رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران به روایتی حدود 20 سال پیش اشاره کرد که براساس آن مطرح شده صادرات رب گوجه‌فرنگی ارزش افزوده بیشتری برای کشور خواهد داشت.
اصلی‌ترین موضوع بحث بیست‌و‌سومین نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران باز هم به سمت مساله قیمت‌گذاری توسط دولت و به طور مشخص سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان کشیده شد تا فعالان عرصه تولید باز هم سر گلایه‌ها و انتقادهای خود را باز کنند. این بار تولیدکنندگان رب گوجه‌فرنگی و قارچ خوراکی به کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران آمدند و با اشاره به افزایش روزانه مواد اولیه مورد نیازشان برای تولید محصول از عدم توجه سازمان حمایت به جهش‌های قیمتی و تعیین دستوری قیمت گلایه کردند.
هم‌چنین در این نشست برخی از تولیدکنندگان نسبت به تبعیض اعمال شده در مورد تولیدات صنایع استان خراسان گلایه داشتند و معتقد بودند که تولیدکنندگان این استان با حمایت مسئولان از درج قیمت بر روی محصولات معاف شده‌اند.
در ابتدای این نشست شاهرخ ظهیری اشاره‌ای کوتاه به لایحه انتزاع بخش صنعت از کشاورزی داشت و از کمیسیون تلفیقی گفت که در مجلس برای بررسی و اظهارنظر در این مورد تشکیل شده است. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی با بیان اینکه «به نظر نمی‌رسد این طرح چندان منفعتی برای کشور داشته باشد» از کارشناسان کمیسیون و اعضای اتاق تهران خواست تا با ارائه مشاوره به نمایندگانی که به آنها دسترسی دارند در مورد این طرح روشنگری کنند. ظهیری هم‌چنین با پرداختن به پیش‌نویس قانون جدید مالیات که به زودی توسط دولت به مجلس ارائه خواهد شد به مالیات صنایع غذایی اشاره کرد و گفت: «در اغلب کشورهای توسعه‌یافته غذا را از مالیات معاف می‌کنند ما هم باید به همین سمت برویم و در حالی که بخش کشاورزی ما از مالیات معاف شده است صنایع غذایی کشور هم تحت این معافیت قرار بگیرد.» رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران افزود: «کمیسیون در نظر دارد یک تحقیق جامع و تطبیقی در این مورد انجام دهد و این پژوهش مستدل را به دولت و نمایندگان مجلس ارائه دهد تا آنان بتوانند از نتایج آن در تصویب و اصلاح قانون سود ببرند.»
در این رابطه مصطفی مهاجرانی کارشناس کمیسیون به سال‌های آغازین دهه 1300 اشاره ای داشت و از معافیت‌های مالیاتی به رغم درآمدهای پایین نفتی دولت گفت. مهاجرانی توضیح داد که در سال 1305 با وجود درآمدهای پایین نفت، دولت چایکاران را تا 10 سال از پرداخت مالیات معاف کرده بود. این کارشناس حوزه کشاورزی ادامه داد: «اما اکنون می‌بینیم که دولت با وجود درآمدهای فراوان، حتی پول چای خریداری شده از چایکاران را هم نمی‌پردازد.»
دولت خودش هم کالاهایش را گران کرده است
پس از این اشاره‌های کوتاه خبری، کمیسیون به دستور جلسه که بررسی مشکلات تولیدکنندگان قارچ خوراکی و صادرکنندگان کشمش بود پرداخت. محمدحسن افشار عضو هیات مدیره انجمن پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی که در این نشست حاضر بود تاکید کرد که تولیدکنندگان در حالی که در سه سال گذشته با افزایش شدید قیمت مواجه بوده اما قیمت‌های خود را تغییر نداده بودند. افشار گفت: «در نهایت سال گذشته کمی قیمت‌ها را افزایش دادیم که با شروع اجرای قانون هدفمندی همزمان شد و در نتیجه به ما فشار آوردند که باید قیمت‌ها را به حالت اول برگردانیم و ما هم این کار را کردیم.»
