خبرگزاری رویترز از پیشنهادهای 1+5 برای مذاکرات قزاقستان رونمایی کرد
لغو تحریم طلا در ازای تعطیلی سایت فردو
کمتر از 10 روز مانده به مذاکرات ایران و شش قدرت جهانی در آلماتی قزاقستان، رسانه‌های خارجی از بسته‌های پشنهادی نه چندان جدید غرب در مذاکرات پیش رو رونمایی کردند. طبق گزارشی که خبرگزاری انگلیسی رویترز به نقل از دیپلمات‌های اروپایی منتشر کرده است، گروه 1+5 طی این مذاکرات از ایران خواهند خواست تا در برابر لغو ممنوعیت تجارت طلا، سایت غنی‌سازی فردو در نزدیکی شهر قم تعطیل شود.
دیپلمات‌ها از این پیشنهاد تحت عنوان «بیشتر- بیشتر» یاد کرده‌اند، یعنی اعتمادسازی بیشتر در برابر لغو تحریم‌های بیشتر «اما نه خیلی بیشتر.» به گفته آنها، علت متفاوت نبودن این پیشنهاد با نمونه‌های قبلی آن، تردید غرب درباره آماده بودن ایران برای رسیدن به توافق تا قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور است. رویترز طی همین گزارش مدعی شده است که پس از اجرایی شدن تحریم‌های جدید ایالات متحده درباره ممنوعیت تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران، ترکیه وادار به توقف انتقال پول نفت ایران شده است؛ چرا که این کشور در ازای گاز وارداتی از ایران بهای آن را با شمش طلا پرداخت می‌کرد.
دیپلمات‌ها از این پیشنهاد جدید با عنوان آزمونی برای میزان جدی بودن یا نبودن ایران نام برده‌اند. علاوه بر خبرگزاری رویترز، مقامات ارشد روسیه هم گفته‌اند که در جریان مذاکرات جدید، «ما همچنان مسائلی را که قبلا مطرح شده بود مطرح می‌کنیم، اما سعی می‌کنیم با استفاده از برخی مطالب جدید این مذاکرات را برگزار کنیم.» ممکن است اشاره معاون وزیر خارجه روسیه درباره برخی مطالب جدید، مفاد گزارش تازه رویترز؛ یعنی تعطیلی فردو در برابر لغو تجارت طلا باشد. چه به گفته سرگئی ریابکوف شش کشور قصد دارند توقف غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد و خروج آن به خارج و تعطیلی سایت فردو را بار دیگر در جریان این مذاکرات پیشنهاد دهند. پیشنهادهایی که غرب یک بار آن را در جریان مذاکرات بغداد به ایران ارائه کرد (البته در ازای لغو تحریم قطعات هواپیما و واردات برخی فلزات.) پیشنهادی که مورد قبول ایران قرار نگرفت. پیش از انتشار گزارش رویترز، اما وزیر خارجه انگلیس هم از پیشنهادهای به‌روز شده و معتبر خبر داده بود. اکنون به نظر می‌رسد لغو تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران باید بخشی از این پیشنهادهای معتبر باشد؛ چرا که ایالات متحده به همراه اتحادیه اروپا تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران را در زمره تحریم‌ها قرار داده‌اند.
پیشنهادهایی «نسبتا به روز شده»
مقامات غربی هم در گفت‌وگو با رویترز گفته‌اند پیشنهاد مزبور نمونه «نسبتا به روز شده» پیشنهادهايی است که کشورهای عضو 1+5 سال گذشته در گفت‌وگو با ایران مطرح کردند.
به گزارش ایسنا و تسنیم، این مقامات که خواستند نام‌شان فاش نشود مدعی شدند که تصمیم‌شان برای ارائه نکردن یک پیشنهاد کاملا متفاوت تاحدودی نشان دهنده شک و تردید درباره آماده بودن ایران برای رسیدن به توافقی پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری 14 ژوئن است. یک مقام غربی که خواست نامش فاش نشود، با بیان این که «پیشنهاد بعدی نزدیکی قابل توجهی به پیشنهاد قبلی دارد» افزود که این پیشنهاد آزمونی برای میزان جدی بودن یا نبودن ایران است.
وی مدعی شد: ما فکر نمی‌کنیم ایران دلیلی به ما داده باشد تا بیشتر از این کاری انجام دهیم. یک مقام غربی دیگر هم گفت که این کشورها خواستار گام‌هایی برای اطمینان از این هستند که را‌ه‌اندازی مجدد فردو برای ایران زمان بیشتری طول خواهد کشید.
