فروش شرکت از تعداد 500 هزار در سال 1341 به بیش از 100 میلیون افزایش یافت. کارخانه او در دهه 50 ، 60 و 70 همچنان روند توسعه خود را ادامه می دادند

اوج گیری یک بازاری

اقدام مهم:تاسیس کارخانه بیک

وضعیت مالی پیش از احداث کارخانه:صاحب یک حجره ای اجازهای در بازار تهران

تامین مالی پروژه:قرض از پدر، عمو و برادران به همراه وام بانکی

وضعیت مالی پس از پروژه:صاحب اصلی سهام

اتفاق مهم:براساس گفتههای علیاکبر رفوگران در کتاب خاطراتش تنها پیگیریهای او برای تولید، کمک مالی پدر و شانس دیدار با رئیس کارخانه بیک در فرانسه علت موفقیتهایش بودهاست.

وضعیت فعلی:کسب وکار را رها کرده و رمان می نویسد.

سالهاست دیگر در دید کسی نیست. از شهر هم خارج شدهاست. منطقه ای در لواسان تهران میزبان مردی شده که چهار دهه قبل مردم ایران را با مهمترین پدیده نوشتاری آشنا کرد. علی اکبررفوگران موسس کارخانه بیک، در دهه 40 با همراهی شرکای فرانسوی کارخانه بیک را تاسیس کرد. نام محصولش را برای اولین بار در ایران «خودکار» گذاشت. خودکار اینگونه وارد ادبیات رسمی مردم ایران شد. بنیان گذار«خودرکار» ایرانی اکنون در دهه هفتم زندگی خود کسب و کار را رها کردهاست. کارخانه «استدلر» توسط فرزندان و برادرزادههای او اداره می شود ولی دیگر در محیط کارخانه خبری از علی اکبر نیست. او مدتی به رمان نویسی پرداخت و دلنوشتههایش را «خداداد» نام نهاد. خداد شرح روزهای سخت زندگی به زبانی ساده و روان است. زندگینامه علی اکبر هم مدتی بعد به چاپ رسید. پیرمرد اکنون دور از هیاهوی تهران گوشهای نشسته و شعر می نویسد. با همان خودکار بیک.

او کیست؟

دو نام فامیل برای خانواده به ثبت رسیده است. برادر بزرگتر نام فامیل «آسیم» را برای خود انتخاب کرد. او راه دیگری رفت. در بازار تجارت می کرد و مدتی پس از رونق کسب و کار هم به مردان مبارزه بازاری پیوست. برادر دیگر «رفوگران» لقب گرفت. او چندان علاقهای به سیاست نداشت و از همین روی راهی بازار تهران شد تا تنها تجارت کند. پدر خانواده بازاری متدین و صاحب نام بازار تهران بارها به برادران توصیه کردهبود در هر نوع تجار گج نروند. پدر خود با نام «تحریریان» در بازار تهران شناخته می شد. پدر بزرگ علی اکبر در بازار اصفهان کسب و کار میکرد. او شریکی به نام «رفوگران» داشت که در همان اصفهان چهره در نقاب خاک کشید.  میرزا علی رفوگران پدر علی اکبر در کنار برادران بزرگش حاج رضا و حاج کاظم در بازار به کسب و کار مشغول بود. سه برادر با بزرگ شدن فرزندان، پس از چند سال فعالیت مشترک، هر یک حجره مستقلی گرفته وعمدتا به صورت بنکداری به فعالیت پرداختند. خانواده آنها نیز چندین سال همراه با همسر و فرزندان در کنار هم، در یک منزل به صورت جمعی زندگی می کردند. خانواده ثروت چندانی نداشتند. میرزا علی رفوگران حدود سال 1301 ازدواج کرد. با اینکه یکی از بنکداران بزرگ بازار بود، در هیچ زمانی نامش بین شرکت کنندگان در مناقصات و مزایده های دولتی نبود. وی معامله با دولت را حرام می دانست از نظر او ضرورت روابط با دولت، اقدامات غیر اخلاقی و زد وبند بود. علی اکبر رفتار را از پدر آموخت و بعدها در کسب و کار خویش به کار بست. وقوع جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین برای کسب و کار میرزا علی رفوگران مصیبت بار بود. محدودیت واردات، افزایش قیمت کالاهای وارداتی و شرایط تورم دو رقمی اقتصاد ایران برای تاجری که می خواست کالاهایش را با سود اندک و با همان قیمت پیش از جنگ بفروشد منجر به تخیله موجودی کالای تجاری در حجره و انبار شد. پس از آن نقدینگی به اندازه کافی نداشت که بتواند کالا بخرد. همین مسئله باعث شد که درآمدش به شدت کاهش یافت و موقعیت فرزندانش در شرایط جدید دگرگون شد که پسرش علی اکبر مجبور شد به خاطر محدودیت درآمد پدرش، مدرسه را رها کند در حالیکه ششم ابتدایی را به پایان رسانده بود.