این تولیدکننده قارچ به مذاکرات گسترده انجمن تولیدکنندگان با سازمان حمایت اشاره کرد و گفت: «بعد از اینکه ما را به چند جای مختلف ارجاع دادند در نهایت اجازه دادند 9 درصد افزایش قیمت داشته باشیم که متاسفانه کفاف هزینه‌های ما را نمی‌داد و به همین دلیل 150 واحد تولیدی سال گذشته تعطیل شدند و واحدهای موجود هم با ظرفیت پایین، کار را ادامه دادند.»
افشار افزایش قیمت مواد مصرفی برای تولید را یکی از دلایل اصلی فشار بر تولیدکنندگان دانست و گفت: «امسال قیمت کلش گندم از 120 تومان به 380 تومان افزایش یافته است. قیمت کود مرغی از 45 تومان به 85 تومان رسیده و کود اوره را که خود دولت به قیمت 3600 تومان به تولیدکننده می‌فروخت اکنون 20 هزار تومان می‌فروشد. وقتی دولت خود قیمتش را افزایش می دهد چگونه انتظار دارد که ما قیمت‌هایمان را بالا نبریم.» افشار توضیح داد که انجمن تولیدکنندگان قیمت قارچ را کیلویی 5400 تومان محاسبه و به همه تولیدکنندگان اعلام کرده و جزئیات این محاسبه را هم به سازمان داده است اما سازمان حمایت این قیمت را مصداق گرانفروشی خوانده است.
محمدحسن افشار با انتقاد از برخورد سازمان حمایت گفت: «چرا به دنبال این هستید که شیپور را از سر گشادش بزنید؟ آیا به دنبال این هستید که تولید قارچ هم تعطیل شود؟ آیا قارچ را هم باید برویم از چین وارد کنیم؟»
او با تاکید بر این که 12 هزار نفر به طور مستقیم در صنعت تولید قارچ مشغول به کار هستند افزود: «با ادامه روند فعلی بسیاری از واحدها به تعطیلی کشیده خواهند شد و علاوه بر بیکار شدن کارگران، عرضه قارچ هم کمتر و کمتر خواهد شد و خود به افزایش قیمت دامن خواهد زد.»
قارچ فله‌ای قیمت‌گذاری نمی‌شود اما بسته‌بندی چرا
شاهرخ ظهیری هم با طرح این مساله که قارچ یک محصول کشاورزی است و محصولات کشاورزی از قیمت‌گذاری معاف هستند از سازمان حمایت خواست که برخورد قانونی داشته باشد. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران گفت: «برخی از مدیران صنایع غذایی اعلام می‌کردند که قارچ را به قیمت بالا از تولیدکننده می‌خرند. ما در این مورد تحقیق کردیم و فهمیدیم قارچ فله‌ای قیمت‌گذاری نمی‌شود و تولیدکنندگان به قیمت بازار آن را می‌فروشند اما همین قارچ وقتی در داخل بسته‌بندی قرار می‌گیرد، سازمان حمایت دخالت می‌کند و برایش قیمت می‌گذارد.»
تولیدکنندگان بر مواضع خود پافشاری کنند
اصغر تفضلی از کارشناسان کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران مساله شیر را الگوی مناسبی برای سایر تولیدکنندگان عنوان کرد و از آنان خواست تا با ارائه مستندات هم چنان بر قیمت عادلانه و محاسبه شده پافشاری کنند و در جلسات مختلف با مسئولان سازمان حمایت آن را ارائه دهند. اصغر تفضلی هرندی توضیح داد: «قیمت شیر در چهار سال گذشته 2 تا 5/2 برابر شده است. شیر تا نیمه سال 90 به قیمت 500 تا 540 تومان عرضه می شد و در حال حاضر به 1000 تومان رسیده است. انجمن تولیدکنندگان قارچ هم باید پیگیر باشند تا بتوانند مسئولان را مجاب کنند.»
