با تصویب هیئت وزیران، نحوه واریز درآمد حاصل از تولید و صادرات نفت به حساب خزانه داری کل کشور تعیین شد.

هیئت‌وزیران بنا به پیشنهاد وزارت نفت و به استناد جزء (7) بند (3) قانون بودجه سال 1391 کل کشور، آیین‌نامه اجرایی بند یاد شده را تصویب کرد.

آیین‌نامه اجرایی بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور

بر این اساس، شرکت ملی نفت ایران موظف است در دفاتر قانونی خود، هر ماه پس از محاسبه ارزش نفت (نفت خام و میعانات گازی) تولیدی از کلیه میدانهای نفتی و گازی کشور در سال 1391 معادل (5/85% از 100%) ارزش نفت صادراتی (نفت خام و میعانات گازی) و همچنین (5/85% از 100%) ارزش نفت تحویلی (نفت خام و میعانات گازی) به‌شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکتهای پالایش نفت، مجتمع‌های پتروشیمی و سایر شرکتها را به حساب بستانکار دولت (خزانه‌داری کل کشور) منظور و حساب بهای تمام شده را بدهکار کند. مابقی ارزش نفت صادراتی (5/14% از 100%) و (5/14% از 100%) ارزش واریزی نقدی خوراک پالایشگاه های داخلی (معادل قیمتهای مصوب نیمه اول سال 1389) و (5/14% از 100%) واریز نقدی خوراک مجتمع‌های پتروشیمی و سایر شرکتها، سهم شرکت ملی نفت ایران محاسبه می‌شود.

همچنین در صورت وصول درآمد حاصل از صادرات نفت (نفت خام و میعانات گازی) بیش از احکام و ارقام مصوب در قانون بودجه سال 1391 کل کشور‌، موضوع ردیفهای (210101) و (210109) از پایان شهریور ماه سال 1391 بیست‌وپنج درصد (25%) از مازاد حاصله به سهم شرکت ملی نفت ایران (5/14%) ذکر شده فوق، افزوده و به عنوان منابع سرمایه‌ای تنها برای اجرای طرحهای بالادستی نفت و گاز در میادین مشترک به مصرف می‌رسد.

به منظور مصارف سرمایه‌ای و بازپرداخت قراردادهای بیع متقابل سهم شرکت ملی نفت ایران از ارزش نفت (نفت خام و میعانات گازی) پس از کسر هزینه‌ها از مالیات و سود سهام معاف است.

بر اساس این مصوبه، در سال 1391 قیمت نفت صادراتی از مبادی اولیه به قیمت معاملاتی یک بشکه نفت صادراتی از مبادی اولیه در هر محموله و یا عرضه شده در بورس به متوسط قیمت صادراتی در یک ماه شمسی از مبادی اولیه و همچنین برای نفت (نفت خام و میعانات گازی) تحویلی به پالایشگاه‌های داخلی و مجتمع‌های پتروشیمی و سایر شرکتها اعم از دولتی و خصوصی بر مبنای نودوپنج درصد (95%) متوسط بهای محموله‌های صادراتی نفت مشابه (یا متوسط FOB خلیج‌فارس در صورت عدم وجود محموله‌های صادراتی مشابه) در هر ماه شمسی خواهد بود که توسط شرکت ملی نفت ایران از طریق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به شرکتهای پالایش نفت و مستقیماً به مجتمع‌های پتروشیمی و سایر شرکتها اعم از دولتی و خصوصی فروخته می‌شود.

همچنین دولت؛ شرکت ملی نفت ایران را مکلف کرده است؛ کلیه منابع و دریافتهای حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی اعم از صادرات سالجاری و سالهای قبل را به هر صورت پس از کسر بازپرداختهای بیع متقابل به عنوان علی‌الحساب پرداخت موضوع جزء (2ـ3) قانون بودجه سال 1391 کل کشور و بند متناظر سال قبل بلافاصله از طریق حسابهای مورد نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به حسابهای مربوط به‌خزانه‌داری کل کشور واریز کند. بانک مذکور مکلف است سهم شرکت ملی نفت ایران را به‌حسابهای آن شرکت مورد تائید خزانه‌داری کل کشور در داخل و مورد تأیید آن بانک در خارج از کشور برای پرداخت به پیمانکاران و سازندگان و عرضه‌کنندگان مواد و تجهیزات مربوط طرف قرارداد واریز و یا برای قراردادهای تسهیلات مالی خارجی توثیق کند.