مقامات غربی پیشنهاد جدیدشان را «بیشتر در ازای بیشتر» خواندند، یعنی آنها به دنبال گام‌های بیشتری برای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای مشوق‌های بیشتری از جانب خود هستند، اما تایید کردند که این یک تغییر شدید نیست. مقام غربی دیگری گفت: این پیشنهاد همچنان بیشتر در ازای بیشتر است، اما نه خیلی بیشتر.
سخت شدن مبادله طلای ترکیه با گاز ایران
رویترز در ادامه گزارش خود به نقل از بانکداران ترکیه نوشت، تحریم‌های جدید آمریکا مبادلات طلا در برابر گاز ترکیه با ایران را به مشکل انداخته و‌هالک بانک ترکیه را وادار به توقف انتقال پول نفت ایران کرده است. یک مقام بانکی برجسته ترکیه در این باره گفت: «مبادله طلا ممکن است با کشورهای حامی سیاسی ایران صورت گیرد، اما به طور مثال، بانک‌های روس بسیار محتاط خواهند بود، زیرا آنها حضور پررنگی در سیستم بانکی بین‌المللی دارند... ممکن است چین گزینه دیگر باشد. اما من می‌توانم بگویم که تجارت طلا برای ایران به اتمام رسیده است.»
روسیه: به لحظه حساس نزدیک می‌شویم
از سوی دیگر روسیه هم تاکید زیادی بر انجام مذاکرات داشته و نسبت به نتیجه آن ابراز خوش‌بینی کرده است، هم تاکید کرده در مذاکرات قزاقستان غرب سعی خواهد کرد تنها برخی مطالب جدید مذاکرات را مطرح کند. ریابکوف در گفت‌وگو با خبرگزاری اینترفکس با اشاره به در پیش بودن مذاکرات ایران و شش کشور گفت: ما به لحظه‌ای نزدیک می‌شویم که مجبوریم تصمیمات متفاوتی اتخاذ کنیم. در هر صورت مایلیم شرکت‌کنندگان در مذاکرات در این درک درباره ویژگی‌های این لحظه شریک باشیم.
معاون وزیر امور خارجه روسیه، همچنین گفت که مسکو طرحی را ارائه داده است که هسته موضع گروه 1+5 را تشکیل می‌دهد، زیرا شامل «اقدامات تدریجی و دوجانبه‌ای» برای حل موضوع هسته‌ای ایران است. ریابکوف در عین حال افزود که ایران نیز «نظرات خاص خود را پیشنهاد داده است» که شامل «پیشنهادهاي طولانی و گسترده» در طول مذاکرات قبلی است. وی افزود که در این مرحله کشورهای عضو 1+5 و ایران می‌توانند بر اساس «آنچه بین‌مان مشترک است» پیش روند. وی افزود که 1+5 بار دیگر از ایران خواهد خواست تولید اورانیوم با غنای 20 درصد را متوقف کند، اجازه دهد ذخایر فعلی اورانیومش به کشور دیگری فرستاده شود و تاسیسات هسته‌ای فردو را ببندد.
ریابکوف گفت: ما همچنان مسائلی را که قبلا مطرح شده بود مطرح می‌کنیم، اما سعی می‌کنیم با استفاده از برخی مطالب جدید این مذاکرات را برگزار کنیم. برای تحقق هدف‌های یکسان روش‌های متفاوتی وجود دارد.
مواضع تازه صالحی و کری
با این حال به‌رغم رونمایی از بسته جدید که البته چندان جدید هم به نظر نمی‌رسد، وزرای امور خارجه ایران و آمریکا نسبت به برگزاری دور جدید مذاکرات ابراز خوش‌بینی کرده‌اند. به طوری که صالحی در این باره اظهار کرد: به نتیجه مذاکرات امیدواریم؛ اما نمی‌توان نتیجه را از قبل پیش‌بینی کرد.
علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به اینکه «گفته می‌شود احتمالا مذاکرات تا بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران نتیجه‌ای نخواهد داشت»، گفت: بالاخره مذاکرات باید به یک نتیجه مرضی‌الطرفین برسد. اگر در مذاکره آینده به نتیجه مرضی‌الطرفین برسیم که هیچ، اما اگر نرسیم باید به قدری مذاکرات را ادامه داد که به نتیجه برسیم؛ چرا که جایگزین مذاکره، خدای نکرده تقابل است.
در همین حال ابراز خوش‌بینی وزیر خارجه آمریکا به مذاکرات قزاقستان وزیر امور خارجه آمریکا هم ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات آتی ایران و 1+5 در قزاقستان منجر به ایجاد فرصت‌های جدیدی شود. «جان کری»، از اتحادیه اروپا خواسته است تا حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری از تقابل و اختلاف بر سر برنامه هسته‌ای ایران به‌عمل آورد.
منبع: دنیای اقتصاد