تولیدکنندگان خلاقیت داشته باشند
سیدحسن امیری‌مقدم از کارشناسان حوزه کشاورزی با تایید مشکلات تولیدکنندگان از آنها خواست تا برای جایگزینی برخی مواد مورد نیاز از جمله کلش تحقیق و بررسی داشته باشند. امیری‌مقدم گفت:«زمانی کل تولید گندم در کشور 5/4 تا 5 تن بود و تمام کلش گندم را هم در گرگان و مغان آتش می‌زدند اما الان افتخار است که با وجود تولید 5/12 میلیون تنی گندم در کشور یک گرم کلش را هم آتش نمی‌زنند و از آن استفاده می‌شود.» این کارشناس حوزه کشاورزی از تولیدکنندگان قارچ خواست تا تحقیقاتی بر روی باگاس نیشکر انجام دهند تا در صورت قابلیت بتوانند آن را جایگزین کلشی کنند که این روزها قیمت بالایی دارد.
این کارشناس حوزه کشاورزی با تاکید بر این که خلاقیت و تحقیق و توسعه نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های تولیدی دارد گفت: «ما در شرکت کشت و صنعت مغان پنیر تولید می‌کردیم و مقادیر زیادی آب پنیر مازاد را به کانال‌های دفع می‌ریختیم که علاوه بر ایجاد بوی بسیار بد مشکلات زیست محیطی ایجاد کرده بود. برای جلوگیری از این کار تحقیقاتی انجام دادیم و فهمیدیم که می‌توان آب پنیر را به گوساله داد. با این کار رشد گوساله‌ها به قدری زیاد شد که مجبور شدیم سن تلقیح را در گوساله‌ها کاهش دهیم.»
محمدحسن افشار هم‌چنین در ادامه سخنان خود به نوعی واریته بذر گندم اشاره کرد که باعث شده قد گندم کوتاه باشد در نتیجه تولید کلش کاهش یابد. او ادامه داد: «این بذر سال گذشته در مشهد کشت شد اما امسال به دیگر نقاط هم برده شده و در نتیجه با کاهش تولید کلش مواجه خواهیم شد که در افزایش قیمت آن موثر است.» اصغر تفضلی هم با تایید این موضوع این نوع بذر را داخلی و تولید شده در مرکز اصلاح بذر خواند و گفت: «کارشناسان اصلاح بذر در تولید این واریته به تولید گندم بیشتر و خوشه بزرگتر توجه داشته‌اند و کلش را در نظر نگرفته‌اند.»
سیاست‌ها در کل کشور یکسان نیست
سید محمد میررضوی اما برخی از مشکلات موجود در مبحث قیمت را به اختیار نداشتن سازمان حمایت نسبت داد و گفت: «باید بررسی شود که چه کسی می‌تواند به سازمان حمایت اجازه افزایش قیمت بدهد چون خود این سازمان در همه اقلام مجاز به صدور مجوز افزایش قیمت نیست.» این فعال حوزه کشاورزی و صنایع غذایی هم چنین با انتقاد از روند اخذ مجوز، به افزایش روز به روز قیمت مواد اولیه اشاره کرد در حالی که مجوز یک بار افزایش قیمت پنج تا شش ماه طول می‌کشد.
دبیر سندیکای کنسرو ایران اما عمده انتقاد خود را به یکسان نبودن سیاست‌ها در کل کشور اختصاص داد و گفت: «در استان خراسان محصولات قیمت‌گذاری نمی‌شوند حتی من از خود تولیدکننده‌ها هم در این زمین سوال کرده‌ام و آنان پاسخ دادند که بر روی محصولات قیمت درج نمی‌کنند و می‌توانند قیمت را به روز تغییر دهند.» رضوی برای مثال به یک نمونه رب گوجه‌فرنگی تولید شده در استان خراسان اشاره کرد که چند روز قبل در کرج با قیمت سه هزار تومان خریداری کرده است. او توضیح داد: «امسال قیمت گوجه‌فرنگی نسبت به سال قبل 120 درصد افزایش یافته است. قوطی رب هم از 280 تومان به 480 تومان افزایش یافته اما سقف قیمت رب گوجه‌فرنگی 2850 تومان اعلام شده است. این کار سازمان باعث بروز تقلب و کم‌فروشی می‌شود.»
