دبیر علمی سومین همایش سیاست های پولی و چالش های بانکی و تولید با تاکید بر اینکه، اولویت سیاست های پولی بانک مرکزی باید کنترل تورم باشد نه تثبیت نرخ ارز گفت: کاستن از دامنه نوسانات نرخ ارز مهمتر از هدف گذاری برای نرخ ارز معین است.
موسی غنی نژاد روز سه شنبه در سومین همایش سیاست های پولی و چالش های بانکداری و تولید، اظهار داشت: از یک سال گذشته تلاطم ارزی در ایران شدت گرفت، این تلاطم در جهت افزایش نرخ ارز اتفاق افتاد و مشکلات زیادی به همراه تورم دو رقمی برای فعالان اقتصادی به همراه داشت.
وی با بیان اینکه، بعد از انتخابات 92 اوضاع تغییر کرد و افزایش قیمت ارز مهار شد، تصریح کرد: بعد از انتخابات، اقتصاد با ثبات شد و شاهد کاهش نرخ ارز بودیم.
این کارشناس مسایل اقتصادی با طرح این پرسش که چرا نرخ ارز در تابستان سال جاری شدت گرفت، اظهار داشت: بعد از برگزاری انتخابات، نرخ ارز به سمت ثبات و کاهش گرایش پیدا کرد.
وی با بیان این که، برخی از کارشناسان کاهش نرخ ارز را به مصلحت ندیدند و برخی معتقد بودند که این کاهش به معنای تقویت پول ملی است و باید آن را تقویت کرد افزود: در این زمینه سیاست های ارزی که باید اتخاذ شود روشن نبود و به طور مشخص معلوم نبود که بانک مرکزی چه کار باید بکند تا التهابات بازار ارز کاهش یابد.
غنی نژاد گفت: تثبیت نرخ ارز در شرایط تورم دو رقمی سیاستی نادرست و برای تقویت تصنعی پول ملی بود که این امر به اقتصاد داخلی کشور لطمه زد و واردات ارزان قیمت را زیاد کرد و به دنبال آن به تولید داخلی لطمه زده و صادرات را هم دچار مشکل کرده است.
وی با اشاره به اینکه، در آن زمان پایین نگه داشتن تصنعی نرخ برابری ارز با تکیه به درآمدهای ارزی باعث واردات ارزان شده بود، گفت: این سیاست در سال های 85 الی 90 ادامه داشت و موجب آسیب دیدن تولید داخلی به علت واردات کالای ارزان قیمت شد.
وی با بیان این که، واردات باعث شد که تورم روی کالاهای غیر قابل مبادله مانند بازار مسکن برود افزود: منابع ارزی به علت تشدید تورم کم شد، اما مقامات وقت بانک مرکزی به دلایلی اصرار داشتن که نرخ ارز را پایین نگه دارند و متهم به تضعیف پول ملی نشوند.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه، شکل گرفتن بازار غیر رسمی ارز و چند نرخی شدن ارز از دیگر اثرات سیاست مذکور بود، تصریح کرد: پیشنهادهای اصلاحی ارایه شده از سوی کارشناسان به این شکل بود که حمایت از پول ملی باید با کنترل تورم صورت بگیرد نه با تثبیت نرخ ارز.
وی ادامه داد: بازار غیر رسمی حاکی از کمیابی منابع ارزی است و باید به رسمیت شناخته شود، اما مقامات بانک مرکزی وقت برخورد پلیسی با صرافی ها انجام دادند، در حالی که باید این بازار را تقویت می کردند، چرا که نتیجه آن سیاست این شد که عده ای از آنها هنوز هم در زندان بسر می برند.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود به ماجرای شخصی به نام جمشید بسم اله که به گفته مقامات دولتی سابق نرخ ارز را در بازار تعیین می کرد، اشاره کرد و گفت: می گفتند شخصی به اسم جمشید بسم اله نرخ ارز در بازار تعیین می کند، در حالی که همه اقتصاددان ها به این حرف ها می خندیدند و دقیقا می دانستند موضوع چیست.
غنی نژاد متذکر شد: نرخ ارز معلول عملکرد اقتصادی است، نه علت آن؛ نرخ ارز در بلند مدت بالا خواهد رفت و ما جلوی آن را نمی توانیم بگیریم.
وی با بیان این که، در برخی از کشورها برای حفظ قدرت اقتصادی بعضا از تضعیف پول ملی استفاده می شود، نه از تقویت آن اظهار داشت: تک نرخی کردن ارز به معنای قدرت برابری خرید در بلند مدت است و بهتر است سیاست گذاران پولی و ارزی در این جهت حرکت کنند تا به جای اینکه دچار تلاطم های ارزی به علت تثبیت نرخ ارز شویم به تدریج این کار را انجام دهیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه، تحریم به تلاطم های ارزی در کوتاه مدت به شدت دامن می زند، اما از تابستان سال جاری این تلاطم کم شده است، تصریح کرد: کاستن از دامنه نوسانات نرخ ارز مهمتر از تعیین نرخ ارز معین است.
وی گفت: در حالی که در دنیا روسای بانک های مرکزی کم حرف می زنند و بیشتر عمل می کنند، اما مسئولان پولی ما در دوره قبل خیلی حرف می زدند؛ وقتی هم مشکلات ارزی شروع شده بود، مسئولان مالی کشور هفته ای دو یا سه بار در رسانه ها حاضر و به دنبال آن نیز پیش بینی های غلط از آب در می آمد.
غنی نژاد با بیان این که، زمینه سازی برای حرکت در جهت یکسان سازی نرخ ارز نکته دیگری است که باید مورد توجه مسئولان باشد ادامه داد: با تغییر دولت در سال 92 این اعتماد بازسازی و از تلاطم های ارزی کم شد، اما مهم این است که این اعتماد حفظ شود.
این استاد دانشگاه با اشاره به این که، در دولت قبل می گفتند تحریم ها کاغذ پاره است و ما دچار همین کاغذ پاره ها شدیم خاطر نشان کرد: البته یکباره نمی شود، یکسان سازی نرخ ارز را انجام داد، چرا که ما نمی دانیم شش ماه دیگر چه می شود، آیا گشایش ارزی صورت می گیرد یا خیر؟ اما باید زمینه سازی یکسان سازی نرخ ارز را انجام دهیم.
وی اظهارات ولی اله سیف رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر اینکه، نباید از کاهش نرخ ارزهای خارجی جلوگیری کرد، مورد اشاره قرار داد و گفت: این اظهار نظر رییس کل بانک مرکزی را پیراهن عثمان کردند که بانک مرکزی نمی خواهد نرخ دلار کاهش پیدا کند، در حالی که همه اقتصاددان ها بر این باور اجماع دارند که پایین نگه داشتن تصنعی نرخ ارز در گذشته تاثیر منفی در اقتصاد داشته است.
منبع: غنی نژاد