توقف رشد منفی سکه
بازدهی دلار صفر شد
هفته گذشته، بازدهی دلار صفر شد و سکه پس از ۲ هفته رشد منفی، علامت مثبت را مقابل خود دید. سکه روز سه شنبه با ۵۰ هزار تومان افزایش عدد ۳ میلیون و ۸۷۰ هزار تومان را در مقابل خود دید؛ روز پنج‌شنبه سکه اصلاح قیمتی را تجربه کرد و با از دست دادن ۲۰ هزار تومان از ارزش خود، به رقم ۳ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان رسید.
این عدد فاصله ۷/ ۲ درصدی با قیمت پنج‌شنبه ۲ هفته پیش داشت. این در حالی بود که سکه ۲ و ۳ هفته پیش به ترتیب بازدهی منفی هفتگی ۳/ ۴ و ۲/ ۱ درصد را به ثبت رسانده بود. البته هفته‌های منفی سکه مانعی برای توقف رشد ماهانه آن نشدند و این فلز گرانبها در ماه پنجم امسال نیز ۱/ ۱۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. در آن سو در بازار ارز، دلار هفته بسیار آرامی را پشت سر گذاشت و در دامنه ۱۰ هزار و ۳۸۰ تومان تا ۱۰ هزار و ۵۹۰تومان نوسان کرد. تنها روزی که بازار کمی هیجانی تر از روزهای دیگر هفته بود، روز سه شنبه بود که دلار با ۱۴۰تومان افزایش نسبت به روز قبل روی عدد ۱۰ هزار و ۵۹۰ تومان قرار گرفت. روز پنج‌شنبه موج نزولی به بازار بازگشت و دلار تا مرز ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان عقب‌نشینی کرد. دلار دو هفته پیش نیز دقیقا روی همین مرز به کار خود پایان داده بود تا بازدهی آن در هفته گذشته صفر شود. پس از آغاز به کار بازار دوم ارز، نوسانات دلار طی دو هفته گذشته بسیار کاهش پیدا کرد. با این حال، نوسانات شدید ابتدای مردادماه موجب شد که این ارز در پنجمین ماه تابستان افزایش ۱۹ درصدی را به ثبت برساند.
طرح بهارستان و نوسان سکه
بیشتر فعالان معتقد بودند، مهم‌ترین عاملی که علامت بازدهی سکه در هفته گذشته را تغییر داد، نگرانی بازار نسبت به طرح برخی نمایندگان مجلس بود. در حالی که سکه در همان اولین روز هفته سیگنال کاهشی مناسبی را از خود بروز داده بود، روز یکشنبه قیمت این فلز گرانبها به کانال ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان جهید و پس از آن نیز از آن پایین نیامد. عامل نوسان اولیه سکه از نظر معامله‌گران طرحی در مجلس با این مضمون بود: «طرح عادی ممنوعیت واگذاری سکه بهار آزادی اعلام وصول شد.» برداشت بازار این بود که ممکن است بخشی از سکه‌های پیش‌فروش‌شده تحویل مشتریان نشوند. در کنار بی‌اعتمادی ایجادشده، معامله‌گران باور داشتند در صورتی که چنین اتفاقی رخ دهد، تقاضای جدید ناشی از بی‌اطمینانی وارد بازار سکه خواهد شد. به گفته فعالان، سکه در حالی در کانال ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خود را نگه داشت که نزدیک به ۷۰۰ هزار تومان حباب دارد و در ماه‌های گذشته تقاضای مازاد زیادی وارد این بازار شده بود. به گفته برخی فعالان، نگرانی‌هایی نسبت به تحویل سکه‌های پیش فروش، به‌خصوص آنکه بخش زیادی از آنها باید در مهرماه تحویل داده شوند، قیمت سکه را در برابر کاهش تا حدی مقاوم کرد. با این حال، وجود خریدهای زیاد گذشته همچنان ظرفیت اصلاح قیمت را در این بازار باز گذاشته است. هفته گذشته همچنین خبرهایی در کانال‌های اطلاع‌رسانی معامله‌گران دست به دست می‌شد که در طرح پیش گفته نمایندگان مجلس، تنها ۱۰ عدد سکه از سکه‌هایی که افراد پیش خرید کرده بودند، تحویل داده خواهد شد و مابقی به‌صورت همان اصل پول فرد به او بازگردانده خواهد شد؛ با این حال، در انتهای هفته این گمانه‌زنی‌ها توسط سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس تکذیب شد. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره ممنوعیت واگذاری سکه به مردم و اینکه آیا تصویب این طرح و تبدیل شدن آن به قانون شامل افرادی که پیش‌تر اقدام به پیش خرید سکه کرده‌اند، می‌شود یا خیر بیان کرد: در صورت تصویب این طرح، طبیعتا چنین قانونی باید برای افرادی که در آینده اقدام به خرید سکه می‌کنند، اجرا شود و شامل افرادی که قبلا سکه پیش خرید کرده‌اند، نمی‌شود.