خزانه‌داری کل کشور پس از تصویب و اظهارنظر در کارگروهی مرکب از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت نفت با تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی با شرکت ملی نفت ایران تسویه حساب می‌کند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است از وجوه حاصله هر ماهه با اعلام خزانه‌داری کل چهارده‌ونیم درصد (5/14%) سهم شرکت ملی نفت ایران (با احتساب بازپرداختهای بیع متقابل) بیست‌وسه‌درصد (23%) سهم صندوق توسعه ملی و سهم درآمد عمومی دولت موضوع ردیفهای (210101) و (210109) مندرج در جدول شماره (5) قانون بودجه سال 1391 کل کشور با فروش مبالغ ارزی به نرخ روز ارز فروخته شده را به حسابهای مربوط واریز کند. مازاد ارز حاصله پس از تأمین مصارف فوق از محل واریزی مازاد یادشده به‌خزانه‌داری کل کشور پس از پایان شهریور ماه تا پایان سال به طور همزمان به نسبت سهم افزوده شرکت ملی نفت ایران بابت بیست‌وپنج درصد (25%) موضوع تبصره (1) ماده (1) و اجرای تکالیف مقرر در جزء (2ـ3) بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور مازاد ارز حاصله به حساب ذخیره ارزی واریز کند.

شرکت ملی نفت ایران نیز موظف است پس از دریافت سهم خود، حساب دولت (خزانه‌داری کل کشور) را در دفاتر قانونی شرکت بستانکار کند.

بر این اساس، شرکت ملی نفت ایران در مقاطع ماهانه براساس تأیید اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت، سهم دولت از ارزش نفت (نفت خام و میعانات گازی) فروخته شده به شرکتهای ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران/ پالایش نفت را در دفاتر خود به حساب بدهکار دولت (خزانه‌داری کل کشور) منظور و به‌ شرکتهای یادشده منتقل می‌کند. شرکتهای ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران/ پالایش نفت موظفند حسب اعلام شرکت ملی نفت ایران به شرح فوق حساب دولت (خزانه‌داری کل کشور) را در دفاتر خود بستانکار نماید. شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران موظف است از طرف شرکتهای پالایش نفت برای تسویه حساب با خزانه‌دار کل کشور اقدام کند.

همچنین وزارت نفت از طریق شرکت ملی گاز ایران گزارش میزان و ارزش صادرات و واردات گاز طبیعی را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارائه می کند. در راستای اجرای قسمت اخیر جزء (1) بند (ح) ماده (84) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است بیست‌وسه درصد (23%) ارزش صادرات گاز طبیعی پس از کسر ارزش گاز خام طبیعی وارداتی و بیست‌وسه درصد (23%) ارزش صادرات فرآورده‌های نفتی در پالایشگاه‌هایی که از قیمت خوراک موضوع جزء (1) بند (3) قانون بودجه سال 1391 کل کشور استفاده می‌کنند را به حساب صندوق توسعه ملی واریز نماید. مبلغ واریزی مربوط به گاز طبیعی از ماه یازدهم سال، محاسبه و تسویه می‌شود.

بر اساس مصوبه دولت، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران و مجتمع‌های پتروشیمی دریافت‌کننده نفت موظفند؛ برای واریز بخش نقدی خرید خوراک خود هر ماهه متناسب با خوراک دریافتی اقدام و به میزان وجوه واریز شده در دفاتر قانونی خود، حساب دولت (خزانه‌داری کل کشور) را بدهکار کند. خزانه‌داری کل کشور موظف است براساس اعلام ستاد هدفمند کردن یارانه‌ها برای پرداخت سهم سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و سهم شرکت ملی نفت ایران (موضوع جزء (1ـ3) بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور) و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اقدام کند و همچنین موارد موضوع مواد (16) و (38) قانون مالیات بر ارزش افزوده را با اعلام سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت کند.

