بررسي تحولات بازارهاي جهاني نفت خام طی هفته گذشته
بهاي نفت خام در بازار آمريكا (بورس نيويورك) طي هفته گذشته (2 مارس الي 9 مارس 2012) از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از 7/106 دلار در هر بشكه به کمتر از 7/104 دلار در هر بشکه در تاريخ 6 مارس 2012 کاهش يافت، ولي مجددا تا سطح 4/107 دلار در هر بشكه افزايش يافت.
طي هفته گذشته، عمده‌ترين عوامل تقويت كننده قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني عبارتند از:
• انتشار برخي اخبار و اطلاعات مثبت در مورد اقتصاد آمريکا نظير بهبود آمار بخش مشاغل آمريکا و در نتيجه افزايش اميدواري به بازسازي اقتصادي و رشد تقاضاي نفت خام؛
• آتش‌سوزي در يکي از واحدهاي ميدان نفتي سينکرود کانادا و كاهش حدود 30 درصد از توليد روزانه 350 هزار بشکه‌اي نفت ماسه‌اي اين ميدان؛
• آتش‌سوزي در خط لوله صادرات نفت کانادا به آمريکا؛
• اعلام خبر مربوط به افزايش واردات نفت خام آمريکا در دسامبر 2011 نسبت به ميزان مشابه سال قبل؛
• نگراني‌ها از کمبود واقعي عرضه نفت خام از سوي کشورهايي مانند يمن، سوريه، نيجريه و درياي شمال؛
• کاهش توليد روزانه يک ميليون بشکه‌اي نفت خام نيجريه در پي وقوع ناآرامي‌ها و سرقت‌هاي نفتي در دلتاي نيجر، بر اساس اعلام شرکت ملي نفت نيجريه؛
• كاهش 80 و 170 هزار بشكه‌اي در روز در پيش‌بيني توليد نفت خام كشورهاي غير عضو اوپك در سال‌هاي 2012 و 2013 با توجه به اختلالات اخير عرضه نفت در سودان جنوبي، يمن و درياي شمال، بر اساس تازه‌ترين گزارش اداره اطلاعات انرژي آمريكا؛
• حمله به يک خط لوله نفتي در شرق يمن بر اساس اعلام وزارت کشور يمن؛
• ناآرامي‌هاي سياسي در منطقه خاورميانه و نگراني معامله‌گران از بروز اختلال در مبادي استراتژيک حمل و نقل نفت خام؛
• نگراني‌هاي مربوط به اختلال در عرضه نفت خام در منطقه خاورميانه و آفريقا؛
• افزايش ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني طي دوره 9-6 مارس 2012؛
البته طي هفته گذشته، انتشار برخي اخبار و اطلاعات منفي موجب تضعيف قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني شده و از افزايش بيشتر قيمت‌ها جلوگيري کرد. بر اين اساس طي دوره مذکور، عمده‌ترين عوامل تضعيف‌کننده قيمت نفت خام در بازارهاي جهاني عبارتند از:
• افت سفارش‌هاي خريد کالاهاي صنعتي در آمريکا؛
• كاهش 260 هزار بشكه‌اي رشد تقاضاي جهاني نفت خام در سال 2012 و رسيدن آن به سطح 06/1 ميليون بشكه در روز، بر اساس تازه‌ترين گزارش ماهيانه بازار نفت اداره اطلاعات انرژي آمريكا؛
• كاهش 120 هزار بشكه‌اي رشد تقاضاي جهاني نفت خام در سال 2012 و رسيدن آن به سطح 900 هزار بشكه در روز، بر اساس تازه‌ترين گزارش ماهيانه بازار نفت دبيرخانه اوپك؛
• کاهش در پيش‌بيني رشد اقتصادي چين در سال 2012؛
• تشديد نگراني درباره وضعيت اقتصادي اروپا؛
• پيش‌بيني افت 3/0 درصدي اقتصاد حوزه يورو در سه ماه چهارم سال 2012؛
• نااميدي از پيشرفت برنامه مبادله اوراق قرضه يونان (که سبب جلوگيري از ورشکستگي اين کشور مي‌شود)؛
• افزايش 400 هزار بشکه‌اي توليد نفت كل اعضاي اوپک در ماه فوريه 2012 نسبت به ماه ژانويه، بر اساس تازه‌ترين نظرسنجي پلاتس؛
• افزايش توليد نفت عراق به بيش از 3 ميليون بشکه در روز براي نخستين بار طي 33 سال اخير (از سال 1979) بر اساس اعلام مقام‌هاي صنعت نفت اين كشور؛
• افزايش سطح ذخيره‌سازي‌هاي نفت خام آمريكا معادل 800 هزار بشكه در هفته منتهي به 2 مارس 2012؛
• كاهش ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني طي دوره 6-5 مارس 2012؛
• افزايش ارزش دلار در مقابل يورو؛
ارزش شاخص‌هاي بورس در بازارهاي جهاني طي هفته گذشته، به دنبال انتشار اخبار و اطلاعات منفي و مثبت مذكور از يك روند نوساني برخوردار بود. ارزش يورو در مقابل دلار نيز طي دوره مذكور، از يك روند كاهشي همراه با نوسان برخوردار بود.
