معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت در نشست خبری به مناسبت هفته دولت مطرح کرد:

طرح تحول سلامت ادامه پیدا خواهد کرد / کمبود داروها به صورت روزانه رصد می شود

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، گفت: تلاش ما این است که برنامه ‌های اصلی و ‏اساسی طرح تحول سلامت را فدای حاشیه‌ ها نکنیم. همچنین پایداری منابع سلامت نیز جزو کارهای اساسی وزارت بهداشت خواهد بود.

دکتر علی اکبر حق دوست در نشست خبری که به مناسبت هفته دولت برگزار شد، به تشریح اقدامات وزارت بهداشت در حوزه برنامه ریزی و هماهنگی پرداخت و گفت: حوزه سلامت بسیار پرچالش است و در طیف وسیعی فعالیت می کند، مثلا وزارت بهداشت در حوزه آموزش و پژوهش علاوه بر اینکه تلاش می کند تا جایگاه علمی ایران در سطح جهانی ارتقاء پیدا کند و از جدیدترین دستاوردهای تحقیقاتی بهره مند شود و مردم را نیز بهره مند کند، به نیازهای دانشجویان از خوابگاه گرفته تا مسائل آموزشی پاسخگو  است.

وی با بیان اینکه انتظار مردم از وزارت بهداشت این است که بر تمام مسائل سلامت محور در کشور، نظارت داشته باشد، تصریح کرد: وزار بهداشت، وزارتخانه ای پرعائله است و تعداد پرسنل این وزارتخانه رتبه دوم و سوم را در میان وزارتخانه ها دارد.

دکتر حق دوست با اشاره به اینکه وزارت بهداشت باید مدیریت منابع داشته باشد، گفت: مدیریت منابع حوزه سلامت در شرایط دشوار اقتصادی کار آسانی نیست، مخصوصا در شرایطی که بادهای مخالف کم نیستند. وظیفه داریم برای حفظ سلامت مردم، جوانمردانه و با جسارت با تمام بادهای مخالف که در عرصه بین المللی نیز وجود دارند، مبارزه کنیم. شرایط اقتصادی نیز، بخشی از این بادهای مخالف است.

وی با اشاره به اینکه در فضاها و شبکه های مجازی کالاها و داروهایی تبلیغ می شوند که پایه علمی ندارند و این موارد نیز جزو باد مخالف محسوب می شوند، افزود: تبلیغات نادرست کالاهای مرتبط با سلامت مردم، منجر به ایجاد توقع و نیاز القایی در مردم می شود.

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت درخصوص بدهی و عدم پرداخت مطالبات پرسنل بخش بهداشت و درمان کشور گفت: با وجود اینکه بدهی‌ ها به پرسنل و بخش دارو و تجهیزات پزشکی زیاد است، اما این روند کاهنده است و در برخی استان ها و دانشگاه ها مطالبات این بخش‌ ها از بالای ۱۴ ماه به کمتر از ۶ ماه رسیده است، در مجموع می ‌توان گفت که نسبت به سال گذشته پرداخت‌ ها در حوزه پرستاری و نیروهای غیر پزشک بهتر شده است، زیرا به دلیل نیازهای این گروه، اولویت پرداخت با پرسنل غیر پزشک بوده است.

وی افزود: علی رغم اینکه در شرایط سختی قرار داریم و علاقمندیم نقدینگی شرکت های دارویی به حداقل برسد و هنوز تا نقطه ایده‌آل فاصله داریم، اما می توان گفت که بدهی ها با شیب مناسبی کاهش پیدا کرده است.

دکتر حق دوست با بیان اینکه تا پایان سال اتفاقات خوبی در حوزه پرونده الکترونیک سلامت خواهد افتاد، ادامه داد: از آنجا که گستره کیفیت خدمات پرونده الکترونیک سلامت و سرعت و دسترسی به آنها، زیرساختی برای اقدامات موثر دیگر است، این موضوع در اولویت های اولیه قرار گرفته است.

وی بیان کرد: با همت معاونت بهداشت و حوزه IT وزارت بهداشت، از ۲۷ اسفندماه سال گذشته هر فردی که برای دریافت خدمت به پایگاه‌ها و خانه‌های بهداشت مراجعه کند، پیامکی دریافت می ‌کند تا به واسطه آن میزان رضایت او از خدمات مورد سنجش قرار گیرد.

