تحقيق و تفحص به خاطر مقاومت بانک مرکزي
در برابر بورس ارز
نايب رييس کميسيون اقتصادي مجلس تصريح کرد: اگر بانک مرکزي در مقابل اين قضيه و راه‌اندازي بورس ارز مقاومت کند، بايد فکري براي تحول در ساختار و جايگاه بانک مرکزي در کشور کنيم.
وي همچنين از بررسي ساختار بانک مرکزي در مجلس شوراي اسلامي خبر داد و گفت: طرح تحقيق و تفحص از بانک مرکزي در راستاي همين مساله است. پورابراهيمي به بازار آزاد خريد و فروش ارز در کشور اشاره کرد و گفت: در شرايط کنوني روزانه حجم قابل توجهي دلار در بازار آزاد مبادله مي‌شود؛ اگر کسي اين مساله را کتمان مي‌کند به نظر من ديگر نمي‌توان حرف منطقي با او زد.
راه‌اندازي بورس ارز در سه فاز
وي به سه فاز مختلف راه‌اندازي بورس ارز اشاره کرد و گفت: براي بورس ارز چندين فاز در نظر گرفته شده، فاز اول راه‌اندازي بورس براساس گواهي سپرده‌هاي ارزي است که به اين صورت است که بازار تعريف شده‌اي را در عرضه و مبادلات ارز خارجي در کشور تعريف مي‌کنيم که تقاضاي سفته بازي نتواند در اين بازار ورود کند.
وي ادامه داد: مشکلي که ما داريم اين است که حجم زيادي از تقاضاهاي موجود براي دلار و ارزهاي خارجي در بازار به واسطه سفته بازي است و در حوزه بورس بازي انجام مي‌شود، يعني در حقيقت تقاضاي واقعي نيست.
اين کارشناس بازار سرمايه گفت: در تقاضاي سفته بازي هر چقدر دلار عرضه شود، باز اين امکان وجود دارد که بازار احساس کند مي‌تواند نوسان بگيرد، بنابراين اين تقاضا نشدني است و بانک مرکزي هم شايد نتواند پاسخگوي لازم را داشته باشد.
عضو شوراي عالي بورس اظهار كرد: در فاز اول در راه‌اندازي بورس ارز بازار تعريف شده‌اي از عرضه و تقاضا تعريف مي‌کنيم که بتواند قيمت تعادلي ايجاد کند. وي در مورد منظور اصلي بازار تعريف شده گفت: منظور اصلي از بازار تعريف شده اين است که کساني که تقاضاي واقعي ارز دارند، بايد مشخص شوند. چه کساني تقاضاي واقعي ارز دارند؟ در حقيقت تمام شرکت‌هايي که در سال‌هاي گذشته براساس بودجه‌هاي خود نياز به مواد وارداتي، مواد اوليه، کالاهاي سرمايه اي، طرح‌هاي توسعه و امثال اينها داشتند، تقاضا‌کنندگان واقعي هستند و دستگاه‌هاي متولي مي‌توانند اين مساله را که اين شرکت اين ميزان ارز را نياز دارد، احراز کنند. به محض آنکه اين نياز احصا شود، وي مي‌تواند تقاضای خريد ارز را در بورس ارائه کند.
وي ادامه داد: در حقيقت ديگر در اين بازار، سفته بازي مطرح نيست، هر کسي تقاضاي شخصي خود را اعمال مي‌کند؛ نيازهاي ديگر نيز به همين شکل قابل احصا هستند.
عرضه‌کنندگان بورس ارز چه کساني هستند؟
رييس هيات مديره بورس کالا در مورد عرضه‌کنندگان ارز در بورس ارز نيز گفت: عرضه‌کنندگان ارز صادرکنندگان محصولات به خارج از کشور هستند که پول‌هايشان براساس گواهي سپرده در خارج از کشور نگهداري مي‌شود، آنها عرضه‌کننده هستند و جالب اينكه اينها در اين مدت نگران بودند که چطور ارز 1226 تومانی را تبديل به پول ايران کنند که اين مساله مي‌تواند به آنها هم کمک کند که براساس قيمت تعادلي اين کار را انجام دهند و روال خارج از عرف تبديل به روال رسمي و مشخص شود.
به گفته وي، در مرحله اول عرضه و تقاضاي واقعي براساس شرايط تعريف شده فقط در خصوص گواهي سپرده ارزي صورت مي‌گيرد.
پورابراهيمي در مورد فاز دوم بورس ارز گفت: فاز دوم نيازمند چيز خاصي نيست و خود عرضه و تقاضا مي‌تواند تعادل را در بازار ايجاد کند و نيازمند حضور بانک مرکزي به مفهوم عرضه‌کننده ارز در اين مرحله هم نيستیم.وي اضافه کرد: ما در فاز دوم پيش‌بيني کرديم که راه‌اندازي قراردادهاي آتي ارز را داشته باشيم و لذا در آن اثر تعهدات بانک مرکزي ورود پيدا مي‌کند که بانک مرکزي با سررسيدهاي مختلف به آينده تعهد مي‌کند تا دلارهايي را به واحدهايي که نيازمند هستند تحويل دهد. در نتیجه قرارداد با سر‌رسيد 3 ماهه، 6ماهه، 9 ماهه با نرخ‌هايی که مي‌تواند مبناي نرخ شناسه نرخ نقدي بازار بورس باشد، تعريف مي‌شود.
مديريت دلار با ريال
عضو شوراي عالي بورس عنوان کرد: در اين فاز بخش زيادي از تقاضاي کاذب به صورت خودکار حذف مي‌شود، به اين دليل که به جاي دلار فيزيکي قرارداد آتي ارز جايگزين مي‌شود، يعني ما عملا مديريت دلار را با ريال انجام مي‌دهيم و اين بزرگ‌ترين تحول در ساختار نظام بانکي و بانک مرکزي ما خواهد بود.
وي قرارداد آتي ارز و گواهي سپرده در بورس را اتفاق بزرگي در عرصه اقتصادي کشور عنوان کرد و گفت: با اين اقدام عملا بخش زيادي از دلارهايي که در گاو صندوق‌ها رفته به چرخه اقتصادي کشور برمي گردد و نه تنها تقاضاي کاذب ايجاد نمي‌شود؛ بلکه عرضه مازاد ايجاد مي‌شود و اين يک نوع تعادل در بازار ارز است. وي فاز سوم را راه‌اندازي صندوق‌هاي سپرده ارزي ذکر کرد و در توضيح آن گفت: راه‌اندازي صندوق‌هاي سپرده ارزي به ارز گرفته شده از بازار کمک کند تا اين ارزها را به چرخه جريان ارزي کشور برگردانيم که با نرخ سود مشخص روي انواع سپرده‌هاي ارزي اين کار انجام مي‌شود.
منبع: دنیای اقتصاد