نروژ و رئیس‌جمهور فرانسه و شرکت در نشست مشترکی با شماری از رهبران مسلمان آمریکا پایان‌بخش برنامه‌های روز سه‌شنبه روحانی بود.
همچنین رئیس‌جمهور روز چهارشنبه با نخست‌وزیران مالزی، ژاپن و ایتالیا و رئیس‌جمهور سوئیس دیدار و گفت‌وگو کرد. روحانی عصر چهارشنبه با دبیر کل سازمان ملل متحد و رئیس‌جمهور ونزوئلا دیدار و در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد. رئیس دولت دوازدهم عصر یک‌شنبه (به وقت محلی) وارد فرودگاه جان اف کندی نیویورک شد و در گفت‌وگو با خبرنگاران، اظهار کرد: سفر همچون سال‌های گذشته برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل و ملاقات با برخی سران کشورها انجام می‌شود و همچنین جلسات و مصاحبه‌هایی در حاشیه مجمع عمومی خواهیم داشت. هدف ما این است که سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران نسبت به منطقه و جهان را در مجامعی که پیش رو داریم، تبیین کنیم.
وی با اشاره به اینکه حال و هوای امسال با سال‌های گذشته متفاوت است، گفت: متاسفانه آمریکایی‌ها از بسیاری از تعهدات خودشان در سراسر دنیا سر باز زدند که از جمله آنها تعهداتی بوده که در برجام داشتند و امسال فرصتی است تا تخلفات و نقض مقررات بین‌المللی آنها بهتر تبیین شود. ولین دیدار رئیس‌جمهور در نیویورک صبح دوشنبه با جمعی از مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی صورت گرفت که روحانی در این دیدار در پاسخ به پرسشی درباره دیدار احتمالی با رئیس‌جمهور آمریکا، همانطور که میان رهبران کره‌شمالی و آمریکا بعد از یک سلسله لفاظی‌ها چنین دیداری انجام گرفت، عنوان کرد: تشبیه این دو مساله خیلی دقیق نیست. از سال گذشته تاکنون رئیس‌جمهور آمریکا از یک توافق بسیار مهم بدون هیچ دلیل خارج شده و مردم ایران را تحریم و تهدید کرده است و این اقدامات بسادگی قابل چشم پوشی نیست. کره شمالی با ماجرای ایران کاملا متفاوت است.
وی ادامه داد: ترامپ در حقیقت چند اقدام بسیار نادرست را علیه ایران و ملت ایران انجام داده است. او بی‌دلیل از توافق برجام خارج شده، ملت ایران را بدون هیچ دلیلی تحریم و تهدید کرده و در امور داخلی ما دخالت می‌کند. قبل از هر بحثی این اقدامات نادرست باید جبران شود.
روحانی در پاسخ این پرسش که اگر اروپایی‌ها هم در موضوع برجام به آمریکا بپیوندند ایران چه اقدامی انجام خواهد داد، خاطرنشان کرد: ایران تاکنون به تعهدات خود به برجام پایبند بوده و اگر پنج کشور به تعهداتشان پایبند باشند می‌توانیم آن را حفظ کنیم و اما اگر شرایط دیگری پیش بیاید، به طور طبیعی ما هم در آن شرایط تصمیم خود را اتخاذ می‌کنیم. نکته بعدی این است که یک بار آمریکا، اروپا و دیگران با هم برای چند سال ایران را تحریم کردند و نتیجه را دیدند و در نهایت نیز پای میز مذاکره آمدند و این تجربه تلخ، برای بار اول نیست و قبلا تکرار شده است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره نقش برخی کشورها در حادثه تروریستی اهواز تاکید کرد: در اهواز یک جنایت بزرگ تروریستی انجام شد و متاسفم که برخی کشورها از عبارت حمله تروریستی امتناع می‌کنند و این بدان معنا است که نمی‌خواهند همه یکسان با همه تروریست‌ها در دنیا مبارزه کنیم. رئیس‌جمهور افزود: در همان ساعت اولیه یک گروه تروریستی وابسته به بیگانگان مسئولیت این جنایت را بر عهده گرفته و ما همان گروه را مسئول می‌دانیم و شواهد نیز تاکنون همین موضوع را تایید می‌کند و البته بررسی‌های ما در ابتدای راه است. افراد مظنون دستگیر شده و بازجویی‌ها ادامه می‌یابد تا دقیقا معلوم شود چه افراد و با چه وابستگی‌هایی این عملیات را انجام داده‌اند.
روحانی با بیان اینکه آمریکایی‌ها از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون پیوسته از گروه‌های تروریستی ضدایرانی حمایت و پشتیبانی کرده‌اند، یادآور شد: آمریکایی‌ها در حوادث گذشته هم همواره حامی گروه‌های تروریستی بوده‌اند که علیه مردم ایران تلاش کرده‌اند و گروهی از آن تروریست‌ها هم‌اکنون نیز در آمریکا فعالیت‌های سیاسی و تبلیغاتی می‌کنند. آمریکا نمی‌تواند نسبت به عملیات تروریستی که نقض همه مقررات بین‌الملل است، بی‌تفاوت باشد.
وی همچنین بیان کرد: یکی از مقام‌های آمریکا در روزهای اخیر و در پی حادثه تروریستی اهواز حرف تکان‌دهنده‌ای زده و ضمن حمایت از ترور و تروریست‌ها، دولت ایران را مسئول این ترور دانسته است! اگر ما این حرف را راجع به عاملان عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر بزنیم مردم آمریکا چگونه قضاوت خواهند کر؟ اگر اینطور باشد آیا می‌توان گفت هر اقدام تروریستی که در کشورهای اروپایی و سایر کشورها روی می‌دهد مسئولیتش با دولت‌هایی است که کشورشان قربانی تروریسم شده‌اند؟
پس از این دیدار در صبح دوشنبه رئیس‌جمهور در اجلاس صلح برای بزرگداشت نلسون ماندلا که در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، شرکت کرد و در این اجلاس با تاکید بر اینکه درمان نژادپرستی، بیگانه‌هراسی، خشونت و نفرت‌پراکنی را باید در گفت‌وگو، مدارا و مردم‌سالاری جستجو نمود، اظهار کرد: این همان راهی است که ماندلا با شجاعت به دولت‌مردان واقعی نشان داده است.
وی همچنین گفت: این یک واقعیت تاریخی است که دولت‌مردان بزرگ به جای دیوار، پل می‌سازند. هر اندازه نژادپرستی، تبعیض نژادی و بیگانه‌هراسی ایجاد دیوار میان ملت‌ها را آسان می‌سازد، گفت‌وگو، مدارا و همزیستی مسالمت‌آمیز خمیرمایه بنای پل میان اختلافات و دودستگی‌ها است. به جرات می‌توان گفت که نلسون ماندلا یکی از بزرگ‌مردان تاریخ معاصر بود که ایجاد صلح و دوستی را نه یک مصلحت بلکه ضرورتی قطعی می‌دانست.
دیدارهای دوجانبه رئیس‌جمهور با مقامات مختلف از همان صبح دوشنبه آغاز شد. روحانی در اولین دیدار خود با کریستین مادلین اودته لاگارد مدیر اجرایی صندوق بین‌المللی پول عنوان کرد: جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند است روابط خود را با نهادهای پولی جهانی از جمله صندوق بین‌المللی پول گسترش داده و از نظرات مشورتی این صندوق برای پیشبرد برنامه‌های اقتصادی خود بهره بگیرد وی با بیان اینکه مسئولیت اصلی صندوق بین‌المللی پول حمایت از اعضایش در برابر تهاجم غیرقانونی و تحریم‌های بانکی و پولی است، تاکید کرد:صندوق بین‌المللی پول باید نشان دهد که می‌تواند نقش خود را برای ثبات اقتصادی یک عضو ایفا کند و امیدوارم در این عرصه گام مثبتی بردارد.
خانم لاگارد هم در ابتدای این دیدار با ابراز تسلیت به ملت و دولت ایران به مناسبت شهادت جمعی از هموطنان در حادثه تروریستی اهواز گفت: ماموریت صندوق بین‌المللی پول، برقراری ثبات مالی و رشد اقتصادی در جهان است. این صندوق به همکاری خود با ایران و ادامه وظایفش در این عرصه ادامه خواهد داد.
روحانی صبح دوشنبه در دیدار با میگل دیاز کانل رئیس‌جمهور کوبا با اشاره به ضرورت تلاش در راستای توسعه و تقویت مناسبات و همکاری‌های ایران و کوبا، گفت: باید از ظرفیت‌های موجود در دو کشور برای رفاه بیشتر دو ملت و توسعه مناسبات تهران-هاوانا بهره‌برداری کنیم. وی با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به دنبال روابط توسعه‌یافته و صمیمی‌تر با کوبا است، خاطرنشان کرد: همکاری‌های خوبی میان دو کشور در بخش‌های مختلف از جمله فن‌آوری‌های دارویی و تولید واکسن وجود دارد که باید در راستای گسترش آنها تلاش کنیم.
همچنین دیاز کانل در این دیدار با ابراز تسلیت و همدردی دولت و ملت کوبا با مردم ایران برای حادثه حمله تروریستی اهواز، بر ضرورت تلاش برای توسعه و تقویت روابط و همکاری‌های همه جانبه تهران-هاوانا تاکید کرد و گفت: توسعه مناسبات با جمهوری اسلامی ایران از اصول مهم کوبا در سیاست خارجی و توصیه اکید رهبر فقید این کشور فیدل کاسترو است.
روز دوشنبه رئیس‌جمهور یک مصاحبه تلویزیونی هم انجام داد و در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی ان. بی. سی آمریکا یادآور شد که برنامه‌ای برای دیدار با ترامپ ندارد و اساسا رئیس‌جمهور آمریکا شرایطی را به وجود نیاورده که فضای چنین دیداری ایجاد شود. روحانی همچنین تاکید کرد: آمریکا ابتدا باید همان پلی را که با تهدید، تحریم و خروج از برجام تخریب کرده بسازد تا ما به شرایط اول برگردیم تا به این ترتیب فضای مناسبی ایجاد شود و دو کشور بتوانند برای آینده خودشان برنامه‌ریزی کنند.
وی در پاسخ این سوال که چرا ایران با وجود خروج آمریکا از برجام همچنان در این توافق باقی ماند، اظهار کرد: امید آمریکا این بود که با خروج این کشور از برجام، بلافاصله ما هم خارج شویم تا موضوع به شورای امنیت ارجاع داده شود و در ادامه راه، از طریق سازمان ملل ایران تحریم شود، اما پیش‌بینی‌های آقای ترامپ درست از آب در نیامد. رئیس دولت دوازدهم در پاسخ به سوالی درباره میزان اثرگذاری تحریم‌ها بر اقتصاد ایران خاطرنشان کرد: تحریم از یک‌سو فشار به مردم کشور ما بوده ولی از سوی دیگر زمینه صادرات بهتر شده است و تولید ملی ما هم در بسیاری از زمینه‌ها حرکت بسیار خوبی را در دوران تحریم شروع کرده است. همه تلاش آمریکا بر این است که مقررات تجارت بین‌المللی را زیر پا بگذارد و به کشورهای دیگر و شرکت‌ها فشار وارد کند که آنها برخلاف مقررات بین‌المللی با ایران رابطه نداشته باشند.
عصر دوشنبه هم دیدارهای رئیس‌جمهور در نیویورک ادامه یافت. روحانی در اولین دیدار عصرگاهی خود با با اوو مورالس رئیس‌جمهور بولیوی دیدار و گفت‌وگو کرد و در این دیدار با بیان اینکه دو ملت ایران و بولیوی اشتراکات، علائق و ارزش‌های نزدیکی با هم دارند، تصریح کرد: ایستادگی و مقاومت دو ملت ایران و بولیوی در مواجهه با مداخله‌ها و یکجانبهگرایی آمریکا حائز اهمیت است. حفظ استقلال و عزت ملی برای ملت ایران اهمیت بسیار بالایی دارد.
روحانی با بیان اینکه امروز منافع کشورهای مستقل بیشتر ایجاب می‌کند تا در کنار هم در برابر زورگویی‌ها و مداخلات خارجی بوده و ایستادگی کنند، تاکید کرد: ملت ایران همواره با قدرت در کنار دوستان خود ایستاده و از آنان در همه عرصه‌ها حمایت می‌کند. در این دیدار، مورالس با اشاره به همکاری‌های مثبت و پرفایده بخش‌های خصوصی دو کشور در زمینه‌های مختلف اقتصادی، علمی، بهداشتی، دارویی و غذایی خواستار گسترش همکاری‌های مشترک در بخش‌های گوناگون میان دو کشور شد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران عصر دوشنبه و در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در دیدار با توماس باخ رئیس کمیته بین‌المللی المپیک، با بیان اینکه ورزش برای ما و همه ملت‌های جهان اهمیت زیادی دارد، گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر ورزش ایران در سطوح عمومی و قهرمانی توسعه زیادی پیدا کرده است. وی با اشاره به اینکه کمیته ملی المپیک ایران روابط و همکاری‌های خوبی با کمیته بین‌المللی المپیک دارد، تاکید کرد: با وجود استقلال فدراسیون‌ها از دولت، همواره حامی ورزش و ورزشکاران در کشورمان هستیم.
همچنین باخ در این دیدار با جالب توجه دانستن پرچمداری کاروان ورزشی ایران در بازی‌های آسیایی توسط یک بانوی ورزشکار، گفت: ورزش ایران در سال‌های اخیر پیشرفت‌های شگرفی داشته و فرصت‌های خوبی نیز برای بانوان ایرانی در عرصه‌های مختلف ورزشی به وجود آمده است. دیدار دیگر عصر دوشنبه رئیس‌جمهور با عبدالله عبدالله رئیس هیات اجرایی دولت افغانستان صورت گرفت که روحانی در این دیدار با بیان اینکه همه باید برای ریشه‌کنی تروریسم در منطقه تلاش کنند، گفت: امنیت کشورهای منطقه و از جمله ایران و افغانستان به یکدیگر گره خورده است و حضور بیگانگان در این منطقه به ضرر همه ما است.
وی همچنین به اهمیت موضوع مواد مخدر و ضرورت مبارزه با آن اشاره و تاکید کرد: مواد مخدر خطری برای مردم ما و شما و همه ملت‌های جهان است و باید با همکاری با آن مبارزه شود چرا که آینده ملت‌ها را تباه می‌کند و بخش عمده‌ای از تامین مالی تروریسم از قاچاق مواد مخدر است. عبدالله هم در این دیدار رئیس هیات اجرایی دولت افغانستان نیز در این دیدار یادآور شد: ایران همیشه در شرایط دشوار در کنار ملت افغانستان بوده و هیچ وقت روابط خود را با افغانستان تحت‌الشعاع کشورهای ثالت قرار نداده است.
اما حسن روحانی و رجب طیب اردوغان روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه عصر دوشنبه در نیویورک درباره مهم‌ترین مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی، گفت‌وگو و تبادل‌نظر کردند. روحانی و اردوغان در این گفت‌وگو تاکید کردند که هیچ مانعی برای گسترش و تعمیق همکاری‌های دو کشور وجود ندارد و تمام تلاش خود را برای توسعه همه‌جانبه این همکاری‌ها در راستای منافع دو ملت، به کار می‌گیرند.
در این دیدار رئیس جمهوری اسلامی ایران همکاری‌های ایران و ترکیه و روسیه در موضوع سوریه را بسیار بااهمیت برشمرد و افزود: در زمینه سوریه کاملا آماده‌ایم در چارچوب روند سه‌جانبه با همکاری ترکیه، به حل مساله سوریه و به ویژه ادلب کمک کنیم. همچنین اردوغان در این دیدار خواهان تقویت همکاری‌های تهران-آنکارا شد و تاکید کرد: برای مقابله با تحریم‌ها، دست در دست و در کنار شما خواهیم بود. رئیس‌جمهور شامگاه دوشنبه هم با نخبگان و صاحب‌نظران سیاست خارجی آمریکا، دیدار مواضع و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه مسائل و موضوعات گوناگون منطقه‌ای و بین‌المللی را تبیین کرد.
روحانی در این دیدار با بیان اینکه دولت تدبیر و امید تعامل سازنده با جهان را به عنوان سیاست خارجی خود در سال ۲۰۱۳ و به هنگام تشکیل دولت اعلام کرد و بر همان مبنا تاکنون عمل کرده است، گفت: البته این تعامل نسبت به کشورهایی که سابقه بی‌اعتمادی با آنها مربوط به سال‌های طولانی بود، سخت‌تر و پیچیده‌تر بود. اعتماد در عرصه مسائل بین‌المللی همواره موضوعی نسبی است و هیچگاه نمی‌توان به اعتماد صد در صدی دست یافت اما می‌توانیم با اعتماد نسبی بین دو کشور دیالوگ برقرار کنیم.
وی همچنین برجام را آزمایش مهم تاریخی برای همگان دانست و با بیان اینکه این موضوع در تاریخ روابط ایران و آمریکا باقی خواهد ماند، یادآور شد: براساس ۱۲ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به تمامی تعهداتش به طور صد در صدی عمل کرده است و این در شرایطی است که طرف‌های مقابل چه آمریکا و چه دیگر کشورها به طور صد در صد به تعهداتشان پایبند نبودند، در حالی که در توافق آمده است که اگر طرف مقابل در اجرای تعهدات خود کوتاهی کند، ایران هم می‌تواند به همان میزان کم‌تر به تعهدات خود عمل نماید، اما جمهوری اسلامی ایران به خاطر تقویت اعتماد در افکار عمومی از این حق خود استفاده نکرد.
رئیس شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اینکه با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا شرایط جدیدی به وجود آمده است، گفت: آمریکا بدون هیچ دلیل و منطقی از تعهد خود خارج شد و این به معنای آن بود که پل ویران‌شده‌ای که سال‌ها میان دو کشور وجود داشت و در حال ترمیم بود، دوباره به سمت ویرانی رفت. خروج آمریکا از برجام یک فرصت‌سوزی بزرگ در تاریخ روابط دو کشور بود. آمریکا کشوری مهم در جهان و ایران کشوری تأثیرگذار در منطقه حساس خاورمیانه است و می‌توانستیم با ایجاد ارتباط و اعتماد بین دو طرف گام‌های خوبی را برداریم.
روحانی با اشاره به اینکه ممکن است دولت فعلی آمریکا تصور کند با اعمال فشار علیه ایران می‌تواند در راستای سرنگونی دولت ایران گام بردارد، تصریح کرد: قطعاً این تصور اشتباه است و بی‌تردید دولت آمریکا راه غلطی را انتخاب کرده است و آینده روشنی را برای آنها متصور نخواهیم بود.
اما سخنرانی رئیس‌جمهور در نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل صبح سه‌شنبه به وقت محلی انجام شد. روحانی در نطق خود، ایران را نه بر اساس سیاست که در فرهنگ و تمدن خود یک امپراتوری خواند و خطاب به سران کشورهای جهان تاکید کرد: جهان، دوستی بهتر از ایران نخواهد داشت، اگر صلح، آرمان شماست.
وی با تاکید بر اینکه نه جنگ، نه تحریم؛ نه تهدید، نه زورگویی؛ فقط وفای به عهد و عمل به قانون، اظهار کرد: سازمان ملل یکی از ادارات دولت آمریکا نیست و نباید اجازه دهد که مصوباتش، گروگان بازی‌های انتخاباتی و تبلیغاتی برخی از اعضا گردد.
اهم اظهارات رئیس جمهوری اسلامی ایران در این سخنران به شرح زیر بود:
-ایجاد منافع و امنیت جهان با کمترین هزینه، در سایه هماهنگی و همکاری کشورها امکان‌پذیر است.
-مقابله با چندجانبه‌گرایی، نه نشانه قدرت بازو که علامت ضعفِ اندیشه است.
-با چه معیاری می‌توانیم با دولت بدعهد آمریکا، عهد جدیدی ببندیم؟
-سازمان ملل متحد نباید اجازه دهد مصوباتش، گروگان بازی‌های انتخاباتی و تبلیغاتی برخی از اعضا گردد.
-درک ایالات متحده آمریکا از روابط بین‌الملل، اقتدارگرایانه است.
-سیاست ایران؛ تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید.
-نه جنگ، نه تحریم؛ نه تهدید، نه زورگویی؛ فقط وفای به عهد و عمل به قانون.
-اقدامات غیرانسانی در یمن، مصداق بارز جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی است.
-اصلی‌ترین بحران خاورمیانه، بی‌تردید مسأله فلسطین است؛ گذشت زمان نباید و نمی‌تواند موجب توجیه اشغالگری باشد.
-با هرگونه تلاش برای اِخلال در خلیج فارس و تنگه هرمز، مقابله خواهیم کرد.
-ایران نه بر اساس سیاست، که در فرهنگ و تمدن خود یک امپراتوری است.
-دولت‌های اقتدارگرا دشمنان صلح و پدران جنگ هستند.
-تحریم و تکفیر دو روی یک سکه است.
پس از این نطق، رئیس‌جمهور صبح سه‌شنبه گفت‌وگویی با کریستین امانپور مجری شبکه های تلویزیونی سی.ان.ان و پی.بی.سی. آمریکا داشت و در واکنش به توئیت ترامپ، گفت: به جای حرف، صداقت و جدیت لازم است؛ او دو سال پیگیر دیدار است. این ملاقات باید زمانی انجام شود که واقعا به نفع دو ملت و دو کشور باشد.
روحانی در این مصاحبه تلویزیونی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه نظرتان درباره توئیت رئیس‌جمهور آمریکا که گفته علیرغم درخواست‌های متعدد برنامه‌ای برای دیدار با جنابعالی ندارد و گفته که شاید در آینده چنین چیزی میسر شود و این توئیت را با گفتن این که شما یک آدم دوست داشتنی هستید تکمیل کرده، چیست و آیا برنامه‌ای برای دیدار با ترامپ دارید؟ گفت: هیچ موقع نه امسال و سال گذشته هیچ درخواستی برای ملاقات با رئیس‌جمهور آمریکا نداشتیم. البته در سال گذشته و از طرف مقامات آمریکایی هشت بار برای ملاقات درخواست شد و من این ملاقات را مناسب نمی‌دیدم و همین الان هم این ملاقات را مناسب نمی‌بینم چرا که معتقدم ملاقات باید در زمانی صورت بگیرد که مفید بوده و به نفع هر دو کشور باشد. اما در شرایط فعلی دیدار و گفت‌وگو را نه مناسب می‌دانم و نه مفید. از خود ایشان باید بپرسید چه کسی درخواست کرده است.
وی در پاسخ به این سوال مجری که گفت ترامپ دوست دارد با رهبران مختلف تماس بگیرد؛ توئیت او که گفته مطمئنم ایشان یعنی جنابعالی، مرد خیلی دوست‌داشتنی هستید را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ خاطرنشان کرد: آنچه برای من مهم است، این است که رهبران دو کشور در پی منافع مشترک بوده و گفتاری داشته باشند و قدم‌هایی عملی را بردارند که در نهایت پیچیدگی‌هایی که در روابط دو کشور در طول دهه‌های گذشته بوده کم شود. اگر این هدف را دنبال کنیم، مناسب است اما شکل گفتاری و عبارت و لفاظی ما را به جایی نمی‌رساند.
رئیس‌جمهور عصر سه شنبه در دیدار خانم ارنا سولبرگ نخست‌وزیر نروژ، خروج دولت آمریکا از توافق برجام را غیرقانونی و نقض پیمان و قطعنامه شورای امنیت برشمرد و گفت: مشکل کنونی صرفا مربوط به ایران و آمریکا نیست چرا که دولت کنونی آمریکا در برابر قطعنامه شورای امنیت که به اتفاق آراء و از جمله رای مثبت خود این کشور تصویب شده، ایستاده و آن را نقض کرده است. روحانی در این دیدار تاکید کرد که ایران از گسترش و توسعه روابط اقتصادی، علمی و فن‌آوری با نروژ استقبال می‌کند و بر نقش اروپا در حفظ برجام به عنوان تامین‌کننده صلح و امنیت جهان تاکید کرد.
سولبرگ هم در این دیدار با تاکید بر اینکه کشورش مصمم به توسعه و گسترش همکاری‌های خود با ایران است، گفت: امیدوارم همگان بتوانیم از برجام به عنوان مبنای توسعه مناسبات استفاده کنیم. همچنین عصر سه‌شنبه رئیس‌جمهور با نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان دیدار و تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره به دنبال روابط دوستانه با همسایگان و از جمله ارمنستان است.
روحانی با بیان اینکه در مورد سواپ انرژی، ایران آماده همکاری با ارمنستان است، اظهار کرد: ظرفیت‌های گسترده در دو کشور، ایجاب می‌کند که روابط اقتصادی همپای روابط سیاسی ارتقاء یابد. ما برای ارتباط با دریای سیاه از طریق ارمنستان و گرجستان اهمیت قائل هستیم و کریدور جنوب و شمال در این راستا از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است و تهران از نظر خدمات فنی و مهندسی آماده تکمیل این کریدور و شاهراه است. پاشینیان هم در این دیدار با ابراز تسلیت به مناسبت شهادت جمعی از ایرانیان در حمله تروریستی در اهواز گفت: آماده توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران هستیم و باید از تمام ظرفیت‌ها در مسیر توسعه این همکاری‌ها و ایجاد جهش در روابط به ویژه در حوزه اقتصادی بهره گرفت.
عصر سه‌شنبه رئیس‌جمهور در دیدار شارل میشل نخست‌وزیر بلژیک، روابط تهران-بروکسل را رو به توسعه خواند و با اشاره به نقش برجام در تقویت و تعمیق این روابط، تاکید کرد: حفظ برجام مسئولیت سنگین و مشترک همه ما است و اتحادیه اروپا در برابر یک امتحان بزرگ نه صرفا در مقابل ایران بلکه در برابر جهان قرار دارد و همگان در انتظار عمل اروپا به تعهداتش هستند. روحانی با تاکید بر اینکه فشارها علیه ایران، آمریکا را به اهدافش نمی‌رساند، گفت: حفظ برجام مسئولیت بین‌المللی است و کشورها باید نقش خود را در مسائل جهانی درست ایفا کنند و نقش اتحادیه به عنوان سیاسی و اقتصادی در این عرصه، بسیار مهم و تاثیرگذار است.
همچنین میشل در این دیدار با تاکید بر عزم کشورش برای توسعه و تعمیق همکاری‌ها با ایران گفت: بلژیک طرفدار چندجانبه‌گرایی است و از هیچ تلاشی برای حفظ برجام دریغ نکرده و امیدواریم مفاد توافق برجام به طور کامل محقق شود. دیدار دیگر عصر سه‌شنبه رئیس‌جمهور که از دیدارهای مهم او به حساب می‌آمد در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد با "امانوئل مکرون" رئیس‌جمهور فرانسه صورت گرفت. در این دیدار رؤسای جمهور ایران و فرانسه با اشاره به ضرورت حفظ و تقویت برجام به عنوان توافقی بین‌المللی، بر توسعه و تحکیم مناسبات و همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی تهران-پاریس تاکید کردند.
رؤسای جمهور ایران و فرانسه با تاکید بر ضرورت تلاش در راستای توسعه روابط و همکاری‌های دو کشور در بخش‌های مختلف از جمله تجاری، اقتصادی، تبادلات مالی و انرژی، افزودند که مانعی در مسیر گسترش و تعمیق همکاری‌های دو کشور وجود ندارد و مسئولان باید در این راستا تلاش بیشتری داشته باشند.روحانی در این دیدار خروج یک‌جانبه آمریکا از توافق بین‌المللی برجام را خلاف مقررات و اقدامی غیرقانونی دانست و بر اهتمام جامعه جهانی برای مقابله با یکجانبهگرایی و حفظ برجام تاکید کرد.
مکرون هم در این دیدار ضمن تسلیت کشته شدن جمعی از مردم ایران در حادثه تروریستی اهواز با اشاره به ضرورت حفظ برجام، بر تلاش فرانسه در این راستا تاکید کرد و تعامل و گفت‌وگو با ایران به عنوان کشوری تاثیرگذار در منطقه را در مسیر مبارزه با تروریسم جهانی مهم دانست و افزود: باید تلاش کنیم با گسترش همکاری‌ها در برابر تروریسم و یکجانبهگرایی در جهان بایستیم.
دیدار مهم دیگر رئیس‌جمهور شامگاه سه‌شنبه با خانم ترزا می نخست‌وزیر انگلیس صورت گرفت. روحانی در این دیدار با اشاره به اینکه امروز مهم‌ترین موضوع در روابط ایران و اروپا تلاش مشترک برای استحکام و اجرای برجام است، گفت: خوشبختانه طرفین مصمم به حفظ و ادامه این توافق بین‌المللی بوده و در این راستا مواضع سیاسی قاطعی را اتخاذ کرده‌اند. رئیس جمهوری اسلامی ایران در دیدار، با اشاره به خروج غیرقانونی آمریکا از توافق بین‌المللی برجام، این اقدام را موجب تعجب و مخالفت جامعه جهانی دانست و اظهار کرد: باید تلاش کنیم با توسعه همکاری‌ها و رایزنی‌ها به چارچوب عملی مناسب برای حفظ و اجرای کامل این توافق به ویژه در بخش‌های اقتصادی دست پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران بر اساس گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تمامی تعهدات خود در برجام پایبند بوده و به آنها عمل کرده است عنوان کرد: در توافقات چندجانبه باید عمل به تعهدات از سوی طرفین تعادل و توازن داشته باشد. « می» هم در این دیدار با تسلیت حادثه تروریستی اهواز، گفت: انگلیس تروریسم را در تمامی ابعاد آن محکوم کرده و مبارزه با آن را حائز اهمیت می‌داند.
یکی دیگر از سخنرانی‌های رئیس‌جمهور در سفر به نیویورک سه‌شنبه و در دیدار جمعی از رهبران جوامع مسلمان در ایالات متحده آمریکا انجام شد. روحانی در سخنان خود وظیفه و مسئولیت رهبران دینی در تبیین و تشریح فرهنگ واقعی اسلام را در عصر کنونی بسیار سنگین برشمرد و تاکید کرد: مسلمانان باید در هر نقطه‌ای از جهان که زندگی می‌کنند، با اخلاق، رفتار درست، وفای به عهد و صداقت خود، اسلام را در عمل تبلیغ کنند.
وی افزود: امروز وظیفه همه ما است که به نسل جوان یاری برسانیم و باید فرهنگ واقعی اسلام را برای آنان تشریح و تبیین و با زبان و عمل درست خود اسلام را تبلیغ کنیم. روحانی تروریسم تکفیری را بزرگ‌ترین خطر برای چهره رحمانی اسلام برشمرد و تصریح کرد: جنایت داعش تنها کشتن آدم‌ها نبوده و نیست. تروریست‌های داعشی با عملکرد خود تنها به مردم منطقه ظلم نکردند بلکه اعتقاد ملت‌ها به اسلام و دین را نیز سر بریدند. دیدارهای چهارشنبه رئیس‌جمهور صبح این روز با دیدار ماهاتیر محمد نخست‌وزیر مالزی آغاز شد. روحانی در این دیدار با اشاره به روابط دوستانه و برادرانه ایران و مالزی، بر توسعه و تعمیق همه‌جانبه مناسبات و همکاری‌های تهران-کوآلالامپور در راستای منافع دو ملت تاکید کرد.
وی با بیان اینکه در دهه‌های اخیر قدم‌های خوبی در روابط دو کشور در بخش‌های مختلف از جمله سرمایه‌گذاری مشترک، انرژی و همکاری‌های علمی و دانشگاهی و تبادل دانشجو برداشته شده است، افزود: باید تلاش کنیم تا مناسبات و همکاری‌های خود را در دیگر زمینه‌ها مانند روابط تجاری و اقتصادی، ارتباطات، راه‌آهن و بنادر، کشاورزی و صنعت بیش از گذشته تقویت کرده و افزایش دهیم.
محمد هم در این دیدار با اشاره به روابط و همکاری‌های مثبت و رو به توسعه دو کشور در بخش‌های مختلف و نزدیکی دو ملت با هم، بر تلاش برای توسعه و تقویت مناسبات فی‌مابین به ویژه در زمینه تجاری و سرمایه‌گذاری تاکید کرد. روز چهارشنبه همچنین رئیس‌جمهور با آلن برسه رئیس‌جمهور سوئیس دیدار و تاکید کرد: حمایت کشورهای جهان از حفظ و تداوم برجام تنها حمایت از ایران نیست، بلکه حمایت از توافق مورد تایید شورای امنیت و صلح و امنیت در منطقه خاورمیانه است و همه باید در این راستا تلاش کنند.
روحانی اهتمام و جدیت مسئولان دو کشور در توسعه روابط و همکاری‌های بانکی را عاملی مهم در گسترش مناسبات تجاری و اقتصادی فی‌مابین دانست و افزود: خوشبختانه کشورهای اروپایی در بیانیه نشست اخیر خود تاکید کرده‌اند که باید مکانیزم مالی مناسب برای ادامه و توسعه همکاری‌ها با ایران را اتخاذ کنند که باید در این راستا تلاش‌های مضاعفی انجام شود.
در این دیدار، برسه هم با تجلیل از درایت و عکس‌العمل هوشمندانه ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و با تاکید بر اینکه ایران به تعهدات خود به طور کامل پایبند بوده است، یادآور شد: برجام تنها توافق میان چند کشور نبود، بلکه قطعنامه شورای امنیت هم ضامن آن است و وظیفه داریم پس از خروج آمریکا از حقوق ایران حمایت کنیم.
همچنین رئیس جمهوری اسلامی ایران و "شینزو آبه " نخست‌وزیر ژاپن روز چهارشنبه در دیدار با یکدیگر درباره مهم‌ترین مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی بحث و تبادل نظر کردند. روحانی در این دیدار با اشاره به نقش مهم ژاپن در سطح منطقه و جهان، گفت: روابط با ژاپن به عنوان کشوری دوست، برای ایران اهمیت دارد و ملت ما احترام خاصی برای ژاپن قائل است و پشتیبان روابط نزدیک با این کشور دوست هستند.
رئیس‌جمهور در ادامه اظهار کرد که ایران از حضور و مشارکت سرمایه‌گذاران ژاپنی در پیشبرد طرح‌های انرژی و توسعه بندر چابهار استقبال می‌کند.
آبه هم در این دیدار با اشاره به اینکه دو کشور سال آینده، نودمین سالگرد روابط خود را جشن می‌گیرند، گفت: روابط دو طرف سنتی و دوستانه است و منابع غنی طبیعی و نیروهای تحصیل‌کرده ایرانی جایگاه این کشور را ارتقاء بخشیده و ژاپن خواهان نقش برجسته تر ایران در عرصه جهانی است.
دیگر دیدار چهارشنبه رئیس‌جمهور با "جوزپه کنته" نخست‌وزیر ایتالیا صورت گرفت. در این دیدار روحانی با بیان اینکه روابط ایران با ایتالیا همواره خوب و دوستانه بوده است، تصریح کرد: ایتالیا اکنون بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اروپا است و مطمئنم می‌توانیم روابط اقتصادی و تجاری را بیش از پیش توسعه دهیم.
وی با اشاره به توافقات گسترده میان دو کشور، تاکید کرد: اجرای کامل این توافقات تحول بزرگی در روابط ما به وجود می‌آورد و مقام‌های مسئول در دو کشور باید در راستای اجرای این توافقات بیش از پیش تلاش کنند.
کنته هم در این دیدار گفت: ایتالیا آماده است سطح همکاری‌های خود با ایران را ارتقاء بخشد و علیرغم مشکلاتی که آمریکا برای اجرای برجام ایجاد کرده، ما هرگز اجازه نمی‌دهیم که رابطه تهران-رم به هر دلیلی تضعیف شود.
اما ظهر چهارشنبه به وقت محلی رئیس جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری با رسانه‌های خارجی در نیویورک، دستاوردهای سفر به مقر سازمان ملل متحد و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران درباره مسائل و موضوعات گوناگون منطقه‌ای و بین‌المللی را تبیین کرد.
روحانی با بیان اینکه مهم‌ترین موضوع در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی در یک سال گذشته خروج یک‌جانبه و غیرقانونی آمریکا از توافق چندجانبه و مورد تایید سازمان ملل متحد بود، اظهار کرد: در مجمع عمومی سازمان ملل متحد اکثریت قاطع رهبران کشورهای جهان از برجام به عنوان دستاورد دیپلماسی حمایت کردند.
وی با اشاره به اینکه آمریکا در اقدام خود علیه ایران تنها مانده و خروج آنها از برجام امروز مورد تایید کشورهای جهان نبوده و به جز چند کشور معدود همگان این اقدام را اشتباه بزرگی سیاسی می‌دانند، افزود: جلسه شورای امنیت هم که به گونه‌ای غیرمعمول توسط ترامپ برگزار شد و قصد داشت با موضوع ایران این جلسه را برگزار کند، با مخالفت اعضاء، راجع به موضوع عدم اشاعه برگزار شد.
رئیس دولت دوازدهم ادامه داد: در این جلسه نیز روشن شد که آمریکا تنهاست و همه کشورها از برجام حمایت کرده و با لحن مستقیم یا غیرمستقیم اقدام آمریکا را نادرست دانستند.
اما دیدارهای رئیس‌جمهور عصر چهارشنبه هم ادامه پیدا کرد و روحانی در دیدار "آنتونیو گوترش" دبیر کل سازمان ملل متحد در نیویورک، مواضع دبیر کل سازمان ملل متحد درباره حفظ برجام را مثبت ارزیابی کرد و افزود: سازمان ملل متحد باید به وظیفه خود در راستای استحکام قوانین بین‌المللی به گونه‌ای عمل کند که هیچ کشوری نتواند به تشخیص خود با تعهدات بین‌المللی، به ویژه قطعنامه‌های شورای امنیت مقابله کند.
روحانی بر ضرورت تلاش و اهتمام جامعه جهانی در راستای حفظ برجام به عنوان توافقی بین‌المللی و عمل به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تاکید و اعلام مواضع صریح از سوی سازمان ملل متحد در این زمینه را حائز اهمیت عنوان کرد.
گوترش هم در این دیدار با تقدیر از مواضع سازنده ایران در واکنش به تصمیم دولت آمریکا در خروج از برجام، گفت: برجام به عنوان توافق بین‌المللی و مورد تایید سازمان ملل و شورای امنیت باید به طور کامل اجرا شود و تحریم‌ها علیه ایران هرگز مورد تایید و در چارچوب تصمیمات سازمان ملل نیست.
آخرین دیدار رئیس‌جمهور در سفر به نیویورک عصر چهارشنبه با "نیکولاس مادورو" رئیس‌جمهور ونزوئلا صورت گرفت که روحانی در این دیدار با اشاره به روابط خوب دو کشور، گفت: مردم ایران و ونزوئلا به طور مداوم مورد تهاجم و تحریم آمریکا قرار داشته‌اند. وی همچنین تاکید کرد: امروز بزرگ‌ترین وظیفه مسئولان ایران و ونزوئلا تلاش مضاعف برای توسعه همکاری‌ها در راستای منافع مردم و توانمند کردن اقتصاد دو کشور است.
در این دیدار مادورو هم با اشاره به اینکه امروز در دورانی قرار داریم که در آن استکبار و زیاده‌خواهی معنا ندارد و باید در برابر آنها بایستیم، گفت: توسعه مناسبات و همکاری‌های همه‌جانبه میان کشورهای مستقل مانند ایران و ونزوئلا موجب شکست دشمنان و به نفع دو ملت خواهد بود.
رئیس جمهوری اسلامی ایران عصر چهارشنبه به وقت محلی و پس از شرکت در هفتاد و سومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نیویورک را به مقصد تهران کرد. روحانی ظهر پنج‌شنبه به وقت تهران وارد تهران شد. وی در بدو ورود به فرودگاه مهرآباد از سوی اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور مورد استقبال رسمی قرار گرفت. در مراسم استقبال رسمی از رئیس‌جمهور، علی‌اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل، جمعی از وزرا و معاونان رئیس‌جمهور حضور داشتند.
روحانی در بدو ورود به تهران و در جمع خبرنگاران درباره دستاوردهای سفر به نیویورک و حضور در هفتاد سومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: این سفر سه‌روزه عمدتا برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی و بیان مواضع و رویکردهای جمهوری اسلامی ایران در یک اجتماع بین‌المللی بود.
وی همچنین اظهار کرد: حضور در مجمع عمومی سازمان ملل در مجموع فرصتی بود که هم مواضع کشورمان را برای جهان تا حد امکان تبیین کنیم و هم با بسیاری از کشورها در این فرصت درباره روابط دوجانبه صحبت کردیم. مهم این است که امروز در جهان، جز یکی دو کشور هیچ کس پشت سر آمریکا نیست و یک انزوای تاریخی و سیاسی کم‌نظیر برای آمریکا هست.
رئیس‌جمهور اضافه کرد: مهم‌ترین مساله‌ای که به نظرم امسال در مجمع عمومی بارز و مشهود بود، هم در رسانه‌ها می‌دیدیم و هم رهبران کشورها بیان می‌کردند، حقانیت جمهوری اسلامی ایران و ملت ایران و زورگویی آمریکا بود. این نکته اصلی بود که آمریکا مسیر یکجانبهگرایی را اتخاذ کرده و به نهادها و سازمان‌ها و مقررات بین‌المللی بی‌اعتنا است.
وی با بیان اینکه این موضوعی نبود که ما تنها بگوییم بلکه دیگران هم با لحن‌های مختلف بیان می‌کردند، تصریح کرد: برخورد آمریکا با دیوان بین‌المللی کیفری، شورای حقوق بشر، یونسکو و با مجموعه قراردادهای تجاری که با کشورهای مختلف داشتند و از جمله خروج یک‌جانبه و نادرست از برجام همه مطرح بود.
روحانی همچنین تاکید کرد: به نظرم آمریکایی‌ها از این مجمع عمومی هیچ دستاوردی نداشتند و حتی وقتی آقای ترامپ سخنرانی می‌کرد، وقتی اول سخنرانی‌اش خیلی از دولت دو ساله‌اش تعریف کرد، همه سالن خندیدند و همه رسانه‌ها گفتند سران جهان به آقای ترامپ خندیدند و رسانه‌های آمریکایی این را تحقیر دولت و ملت آمریکا تلقی کردند.
رئیس‌جمهور در پایان خاطرنشان کرد: توانستیم مواضع خودمان را به صراحت تبیین کنیم که این مواضع، مواضع رهبری نظام، ملت ایران و مواضع کل نظام است. در این داستان در چارچوب مقررات بین‌المللی و قانون عمل کردیم و آنها قانون را زیر پا گذاشتند. جالب است کسی سران کشورها را در شورای امنیت دعوت می‌کند که خودش مصوبه شورای امنیت را زیر پا گذاشته است.
ایسنا