روزهای متفاوت

پدر علی اکبر به او توصیه کرده بود در بحرانیترین دوران زندگی هم نگاهی به فقرا داشتهباشد. علی اکبر کسب و کاری رای خود در بازار تهران راه انداخته بود. جنگ جهانی دوم و قحطی پس از جنگ مدتی زندگی خاندان رفوگران را هم تحت تاثیر قرار داد. علی اکبر پس از اتمام مقطع ابتدایی در سال 1321 وارد بازار و در حجره پدرش به کار پرداخت. وی تا سال 1328 پیش از سربازی به مدت هشت سال تجربه فراوانی در حوزه کسب وکار بدست آورد . در این دوران گاهی عمویش مسئولیت حجره اش را به علی اکبر می سپرد. در عین حال به صورت شبانه دبیرستانش را ادامه داد همچنین با طی چند دوره کلاس آموزش سعی کرد مکالمه زبان انگلیسی را بیاموزد.علی اکبر در هنگام سربازی متاثر ازیکی از دوستانش به پخش نشریه و اعلامیه بر علیه حکومت و نظامیان عالی رتبه در سالهای 1329 و 1330 می پرداخت.

اولین خلاقیت

علی اکبر رفوگران اوایل سال 1330 ازدواج کرد و در خانه پدرش با امکانات محدود تشکیل زندگی داد، در همین زمان پیش پدرش کار می کرد. پدرش یک محموله بزرگ مداد ژاپنی در سال 1332 خریده بود. آن زمان اجناس ژاپنی کیفیت خوبی نداشتنه و پرطرفدار نبودند. علی اکبر 23 ساله فکر کرد چه کار کند این مدادها به فروش برسند تا هم پدر از دست آنها خلاص شود هم خود بتواند پولی به دست بیاورد و جلوی پدر و همسرش خودی نشان دهد. این اندیشه به ذهنش رسید که می توان کاری کرد تا مدادها مورد توجه بچه های دانش آموزقرار گیرد. غروب آن روز به کارگاه یک جوان ارمنی که قالب ساز بود رفت و

از او خواست قالب کله عصا بسازد که وقتی روی مداد قرار می گیرد، مداد به شکل یک عصای کوچک در بیاید و قالب کوچکی هم بسازد که به وسیله آن، 2 مداد روی هم سوار شوند. صاحب کارگاه اید ه را به خوبی اجرا کرد و مداد در واقع عصایی به طول 2 مداد با منگوله ای در قسمت بالا خیلی زیبا و بچه پسند شد .از همسرش خواست با کلاف های نخ ابریشم منگوله درست کند. به سرعت نزد پدرش رفت یک صندوق مداد با شرط پرداخت یک ماهه از پدرش خرید و آن را به منزل برد و به کمک همسرش آن مداد را به شکل نمونه درست کرد. او مطمئن شد که با سود فروش آنها، می تواند سرمایه خوبی دست و پا کند و بر همین اساس به همسرش قول خرید خانه و طلا را داده بود. مدادها را پیش یک حراجی در بازار ناصر خسرو برد که چیزهای مختلف از جمله ساعت می فروخت.ایده علی اکبر چندان موفق نبود. او باید راهی تازه پیدا می کرد.

ایده دوم و روزهای اوج

علی اکبر در ناصرخسرو حراجی به پا کرد. به سرعت کالاهای او مورد توجه مردم قرار گرفت.  پس از آن زیر زمین منزل را کارگاه مداد عصایی درست کرد در طول چند روز، همه مدادها را فروخت و سرمایه لازم برای کارهای بعدی به دست آورد. پس از آن بسیاری از تجار نوشت افزار این گونه مدادها را به شرکت های سازنده مداد سفارش دادند . این موفقیت قدرت ریسک پذیری علی اکبر را بیشتر کرد و او تصمیم گرفت به واردات کالاهای نوشت ابزار بپردازد. چون پدرش بنکداری می کرد و به تجارت خارجی رضایت نمی داد، از پدرش جدا شده و از سال 1332 کار مستقلش را شروع کرد. در بازار بین الحرمین پاساژ مهتاش، یک مغازه خرید و به مدت سه سال در آنجا کار کرد. وقتی از پدرش جدا شد، سرمایه کمی داشت که برای کارهای بزرگ کفایت نمی کرد.برای حل مشکل سرمایه به سراغ بانک رفت. وقتی می خواست از بانک اعتبار بگیرد به صورت غیر واقعی نوشت که صاحب خانه است و شاهد آن را پدرش قرار داد. وقتی نماینده بانک به پدرش مراجعه کرد پاسخ وی به نماینده بانک غیر واقعی دانستن ادعای پسرش بود . همین مسئله موجب خشم علی اکبرشد میرزا علی به پسرش پاسخ داد انتظار نداشته باش که به خاطردنیای تو آخرتم را خراب کنم . تو نیز پایه زندگی خود را بر دروغ نگذار که جلب رضای خدا از برای پیشرفت کار از جلب نظر بانک مهمتر است. سرانجام بدون قرض از بانک به کارش ادامه داد. همین دوران کارت بازرگانی گرفت و یک ماشین تحریر لاتین وبرخی از وسائل دست دوم دفترش را گشود . به این صورت تجارت خانه علی اکبر رفوگران تاسیس شد. جنگ جهانی تازه تمام شده بود و کالاهای آلمانی نسبت به سایر کشورهای اروپایی ارزان تر بود. شناختش از سبد کالاهای مختلف وارداتی، علی اکبر را به سمت کالاهای آلمانی هدایت نمود. همین دقت به قیمت کالاهای مختلف، متناسب با سرمایه اندک وی و تقاضا برای کالاهای ارزان قیمت آلمانی در بازار ایران، زمینه اولین موفقیت را برایش فراهم کرد.