فارغ از آنکه سرانجام طرح مجلس به کجا بکشد، آنچه مسلم است اعلام خبرهایی از این دست اعتماد افراد برای شرکت در طرح‌های سیاست‌گذار و اعتماد به او را پایین خواهد آورد. در هفته‌ای که گذشت، بسیاری از خریداران عنوان می‌کردند، اگر به جای شرکت در طرح پیش خرید وارد بازار آزاد سکه شده بودند، هم سکه خود را تحویل گرفته بودند و هم استرس اخبارهای متناقض چندماهه را تجربه نمی‌کردند. برخی تحلیلگران باور داشتند، سیاست‌گذار پولی در برخورد با چنین اخباری بهتر است با قدرت بیشتری پاسخگو شود تا اعتماد معتمدان خود را خدشه‌دار نکند. از نظر برخی از آنها، در دنیای امروز، ممکن است خبرهایی پیرامون یک عمل از خود عمل مهم‌تر باشد؛ چراکه رفتار دیگران بیشتر تحت‌تاثیر اخبار قرار می‌گیرد؛ در واقع، حتی اگر بازارساز با تحویل به موقع سکه‌های پیش فروش وعده خود را عملی کند، تنها بخشی از اعتماد را بازسازی خواهد کرد و بخش دیگری از این اطمینان به واسطه استرس اخبار از میان خواهد رفت. این اتفاقات در شرایطی رخ داده است که بازارساز بیش از هر زمان دیگری به اعتماد آحاد افراد جامعه نیاز دارد و دخالت نهادهای بیرونی این اعتماد را به مخاطره انداخته است.
در شرایطی فعلی، سکه اولین هفته کامل شهریورماهی را در حالی آغاز می‌کند که از یکسو با فشار کاهش بهای اونس در بازارهای جهانی روبه‌رو است و هم اینکه در صورت ثبات قیمت، ورود بخشی از سکه‌های پیش فروش به بازار می‌تواند قیمت این فلز گرانبها را تعدیل کند؛ تنها امید سکه بازان برای افزایش قیمت در حال حاضر نوسان غیر‌منتظره دلار است؛ هر چند که دلار نیز دو هفته آرام را پشت سر گذاشته است.
بازگشت دلار به سنا
در هفته‌ای که گذشت، دلار یک بار از سامانه سنا حذف شد و بار دیگر در انتهای هفته به این سامانه بازگشت؛ البته این بار در ردیف ۳ ارز اصلی اعلامی نیست و در میانه بخش «قیمت سایر اسعار» میانگین نرخ خرید و فروش در مقابلش درج می‌شود. روز پنج‌شنبه متوسط قیمتی فروشی که برای دلار در این سامانه ثبت شد، عدد ۹ هزار و ۴۵۸ تومان بود؛ جالب آنکه متوسط نرخ خرید از فروش بیشتر بود و عدد ۹ هزار و ۷۷۴ تومان برای آن درج شده بود.
دنیای اقتصاد