همچنین شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران موظف است؛ در مقاطع سه ماهه، گزارش خود در مورد میزان فروش پنج فرآورده اصلی نفتی و سوخت هوایی به مصرف‌کنندگان داخل کشور و مابه‌التفاوت قیمت بر مبنای شرح داده شده در جزء (4ـ3) بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور را به سازمان حسابرسی ارسال و پس از دریافت گزارش تأییدشده آن سازمان، گزارش مذکور را جهت اظهارنظر کارگروهی مرکب از معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و وزارت امور اقتصادی و وزارت نفت و اخذ تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی، ارسال کند. پس از تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی، مبلغ مابه‌التفاوت قیمت (یارانه) به صورت علی‌الحساب در دفاتر مالی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به حساب بدهکار دولت (خزانه‌داری کل کشور) منظور می‌شود. تسویه حساب نهایی فیزیکی و مالی با ارایه گزارش سازمان حسابرسی و پس از اظهارنظر در کارگروه مذکور با تأیید  وزیر امور اقتصادی و دارایی حداکثر تا پایان تیر ماه سال بعد صورت می‌‌گیرد.

وزارت امور اقتصادی و دارایی پس از دریافت اطلاعات و مدارک لازم (گزارش حسابرسی و مصوبه کارگروه) موضوع مواد (3) و (6) این آیین‌نامه ظرف یک ماه گزارش‌های مذکور را تأیید می‌کند.

بر این اساس، حجم فرآورده‌های نفتی مشمول یارانه موضوع ماده (6) این آیین‌نامه عبارت است از مقدار فرآورده‌های فروخته شده براساس گزارش فروش نیابتی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران به جایگاه‌داران و کلیه مصرف‌کنندگان داخل کشور پس از تأیید اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت در مقاطع سه ماهه اعلام و به تأیید سازمان حسابرسی می‌رسد، خواهد بود.

همچنین میزان واردات، خرید از شرکتهای پتروشیمی و سایر پالایشگاه های داخلی که با پنج فرآورده اصلی نفتی و سوخت هوایی (در داخل پالایشگاهها و یا انبارهای شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران) برای افزایش اکتان و یا تأمین مصرف مورد نیاز داخل کشور امتزاج و سپس عرضه می‌شود، مشمول مابه‌التفاوت بهای فروش (یارانه) فوق‌الذکر خواهد بود. هرگونه فرآورده نفتی برگشتی از شرکتهای پتروشیمی و یا سایر منابع برای یک بار مشمول محاسبه مابه‌التفاوت بهای فروش (یارانه) است.

نظارت بر رعایت کیفیت و استانداردهای عرضه فرآورده‌های نفتی تولید داخلی و همچنین وارداتی توسط بخش دولتی و خصوصی با مسئولیت و تأیید اداره کل نظارت بر صادرات و مبادلات مواد نفتی وزارت نفت خواهد بود.

قیمت فرآورده‌های نفتی موضوع ماده (6) این آیین‌نامه براساس میانگین وزنی قیمتهای وارداتی یا صادراتی هم کیفیت (براساس یک الگوی تدریجی تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران) حسب مورد و در صورت نبودن قیمت وارداتی یا صادراتی، متوسط ماهانه قیمتهای صادراتی خلیج‌فارس در آن ماه خواهد بود که توسط وزارت نفت قبل از ارایه گزارش حسابرسی تعیین و اعلام می‌شود.

همچنین هزینه‌های انتقال داخلی فرآورده‌ها و نفت خام معادل آنها و توزیع، فروش، مالیات، عوارض تکلیفی، عوارض آلایندگی و مالیات برارزش افزوده (موضوع ماده (16) و بند (2) تبصره آن و بندهای (الف)، (ج) و (د) ماده (38) قانون مالیات برارزش افزوده ـ مصوب 1387ـ ) برای فرآورده‌های نفتی به شرح جداول پیوست (1) و (2) این آیین‌نامه که تأیید شده به مهر «دفتر هیئت دولت» است، می‌باشد.