بر اساس آمار دبيرخانه سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك)، قيمت سبد نفتي اوپك طي دوره 2 مارس الي 8 مارس 2012، از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از 08/123 دلار در هر بشكه به كمتر از 76/121 دلار در هر بشكه در تاريخ 7 مارس 2012 كاهش يافت، ولي مجددا تا سطح 13/124 دلار در هر بشکه افزايش يافت. ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپک در هفته منتهي به 8 مارس 2012، با 28 سنت افزايش نسبت به هفته پيش از آن به هر بشکه 122 دلار و 55 سنت رسيده است. ميانگين هفتگي بهاي سبد نفتي اوپك در هفته منتهي به 2 مارس 2012 معادل 122 دلار و 27 سنت بود. همچنين ميانگين ماهانه بهاي سبد نفتي اوپک طي ماه مارس (تا 8 مارس 2012)، با 5 دلار و 8 سنت افزايش نسبت به ميانگين ماه فوريه، به هر بشکه 122 دلار و 56 سنت رسيده است. ميانگين بهاي سبد نفتي اوپک در ماه فوريه 2012 معادل 117 دلار و 48 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده 12 نوع نفت خام اعضاي اين سازمان شامل مخلوط الجزاير، گريسول آنگولا، اورينته اکوادور، سنگين ايران، سبک بصره، صادراتي کويت،
اس سيدر ليبي، سبک «بوني» نيجريه، مارين قطر، سبک عربي عربستان سعودي، موربان امارات و بي.سي.اف 17 ونزوئلا است.
قيمت نفت خام برنت درياي شمال در بورس لندن(ICE) نيز براي تحويل در ماه آوريل 2012، از يك روند افزايشي همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از 65/123 دلار در هر بشكه در تاريخ 2 مارس 2012 به كمتر از 98/121 دلار در هر بشكه در تاريخ 6 مارس 2012 كاهش يافت، ولي مجددا تا سطح 98/125 دلار در هر بشكه در تاريخ 9 مارس 2012 افزايش يافت. همچنين در روز 9 مارس 2012، نفت خام برنت از حق مرغوبيت 58/18 دلار در هر بشكه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود.
ميانگين بهاي هر بشکه نفت خام صادراتي ايران با 1 دلار و 27 سنت افزايش نسبت به هفته قبل (29 فوريه 2012)، در روز 6 مارس 2012 به بشكه اي 121 دلار و 38 سنت رسيده است. بر اساس آمارهاي امور بين‌الملل شرکت ملي نفت ايران، ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبک ايران به مقصدهاي مختلف در روز سه‌شنبه (6 مارس 2012 ) 122 دلار و 17 سنت بود و همين رقم براي نفت خام سنگين در سطح 120 دلار و 91 سنت قرار داشت. همچنين قيمت هر بشکه نفت خام سبک ايران به بازار آفريقاي جنوبي 121 دلار و 16 سنت و هر بشکه نفت خام سنگين ايران به اين بازار 119 دلار و 81 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ايران در بازار آسيا 123 دلار و 81 سنت، شمال غربي اروپا 121 دلار و 47 سنت و در بازار مديترانه 119 دلار و 41 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگين ايران نيز در بازار آسيا 122 دلار و 29 سنت، شمال غربي اروپا 120 دلار و 12 سنت و در بازار مديترانه 118 دلار و 1 سنت به فروش رسيده است. طي دوره 29 فوريه الي 6 مارس 2012، بيشترين افزايش در قيمت نفت خام سبك و سنگين ايران مربوط به بازار شمال غربي اروپا به ترتيب به ميزان 46/1 دلار و 6/1 دلار افزايش در هر بشكه بوده است. ميانگين وزني بهاي هر بشکه نفت خام سبك و سنگين ايران نيز نسبت به هفته قبل، به ترتيب به ميزان 08/1 دلار و 35/1 دلار در هر بشكه طي دوره مذكور افزايش يافته است. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژي آمريکا ميزان ذخاير نفت خام اين کشور در هفته منتهي به 2 مارس 2012 معادل 7/345 ميليون بشکه بوده که در مقايسه با هفته قبل (24 فوريه 2012) به ميزان 800 هزار بشكه افزايش يافته و معادل 2/3 ميليون بشكه از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 4 مارس 2011 کمتر است. ميزان اين ذخاير بر حسب روز نسبت به هفته قبل تغييري نکرده و در سطح 5/23 روز ثابت مانده است ولي معادل 8/1 روز کمتر از ميزان مشابه سال قبل است. طي دوره مذكور، سطح خوراك پالايشي آمريكا به ميزان 18 هزار بشكه در روز كاهش يافته و در سطح 589/14 ميليون بشکه در روز قرار گرفته كه به ميزان 646 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل است.
توليد نفت خام آمريكا طي دوره 24 فوريه الي 2 مارس 2012 به ميزان 8 هزار بشكه در روز کاهش يافته و در سطح 806/5 ميليون بشكه در روز قرار گرفته و معادل 213 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل در تاريخ 4 مارس 2011 است. در همين زمان ميزان واردات نفت خام آمريكا از 187/9 ميليون بشكه در روز به 712/8 ميليون بشكه در روز (معادل 475 هزار بشكه در روز) کاهش يافته كه معادل 412 هزار بشكه در روز بيشتر از ميزان مشابه سال قبل است.
منبع: دنیای اقتصاد