اتفاق نهایی

کسب و کار علی اکبر رفوگران همچنان در اندازه دیگر بازاریان بود. عموی او آسیم بیش از آنکه سرگرم تجارت باشد به سیاست میپرداخت و پدر هم از بازار کنار گرفتهبود. اما علی اکبرتصمیم داشت رونق تازه ای به کارش بدهد. او مذاکرات با کمپانیهای خارجی را آغاز کرده بود. پیش از این در جریان چاپ کاتالوگها روابطی پیدا کردهبود. روزی دلالی نمونه ای را برای فروش به حجره میرزا علی رفوگران آورد که همان خودکار بیک بود. میرزا علی رفوگران گفت چطور کار می کند؟ جوهر را چطور توی آن می ریزند؟ علی اکبر که می دانست این نوشت افزار چیست، گفت نیازی به ریختن جوهر ندارد. نماینده خودکار بیک فردی به نام کلیمیان بود و رفوگران از او خودکارهای بیک فرانسوی را می خرید و پخش می کردند. سه سال بود که خودکار به ایران آمده بود و کمتر طرفدارداشت، در کل این سال ها 500 هزار تا از آن هم فروش نرفته بود. همان روزها رئیس صادرات بیک فرانسه به ایران آمده بود. پسر کلیمیان از علی اکبر خواست به واسطه آشنایی اش با زبان خارجی وی را در بازار بچرخاند. وی که اسمش لوک بود، حین گردش در بازار گفت چطور می توان کاری کرد که فروش خودکاربیک در ایران بالا برود؟ به لوک گفت نوشت های از آقای کلیمیان بگیرد که حداقل تا 10 سال این کالا را به کسی جز رفوگران نفروشد وی قول می دهد فروش آن را در یک سال به 2 میلیون برساند. علی اکبربه کمک پدر 100 هزار تومان به کلیمیان پرداخت کرد و کارخانه بیک را به خانواده رفوگران منتقل کرد. کارخانه او در سال 42 به صورت رسمی تاسیس شد و علی اکبر رفوگران از بازاری معمولی به کارآفرینی بزرگ بدل شد. او حتی در پاریس به دیدار موسس کارخانه بیک رفت. او موفق شد ماشین تزریق پلاستیک را از پاریس به تهران بیاورد. پس از موافقت پدر در تاسیس کارخانه، قالب بدنه خودکار ازمیلان ایتالیا و ماشین تزریق پلاستیک متناسب با ظرفیت آن قالب ازنورنبرگ آلمان خریداری شد بدنه برای نصب به آلمان فرستاده شد. علی اکبر رفوگران به مدت یک هفته در مراحل انجام کار در کارخانه آلمانی حاضر بود تا از نحوه کارکرد دستگاه اطلاع پیدا کند.

بیک آمد

او وقتی به ایران آمد شرکت صنعتی «قلم خودکار» را تاسیس کرد. به این ترتیب که پدر 43 درصد، برادر بزرگ (حاج عباس )،33 درصد و علی اکبر رفوگران 33 درصد سهام داشتند. با خرید یک قطعه زمین در تهران نو با سرعت ساخت کارخانه را

شروع کردند و وقتی ماشین ها به تهران رسید، مقدمات تاسیس کارخانه آماده بود. سه ماه طول کشید تا اولین محصول به بازار آمد . در سال 1342 افراد تحصیل کرده فنی بسیار کم بودند. دستگاه تزریق پلاستیک که امروزه از ساده ترین دستگاه ها در فرایند تولید است، آن روزها برایشان بسیار پیچیده بود. بخشی از تولیدات خود را به فرانسه فرستادند شرکت بیک از کیفیت محصول اظهار رضایت کرد . فروش شرکت از تعداد 500 هزار در سال 1341 به بیش از 100 میلیون افزایش یافت. کارخانه او در دهه 50 ، 60 و 70 همچنان روند توسعه خود را ادامه می دادند.

منبع: اقتصاد آنلاین