دکتر علی‌اکبر نیکواقبال، عضو دانشکده اقتصاد تهران، در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به ابعاد مختلف اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: در وهله نخست بهترین روش برای پیشرفت از بین بردن تنش‌ها و جلوگیری از اختلافات است اگر یک کشور بتواند دشمنان خود را به دوستانش تبدیل کند مفیدترین اقدام ممکن را انجام داده است.
وی ادامه داد: اما در شرایطی که به اقتصاد یک کشور از نظر بین المللی در ابعاد مختلفی فشار وارد می‌شود برنامه ریزی و تدوین روش‌ها برای مقابله با این فشارها و بهبود وضعیت اقتصاد یک امر طبیعی و عقلانی است.
این اقتصاددان انضباط مالی را لازمه اصلی نتیجه دادن اقتصاد مقاومتی توصیف کرد و گفت: در طول سال‌های گذشته متاسفانه علیرغم تمام فشارهای موجود می‌بینیم واردات کشور تا چه اندازه‌ای افزایش داشته و به چند برابری صادرات رسیده است.اگر بناست کشور در حوزه اهداف مطرح شده اقتصاد کلان به نتایج ملموسی برسد قطعا باید بین صادرات و واردات یک توازن منطقی ایجاد شود.
نیکواقبال اضافه کرد: در طول سال‌های گذشته بخش‌های مختلف اقتصاد ایران رشد منفی را تجربه کرده‌اند تا جایی که شاخص رشد اقتصادی کل کشور حتی به بیش از منفی پنج درصد نیز رسید. در این سال‌ها اما بخش کشاورزی با رشد مثبتی که داشته پتانسیلی قوی را از خود نشان داده است که می‌تواند با برنامه ریزی‌های دقیق‌تر نسبت به افزایش نقش آن در اقتصاد کشور و بالا بردن رشد اقتصادی استفاده کرد.
وی با اشاره به تک محصولی بودن بودجه در ایران عنوان کرد: بودجه ما بودجه‌ای نفتی است تا جایی که هر سال بیش از 50 درصد از درآمدهای دولت با توجه به درآمدهای نفتی در نظر گرفته می شود. از این رو وقتی با بالا رفتن میزان تحریم‌ها بیش از نیمی از درآمدهای خود را از دست می دهیم شرایط بدی در زمینه ارزآوری و واردات به وجود می‌آید.
این اقتصاددان اضافه کرد: وقتی اقتصاد یک کشوری تک محصولی است بسیاری از محورهای دیگر آن نیز وابسته به محصول خاص اقتصادی عمل می‌کند برای مثال وقتی درآمدهای نفتی ما کم می‌شود مالیات دولت نیز پایین می‌آید و درآمدهای گمرکی نیز تا حد بسیار محسوسی کم می‌شود.
نیکواقبال با اشاره به نرخ بالای تورم در اقتصاد ایران تصریح کرد: دولت وقتی با کسری بودجه و کمبود ارز مواجه می‌شود ناخواسته خود را در شرایط تورم شدید احساس می‌کند به همین دلیل مجبور می شود با گسترش پایه پولی کشور و افزودن نقدینگی این مساله را جبران کند که این امر در زمان کوتاه به تورم بسیار بالا ختم می‌گردد.
وی افزود: از این رو باید تمام سیاست‌های اصلی دولت در راه ثبات سیاست‌ها و قیمت ها بسیج شود و اگر با برنامه ریزی‌های غلط بار دیگر به اقتصاد ملی شوک وارد شود قطعا نرخ بالای تورم که باعث بسیاری از مشکلات اقتصادی ما در طول سال‌های گذشته بوده افزایشی دیگر را تجربه می‌کند.
این اقتصاددان درباره راه حل‌های موجود پیش روی دولت در راستای حمایت از تولید نیز، اظهار کرد: هر مساله ای راه حل مخصوص به خود دارد هر چند طرح‌های عمرانی دولت سهمی از اشتغال را بر عهده می‌گیرند اما قطعا این‌ها کافی نیست تا نرخ تورم بالا باشد نمی توان انتظار از بین رفتن بیکاری را نیز داشت.
نیکواقبال اضافه کرد: دولت در بودجه امسال طرحی بسیار خوب را کلید زد و آن متوقف کردن طرح‌های عمرانی ناکارآمد و طولانی مدت بود این طرح ها از نظر اقتصادی درحال حاضر تاثیر مثبتی ندارند.در کنار آن باید توجه داشت که دولت هیچ گاه تولیدکننده خوبی نبوده و در این زمینه عملکرد مطلوبی از خود به جای نگذاشته است.
وی با بیان این‌که باید شرایطی فراهم آورد تا بخش خصوصی به اصلی‌ترین هدفش که سود است دسترسی یابد، گفت: در کنار تسهیلات بانکی که می تواند موثر باشد باید شرایطی فراهم آورد که سرمایه‌گذاران خصوصی به جای جذب شدن به فعالیت های سفته بازی و بازارهای طلا و ارز به تولید توجه کنند. دولت در این زمینه می‌تواند نقش بسیار مهم ایفا کند.
این اقتصاددان افزود: تجربه بعضی از کشورهای خارجی در حوزه پروژه‌های عمرانی می تواند به ما درس‌های زیادی بدهد. در این کشورها طرح‌های عمرانی از طرف دولت کلید زده می‌شود و به بخش خصوصی تحمیل می‌شود این مساله هم سرعت به پایان رسیدن برنامه‌های عمرانی را بالا می برد و هم سودآوری بخش خصوصی را تضمین می کند.
نیکواقبال در پایان خاطرنشان کرد: با پرداخت بدهی‌های عقب مانده به پیمانکاران و کوچک کردن دولت می‌توان بخش خصوصی را نسبت به ورود به اقتصاد ترغیب کرد. مهمترین راه پیشرفت اقتصادی ثبات در سیاست‌ها است و اگر تدوین سیاست‌های کلان کشور در یک راستا و به صورت بلندمدت باشد می توان امید داشت اقتصاد ایران روزهای بهتری را در پیش گیرد.
منبع: ایسنا