عنوان نشریه: پژوهشهاي اقتصادي : بهار 1392 , دوره 13 , شماره 1 ; از صفحه 133 تا صفحه 153 .
نویسندگان: شكوفه فرهمند, رحمان خوش اخلاق, بهاره پهلوان زاده
چکیده:
مکان يابي از جمله تحليل هاي مکاني است که تاثير فراواني در کاهش هزينه هاي ايجاد و راه اندازي فعاليت هاي اقتصادي مختلف دارد. گاهي اوقات، استقرار يک بنگاه با مکان يابي در يک مکان اشتباه باعث تحمل هزينه ها وخسارات جبران ناپذيري مي شود. از آنجا که از اهداف اصلي برنامه ريزي شهري، سلامت، آسايش و زيبايي مي باشد، مکان يابي صحيح فعاليت هاي اقتصادي نيز به عنوان يکي از مهمترين عناصر محيط شهري، سهم زيادي در مطلوبيت و مطبوعيت فضا از نظر شهروندان، بنگاه هاي اقتصادي و بالاخص شهرداري در شهرها دارد. عمده بنگاه هاي موجود در شهرها، بنگاه هاي خدماتي مي باشند.
در شهرها به دليل وجود صرفه هاي خارجي ناشي از مقياس و به دليل کاهش هزينه ها بخصوص هزينه هاي حمل و نقل، بنگاه ها معمولا در کنار هم متجمع مي شوند. خوشه اي شدن بنگاه هاي مشابه، هزينه ها را کاهش مي دهد، خريد براي خريدار راحت تر مي شود و همچنين خريداران بالقوه را جذب خود مي کند.
اين مطالعه به دنبال بررسي توزيع فعاليت هاي مختلف در سطح شهر اصفهان، شناسايي مناطقي که داراي تخصص و تنوع مي باشند و همچنين عوامل موثر بر مکان يابي فعاليت هاي موجود در مناطق 14 گانه شهر است.
بدين منظور، ابتدا با استفاده از شاخص هاي مربوط به صرفه هاي ناشي از تجميع محلي و شهري، تخصص و تنوع مناطق مورد بررسي قرار مي گيرد و سپس با استفاده از يک مدل رگرسيوني تاثير عوامل موثر بر توزيع فعاليت ها برآورد مي گردد.
بر اساس نتايج پژوهش، متغير تعداد بانک ها از جمله عوامل اثرگذار بر مکان يابي فعاليت ها مي باشد که اين عامل به طور مثبت بر مکان يابي بنگاه ها اثر گذار مي باشد. همچنين دو عامل تخصص و تنوع که بيانگر صرفه هاي ناشي از تجميع محلي و شهري مي باشند، از جمله عوامل بسيار موثر و با اثرگذاري مثبت بر مکان يابي فعاليت ها مي باشند.