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت در ادامه تصریح کرد: ارتباط پرونده الکترونیک در سطح ۱ و ۲ ، همچنین راه‌ اندازی نظام ارجاع در این بستر، در چند استان به صورت آزمایشی در حال انجام است. عزم ما براین است که به جای تبلیغات، وارد عمل شویم تا مردم از برکات اقدامات ما سریع تر بهره مند شوند.

وی خاطرنشان کرد: تلاطم بازار به دلیل مشکلات ارزی در حوزه سلامت نیز تاثیرگذار بوده است، با وجود این مشکلات، ادعا داریم که این تلاطم ها در حوزه سلامت کمتر از سایر حوزه ها بوده است. با وجود افزایش قیمت‌ ها تا این لحظه تلاش کرده ایم تا تعرفه‌ ها حفظ شوند، البته این کار آسیب‌ هایی نیز به دنبال داشته و بخش خصوصی تحت فشار قرار گرفته است و با سازمان نظام پزشکی صحبت‌ های جدی در این زمینه داشته‌ ایم. در عین حال سعی کرده ‌ایم خدمت رسانی در سطح کشور کمتر آسیب ببیند و با هر سختی تلاش می‌ کنیم که بیماری روی زمین نماند و خدمات درمانی به بیماران ارائه شود.

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با بیان اینکه کمبود داروها به صورت روزانه رصد می شود، افزود: ما دوران سختی را پشت سر می گذاریم و با ارز چند نرخی دست به گریبان هستیم. به همین دلیل برنامه‌ ریزی برای موضوعات مختلف مانند روش‌ هایی که مانع از قاچاق دارو شود، دشوار است. برای مثال کنترل ورود و جلوگیری از قاچاق ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار قطعه تجهیزات پزشکی در کشور که هر کدام مسیر خرید و توزیع خود را دارد، کار دشواری است، در عین حال همزمان فکر کردن به مدیریت فضای عمومی نیز اهمیت دارد.

دکتر حق‌ دوست در پاسخ به سوالی درباره چاره اندیشی برای ‏کمبودهای دارویی نیز اظهار داشت: باید توجه کنیم که آیا خانواده‌ها داروها را در منزل ذخیره می‌کنند یا خیر. اگر این اتفاق بیفتد، حتی اگر ‏تولید یا واردات دو برابر شود، برای مدتی در این زمین، خشکی خواهیم دید. زیرا این زمین، آب را در خود فرو می برد. در این بین به ‏صورت انگشت ‌شمار افرادی به فکر منافع شخصی شان هستند.‏

در تولید داروها به خودکفایی قابل قبولی رسیدیم

وی با اشاره به نرخ ارز و تولید دارو گفت: در تولید داروها به خودکفایی قابل قبولی رسیدیم، اما باید توجه کنیم کارخانه ‌ای که ‏دارو را تولید می‌کند به قطعاتی نیاز دارد. برخی کارخانه‌ ها ۹۰ درصد مواد اولیه را خودشان تولید می ‌کنند. در حال حاضر با ‏کمبودهایی مواجه هستیم که برای مثال دارو وجود دارد، اما بسته بندی یا شیشه وجود ندارد. وزارت بهداشت برای تک تک این موارد فکر می‌ کند ‏و خط تولید دارو را از نقطه صفر تا صد بررسی می‌ کند. حتی کارتنی که دارو باید در آن گذاشته شود نیز بررسی می‌ شود. وزارت ‏بهداشت و سازمان غذا و دارو باید کمک کند که بخش خصوصی تولید کند و در تحریم‌ ها و فشارها، این بخش زمین نماند.‏

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با بیان اینکه سناریوهای مختلفی برای تامین دارو چیده شده است، افزود: از شرایط آسان تا دشوار را بررسی کردیم. یعنی باید برای ‏بدترین شرایط نیز آماده باشیم. امیدواریم مکر دشمنان به خودشان برگردد و در ماه‌های آتی، سناریوهای سخت فقط روی کاغذ بمانند. ‏یعنی اگر دولت برای تامین ارز دچار مشکل شد و کشتی‌ ها و هواپیماها نتوانستند محموله‌ های خود را به موقع تحویل دهند، باید بدانیم که ‏چه برنامه‌ ای برای این شرایط داریم.

