مایک برد
وال استریت ژورنال
دو اقتصاددان ساکن در ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه به دلیل تحلیل قراردادها، کار با هدف کمک کردن به بهبود ارزیابی افراد، کسب و کار و عموم مردم در مورد معاملاتی که انجام میدهند، بهعنوان برنده جایزه نوبل اقتصاد معرفی شدند. آکادمی سلطنتی علوم سوئد، اولیور هارت متولد بریتانیا و بینت هولمستروم متولد فنلاند را به دلیل نظریات آنها که محدوده متنوعی از معضلات، از استفاده حقوقهای مبتنی بر عملکرد برای مدیران ارشد گرفته تا اینکه آیا یک سازمان عمومی باید خصوصی شود یا خیر را مورد بررسی قرار دادهاند، شایسته دریافت این جایزه دانست.
آکادمی معتقد است: «اقتصادهای امروزی با قراردادهای بیشماری روبهرو هستند. ابزار نظری جدیدی که توسط هولمستروم و هارت خلق شده برای درک قراردادها و سازمانهای زندگی واقعی و نیز دردسرهای بالقوه در تصحیح طراحی آنها باارزش است.» برندگان، جایزه 8 میلیون کرون سوئدی را که از سوی بانک مرکزی سوئد تامین میشود، تقسیم خواهند کرد. آقای هولمستروم مدتی طولانی در هیات مدیره غول تجهیزات تلکام (ارتباطات از راه دور) فنلاندی نوکیا مشغول به کار بوده است و اکنون در موسسه فناوری ماساچوست (MIT) کار میکند، در اواخر دهه 70 میلادی روی مدلی آغاز به کار کرد که بررسی میکرد چگونه دستمزد باید به عملکرد ارتباط داده شود و چگونه یک قرارداد بهینه با دقت ریسک را در مقابل مشوقها اندازهگیری میکند.
هولمستروم 67 ساله در کار تاثیرگذاری که بعدها انجام داد، مشوقهایی را نیز به غیر از دستمزد به مدل افزود که از آن جمله ترفیع و ارتقای شغلی بود. هارت نیز که اکنون در دانشگاه هاروارد مشغول به کار است، در میانه دهه 80 میلادی پیشرفتی در قراردادهای ناقص ایجاد کرد. این اقتصاددان 68 ساله با واقعیتی کار کرد که به موجب آن وقتی یک قرارداد بسته میشود، همه چیز با نگاه کردن به اینکه چگونه تصمیمات باید پس از توافق گرفته شوند و چه کسی باید چه سطحی از کنترل را داشته باشد، قابل دانستن نیست. به گفته کمیته نوبل هارت و هولمستروم نظریه قرارداد را بهعنوان یک زمینه تحقیقاتی پرکاربرد ایجاد کردند.
آنها هر دو بهطور گستردهای تبادلاتی در مورد بانکداری، بازارهای مالی و نقدینگی نوشتهاند. هارت منتقد واکنشهای دولتی نسبت به بحران مالی جهانی بوده و همراه با استاد دانشگاه فاینانس دانشگاه شیکاگو، لوئیجی زینگالس، در دسامبر 2008 در والاستریت ژورنال مطلبی منتشر کردند که در آن به گفته آنان، اقتصاددانان با کمک به برنامههای نجات بانکی «اصول خود را کنار گذاشته بودند». در مقالهای که در سال 2015 منتشر کردند، این دو اقتصاددان گفتند که در مورد شوک بزرگ به سیستم بانکی، واکنش بهتر «کمک به افراد خواهد بود، نه کمک به بانکها». آنان پیشنهاد میکنند که دولتها میتوانند پیشنهادهایی مبنی بر کمک به افرادی ارائه کنند که ناگهان خود را بیپول مییابند، به جای اینکه به نهادهای مالی کمک کنند.
هولمستروم اخیرا مقالهای در مورد بانکداری در سایه – خلق اعتبار خارج از کانالهای مقرراتی سنتی که در طول بحران مالی معروف شدند- نوشته است. برخی از کار اخیر وی بر بازارهای غیرشفاف تاکید دارند و اینکه چگونه فقدان شفافیت میتواند در واقعیت آنها را با مشکل روبهرو کند. هولمستروم در سال 2011، کتابی تحت عنوان «درون و بیرون نقدینگی» همراه با ژان تیرول، برنده جایزه نوبل 2014 اقتصاد منتشر کرد. در مصاحبه با کمیته نوبل، این دو اقتصاددان اظهار کردند که هر دو از این رویداد شگفتزده شده و از دریافت جایزه خوشحال هستند.
منبع: روزنامه دنیای اقتصاد - شماره 3887