انگار خراسان تافته جدا بافته است
سید مظفرعبدالله که یکی مسئول یکی از بزرگترین واحدهای تولیدکننده و صادرکننده رب گوجه در غرب کشور است به تلاش‌های ده ساله خود و کشاورزان منطقه برای صادرات محصولات ایرانی اشاره کرد و گفت: «ما با 3612 کشاورز قرارداد و پنج هزار هکتار زمین زیرکشت داریم. اما اگر روند فعلی تداوم داشته باشد تلاش ده ساله ما در یکسال از بین می‌رود.» این تولیدکننده رب گوجه‌فرنگی هم با اشاره به افزایش قیمت گوجه‌فرنگی از 145 به 245 تومان در سال جاری افزود: «ما حاضریم سود هم نداشته باشیم اما حداقل اجازه دهند که بتوانیم پول کشاورزها را بدهیم. قیمت قوطی به زودی تا 580 تومان افزایش خواهد یافت چون ورق قوطی با ارز آزاد وارد می‌شود.»
عبدالله نیز با تایید سخنان رضوی در مورد عدم قیمت‌گذاری محصولات غذایی تولید شده در استان خراسان از حمایت استاندار و امام جمعه استان از تولیدکنندگان به عنوان عامل اصلی این امر یاد کرد و گفت: «چون این مسئولان از صنایع دفاع کردند آنها آزادند که قیمت را درج نکنند. انگار خراسان تافته جدا بافته است».
او با انتقاد از این که در تهران لوح حمایت از مصرف‌کننده گرفته اما در کرمانشاه 500 میلیون تومان جریمه شده افزود: «ما هیچ توقعی از دولت نداریم. فقط انتظار داریم که جلوی پای ما سنگ نیندازد. چون با تمام قوا داریم تلاش می‌کنیم که صنعت از پا نیفتد.»
شاهرخ ظهیری در همین رابطه از تلاش کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران برای برگزاری نشستی مشترک بین تولیدکنندگان صنایع غذایی و تقوی رییس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان خبر داد.
سودآوری رب گوجه‌فرنگی از نفت بیشتر است
شاهرخ ظهیری هم چنین با اشاره به همایشی که نزدیک به 20 سال قبل و در زمان وزارت یحیی آل اسحاق در وزارت بازرگانی در مورد رب گوجه‌فرنگی برگزار کرده بود به سودآوری تولید رب اشاره کرد و گفت:«من در آن همایش استدلال کردم و گفتم با توجه به اینکه تولید رب گوجه‌فرنگی هزینه و زحمت بسیار کمتری نسبت به استخراج، تولید و حمل و نقل نفت دارد، صادرات رب گوجه‌فرنگی ارزش افزوده بیشتری برای کشور خواهد داشت.»
عبدالله هم در تایید سخنان ظهیری به افزایش میانگین برداشت گوجه رنگی از 35 تا 40 تن به 55 تا 60 تن در هکتار اشاره کرد و گفت: «ما می توانیم این میزان را تا 80 تن در هکتار هم برسانیم و با چین رقابت کنیم.»
هم‌چنین بهرامی که به نمایندگی از انجمن صادرکنندگان کشمش ملایر در نشست کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تهران شرکت کرده بود به برخی مشکلات پیش روی صادرکنندگان اشاره کرد. بهرامی با بیان این که مهمترین مشکل فعلی آنان مالیات بر ارزش افزوده و حق بیمه 30 درصدی است گفت:«مشکلات برای واحدهای تولیدی و صادراتی کشمش و احتمال تعطیلی آنها بسیار زیاد شده است.»
در انتهای این نشست شاهرخ ظهیری با اشاره به سفر هیات تجاری اتاق تهران به پاکستان از علاقه‌مندی پاکستانی‌ها به فروش برنج و گوشت به ایران خبر داد. ظهیری گفت: «در برابر پاکستانی‌ها علاقه زیادی به اجرای طرح کشت زیتون در پاکستان دارند. ما طرح کشت زیتون را به آنها ارائه دادیم و آنها هم با توجه به وجود مشکلات بانکی اشاره کردند که در برابر اجرای این طرح حاضرند محصولات کشاورزی به ایران بدهند.»
منبع: شاخص آنلاین