ارزش فرآورده‌های نفتی اختصاص یافته برای مصارف داخل کشور، موضوع ماده (6) در هر ماه جهت احتساب مابه‌التفاوت، عبارت است، از مجموع حاصل ضرب مقدار هر یک از فرآورده‌های نفتی در قیمت متناظر هر یک از آنها به شرح مندرج در تبصره‌های (3) و (4) این ماده و ارزش حاصل از فرآورده‌های نفتی اختصاص یافته برای مصارف داخل کشور، موضوع این ماده در هر ماه جهت احتساب درآمد عبارت است از مجموع حاصل‌ضرب مقدار هر یک از فرآورده‌های نفتی در قیمت فروش به‌مصرف‌کنندگان یا خریداران.

بر این اساس، دولت؛ شرکت ملی نفت ایران را موظف کرده است در مقاطع سه ماهه عملکرد جزء (1ـ3) بنـد (3) ماده واحـده قانون بودجه سـال 1391 کـل کشـور را به سـازمان حسابرسی ارایه دهد تسویه حساب این جزء پس از ارایه گزارش سازمان حسابرسی و اظهارنظـر کارگروه مرکب از وزارت نـفت، وزارت امور اقتصادی و دارایی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئـیس جمهور با تأیید وزیر امور اقتـصادی و دارایی انجام می‌شود و تسویه نهایی و فیزیکی و مالی نیز تا پایان تیر ماه سال بعد با همین ساز و کار انجام شود.

همچنین شرکت ملی نفت ایران موظف است در راستای بودجه عملیاتی، طرحهای سرمایه‌ای از محل سهم خود از درصد پیش گفته و سایر منابع را مطابق با موافقت‌نامه‌های مبادله شده با معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در سال اول برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران (سال 1390) اجراء گزارش عملکرد تولید نفت و گاز را به تفکیک هر میدان و جداول طرحها و پروژه‌های سرمایه‌گذاری و منابع تخصیص‌‌یافته و هزینه‌شده به همراه میزان پیشرفت فیزیکی هر یک از طرحها و پروژه‌ها را درمقاطع سه‌ماهه به مراجع یادشده در تبصره (3) جزء (2ـ3) بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور ارایه کند. شرکت ملی نفت ایران موظف است به گونه‌ای عمل کند که حداقل یکصد هزار میلیارد (100.000.000.000.000) ریال از منابع خود صرف سرمایه‌گذاری در طرحهای مذکور با اولویت میادین مشترک نفتی و گازی شود.

بر اساس این مصوبه، مالیات بر ارزش افزوده و عوارض نفت و گاز تولیدی و فرآورده‌های وارداتی فقط از کلیه فرآورده‌های نفتی و گازی، یکبار در انتهای زنجیره تولید آنها توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی (شرکت‌های پالایش نفت) و براساس ماده (5) و شرکت تابعه ذی‌ربط وزارت نفت و شرکت‌های گاز استانی بر مبنای قیمت فروش داخلی محاسبه و پرداخت می‌شود. مالیات مزبور به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز  و عوارض طبق قوانین توزیع می‌شود.

بر این اساس، رعایت این آیین‌نامه تا تسویه‌حساب فی‌مابین دولت با شرکت‌های ملی نفت ایران و پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران موضوع اجزاء (1ـ3)، (2ـ3)، (3ـ3) و (7ـ3) بند (3) ماده واحده قانون بودجه سال 1391 کل کشور مربوط به حسابهای سال 1391، در سال‌های آینده نیز الزامی است.

همچنین وزارت نفت به نمایندگی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است؛ برای انعقاد قرارداد با شرکت ملی نفت ایران به شرح قرارداد پیوست و ضمایم آن که تأییدشده به مهر «دفتر هیئت دولت» است، اقدام کند.

این مصوبه از سوی محمدرضا رحیمی؛ معاون اول رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شده است.

منبع: مهر