وی در ادامه با بیان اینکه امروز طرح تحول سلامت محدود به بسته هایی که قبلا طراحی شده بود، نیست، عنوان کرد: ما در زمینه طرح تحول سلامت با توجه به شرایط جدید سعی کردیم که نگاهی به گذشته داشته و اصلاحاتی را ایجاد کنیم و همچنین برای آینده گام‌ هایی برداریم. چند راهبرد کلی در ستاد تحول در وزارت بهداشت به همین منظور در نظر گرفته شده است. اولین راهبرد این است که تلاش کنیم غوغاسالاری نشود، کارها انجام شود و اثرگذاری تبلیغات به حداکثر برسد.

دکتر حق دوست با اشاره به ورود طرح تحول سلامت به فاز سوم برنامه‌ های خود، گفت: مشخصه این فاز، ارتقای کیفیت و کارایی است. ما در این فاز به دنبال آن هستیم که برنامه‌ های گذشته و همچنین فعالیت‌ های جدید با این دو رویکرد دنبال شوند. به همین دلیل به بسته‌ های خدمتی قبلی نگاه کردیم، طبیعی است که این بسته ها نیز تدوین شده به دست بشر است و هر مخلوقی  می تواند خطاهایی داشته باشد. اینکه با قاطعیت گفته شود فعالیت‌ های قبلی عالی بودند، عاقلانه نیست. در عین حال شرایط و مقدمات بسته‌های پیشین با شرایط فعلی متفاوت است و فضا انقباضی شده است. شاید اگر با این تنگناها عاقلانه برخورد کنیم، فرصت‌ های جدیدی نیز خلق شود تا ایده فاز سوم طرح تحول را راحت ‌تر بتوانیم پیش ببریم.

معاون برنامه ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت با اشاره به ابلاغ ۱۷ سیاست کلی به تمام دانشگاه های علوم پزشکی کشور، اظهار داشت: برخی از بسته‌ های طرح تحول سلامت مانند ماندگاری، مقیمی در بیمارستان‌ها و کاهش فرانشیز تغییراتی خواهند داشت و سعی می کنیم منابع محدود به صورت بهینه هزینه شوند، بعضی از خدمات از لیست خارج شدند، چراکه در قبال هزینه ‌ای که برای آنها صورت می‌ گیرد، رضایت مورد انتظار حاصل نشد. در حال حاضر در فاز پیاده سازی بسته های جدید با رویکرد ارتقای کیفیت و کارایی هستیم.

دکتر حق دوست در پاسخ به سوالی درخصوص جایگاه ایران در حوزه سلامت در سطح جهان، عنوان کرد: شاید برداشت ما از ‏سلامت با برداشتی که به صورت سطحی دیده می ‌شود، متفاوت باشد. اگر در کشوری جراحی‌ های پیشرفته و درمان‌ های سنگین با فهرست انتظار کم ارائه شود، شاید در نگاه اول فکر کنیم سطح سلامت در این کشور بالا است. گستردگی و تنوع خدماتی که در آمریکا داده ‏می ‌شود از همه دنیا بالاتر است، اما در ارزیابی‌ های علمی هیچ وقت آمریکا مقامی بهتر از ۲۵ پیدا نمی‌ کند و گاهی اوقات کشورهایی ‏مثل کوبا هم رتبه یا بهتر از آمریکا رتبه‌ بندی می‌ شوند. در نتیجه باید بدانیم که ارتقای سلامت از کدام زاویه مورد نظر است.‏

وی در این خصوص ادامه داد: در این راستا باید به امید به زندگی، کنترل بیماری‌های عفونی، بار بیماری‌ها و آب آشامیدنی سالم توجه کنیم. بسیاری ‏از این شاخص‌ها در اختیار وزارت بهداشت نیست. به طور مثال تنها چند درصد وضعیت آب آشامیدنی سالم به وزارت بهداشت برمی‌گردد.‏

معاون برنامه ‌ریزی، راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، مرگ و میر جوانان در حال حاضر را یکی از مهمترین عوامل ‏جلوگیری از رشد امید به زندگی دانست و با طرح این سوال که چرا جوانان بیشتر از حد عادی فوت می‌کنند، یادآور شد: اولین عامل مرگ جوانان تصادفات است. نقش ‏وزارت بهداشت در این موضوع نقش اول نیست. در این راستا دخانیات و مواد مخدر، خودکشی و نزاع‌ ها هم از جمله عواملی هستند که تاثیر زیادی بر  بار بیماری‌ ها و مرگ و میر دارد.‏

وی با بیان اینکه امید به زندگی ایرانیان 76 سال است، افزود: مردم آمریکا 15 سال قبل شاخص امید به زندگی مشابه حال حاضر ایرانیان داشته اند و یکی از عواملی که منجر می شود امید به زندگی مردم ایران افزایش پیدا نکند، آمار بالای مرگ و میر جوانان است.  

