روسای جمهوری چین و روسیه روز سه شنبه اعلام کرده اند که به دنبال نزدیک کردن کشورهایشان به یکدیگر در مناسبات اقتصادی و استراتژیک هستند. این امر از آن روی صورت میگیرد که هردوی این کشورها به دنبال بهره گیری از دیگری برای تنظیم روابط خود با ایالات متحده هستند.

هو ژینتائو بعد از گفتگویی با ولادیمیر پوتین اعلام کرده است که دو کشور قرار است تا سال 2020 حجم قراردادهای تجاری خود را به 200 میلیارد دلار برسانند. این درحالی است که سال گذشته حجم مراودات تجاری این دوکشور در حدود 83.5 میلیارد دلار بوده است.

این هدف بلند مدت قرار است از طریق تسهیل در سرمایه گذاریها و قراردادهای تجاری میان دو کشور صورت بگیرد. این گفتگوها و مراودات از سوی دو رئیس جمهور به عنوان نشانه ای از گسترش روابط میان دو کشور و همسویی در سیاستها در مسائل جهانی، از تجارت جهانی گرفته تا مسئولیت بین المللی در قبال سوریه، در نظر گرفته شده است.

ژینتائو در این خصوص عنوان کرده است که همکاری نزدیک میان چین و روسیه، نظم جهانی در مسائل سیاسی و اقتصادی را در مسیری منطقی و عادلانه سوق میدهد. از سویی پوتین در مصاحبه ای با «پیپل دیلی» عنوان کرده است که: بدون دخالت دادن روسیه و چین و بدون درنظر آوردن منافع این دو کشور، هیچ مسئله بین المللی نمیتواند در دستور کار جهانی قرار گرفته و به اجرا گذاشته شود.

هرچند این دو کشور در سالهای اخیر همسویی بسیاری در مسائل سیاسی و اقتصادی بین الملل – به خصوص در موضع گیریها در قبال برنامه هسته ای ایران و درگیریها در سوریه - از خود نشان داده اند، اما به عقیده بسیاری از تحلیلگران چینی و روسی نزدیکی این دوکشور در مسائل اخیر بازتابی از وضعیت بیرونی سیاست و اقتصاد بین الملل بوده است.

دیمیتری ترنین دبیر بنیاد کارنگی موسکو در این خصوص می گوید: نزدیکی سالهای اخیر این دو کشور بخشی مربوط به سیاستهای چین است که به دنبال ائتلافی نظامی برای مقابله با حضور ایالات متحده در شرق آسیا می باشد. اما خواست پوتین از این ارتباط تقویت مناسبات اقتصادی است. وی عنوان کرده است که هنوز میزانی از عدم اعتماد بین دو طرف وجود دارد که مانع اصلی در یک اتحاد مستحکم است.

از سویی تحلیلگران چینی نیز در این خصوص گفته اند که عدم شرکت پوتین در اجلاس جی هشت و حرکت او به سمت پکن نشان از اهمیت چین در مراوداتش با روسیه دارد. لی ژیگو، استاد روابط بین الملل در این باره معتقد است که: اما نباید در این خصوص بیش از حد اغراق کرد. زیرا در پی بحران اقتصادی در جهان، نظم بین المللی از نو تعریف شده و مرکز اقتصادی جهان از اروپا به سمت اقیانوس آرام تغییر کرده است. در نتیجه روسیه امیدوار به توسعه روابط اقتصادی خود در آسیا و اقیانوس آرام است.

دو کشور در روز گذشته از تصویب چندین قرارداد همکاری به ویژه در صنعت هوانوردی خبر دادند. همچنین قرارداد ایجاد صندوق سرمایه گذاری مشترک در روسیه را به امضا رسانده اند که قرار است سرمایه گذاری هایی را در بخش کشاورزی، بنادر، زیرساخت و لجستیک پوشش دهد. همچنین این دوکشور قرار است در آینده برخی از مراودات و قراردادهای دوجانبه را با ارز ملی خود به انجام برسانند.

اما و به هرحال نزدیکی چین و روسیه در اجلاس شانگهای، از هر منظری که دیده شود در عمل میتواند هشدار بزرگی برای غرب و به ویژه ایالات متحده باشد. این امر، یعنی نزدیکی سیاسی و اقتصادی موسکو و پکن، میتواند غرب و به خصوص ایالات متحده را با چالشی جدی در مناسبات بین الملل مواجه سازد. هرچند تا پیش از این نیز هم چین و هم روسیه تقابل خود را با سیاستهای آمریکا در مواردی نشان داده اند، اما نزدیکی بیشتر این دو کشور میتواند نشانه ای از شکل گیری قطبی قوی در آسیا به عنوان یک اتحاد ضمنی باشد.

منبع: تابناک