دکتر حق دوست با بیان اینکه در بین کشورهای مختلف، ایران رتبه زیر ۳۰ را خواهد داشت، گفت: اما در حوزه سطح سلامت جامعه، ‏شاید نمره ایران حدود ۶۰ تا ۷۰ باشد.‏

معاون برنامه ‌ریزی، راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت، تاکید کرد: ساختار وزارت بهداشت و مدیریت و نوع پرداخت ‌ها و تعامل بخش خصوصی و دولتی از جمله بیماری ‌های مزمن ‏است که نیاز به جسارت برای درمان دارد. در این صورت می ‌توان رتبه ایران را در نظام سلامت و در جهان به زیر ۲۰ رساند.‏

وی درخصوص توریسم درمانی نیز اظهار داشت: توریسم درمانی در تمام دنیا باید توسط بخش خصوصی راه اندازی شود. وظیفه وزارت بهداشت در حوزه ارائه خدمت، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به اقشار آسیب پذیر است. اینکه بیمارستان‌ ها را ‏شیک کنیم تا خارجی‌ ها خدمات دریافت کنند و مردم کشور خودمان از خدمات محروم باشند، با آرمان‌های نظام همسو نیست.‏

دکتر حق دوست با بیان اینکه در حال حاضر روزی ۷۰۰ نفر برای دریافت خدمات درمانی به کشور وارد می‌ شوند، افزود: از طرفی باید توجه ‏کنیم که توریست، نیاز به هتل و خدمات دیگری نیز دارد. بخش خصوصی باید به این حوزه تمایل نشان دهد. این فکر و ایده باید در بخش ‏خصوصی ایجاد شود و حتی قیمت تمام شده نیز پایین‌ تر بیاید.

هدف دشمنان ایجاد نارضایتی است

معاون برنامه ‌ریزی راهبردی و هماهنگی وزارت بهداشت در ادامه این نشست خبری درباره تمهیدات وزارت بهداشت در راستای ‏کاهش اثر تحریم ‌ها بر سلامت مردم اظهار داشت: اینکه می ‌گویند حوزه سلامت از تحریم جدا است، یک شعار تو خالی است و دشمنان ‏قصد دارند حوزه سلامت و دارو را بیشتر تحت تاثیر قرار دهند زیرا هدف دشمنان ایجاد نارضایتی است.

وی در این خصوص افزود: دشمنان حوزه سلامت را هدف قرار دادند و ما اثرات این موضوع را مشاهده می کنیم. اینکه بگویند تحریم نمی‌ تواند حوزه ‏سلامت را تحت تاثیر قرار دهد، حرفی بیهوده است. وظیفه وزارت بهداشت به حداقل رساندن التهاب‌ ها و اضطراب‌ های ناشی از این ‏اتفاق است. سعی وزارت بهداشت بر این است که برنامه‌ ریزی سطح‌ بندی شده متناسب با فشارها داشته باشد. طبیعی است که اگر فشارها ‏سنگین باشد، دسترسی به سه هزار قلم دارو محدود خواهد شد. تلاش ما این است که تلاطمی در حوزه سلامت ایجاد نشود.

دکتر حق ‌دوست در پاسخ به سوالی درباره اولویت‌ های وزارت بهداشت در سال‌ های باقی‌ مانده دولت دوازدهم اظهار داشت: طرح تحول سلامت ادامه پیدا خواهد کرد. در این دوره اهداف خاصی ترسیم شده و با وجود فشارهای جانبی، به دنبال اجرای اهداف هستیم.

وی در پایان تصریح کرد: بحث تحول در آموزش و پژوهش و تحقیقات نیز با قوت در حال انجام است. تلاش ما این است که برنامه ‌های اصلی و ‏اساسی را فدای حاشیه‌ ها نکنیم. پایداری منابع سلامت نیز جزو کارهای اساسی وزارت بهداشت خواهد بود.

منبع: وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی