عضوهیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)با بیان اینکه متاسفانه بسیاری از جوانان باهوش ما بدنبال کارمند شدن هستند، گفت: مشکلات حوزه تولید در کشور، نه فنی، بلکه سیاستی است.
حجت الله عبدالملکی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در پاسخ به این سوال که با توجه به نام‌گذاری سال ۹۹، توسط رهبر معظم انقلاب، شاه‌کلید جهش تولید چیست، گفت: ما چند گلوگاه داریم که اگر به اینها بپردازیم تا حد زیادی مشکلات تولید حل می‌شود. گلوگاه اول مربوط به بروکراسی تولید است. هرقدر که ما بروکراسی تولید را تسهیل کنیم، تولید خود به خود اتفاق می‌افتد.
تولید، به طور طبیعی اتفاق می‌افتد، تنها باید موانع آن‌را برداشت
وی ادامه داد: تولید یک اتفاق طبیعی است، یعنی اگر کسی مانع نشود به صورت طبیعی اتفاق می‌افتد. در واقع تولید، حالتی تکوینی دارد که خداوند در ذات انسان قرار داده است. انسان ذاتاً تولید کننده است و منابع تولید نیز در طبیعت و… وجود دارد. چیزی که مشکل ایجاد می‌کند این است که یکسری موارد زائدی پیش می‌آید و مثل سنگی که در مقابل چرخی قرار می‌گیرد، مانع تولید می‌شود. بنابراین مهم‌ترین کار این است که موانع باید برداشته شود.
بروکراسی مجوزهای تولید، اولین مانع تولید است
این کارشناس اقتصادی، با اشاره به اولین مانع تولید، گفت: بروکراسی از جمله موانع تولید است. بروکراسی یعنی کسانی که قصد تولید دارند از چه کسانی باید مجوز بگیرند و رضایت چه کسانی باید جلب شود. ما فرایندی طولانی برای اعطا مجوز تولید از بخش‌های محیط زیستی گرفته تا نهادهای نظارتی و وزارت خانه‌های تخصصی داریم که این مشکل ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد: این فرایندهای بروکراتیک ماه‌ها طول می‌کشد و بسیاری از تولیدکننده‌ها در همین موضع منصرف می‌شوند. این باعث می‌شود کسانی که دارای سرمایه، دانش تولید و … هستند به حوزه تولید وارد نشوند. پس هرقدر بروکراسی تولید کم شود، تولید افزایش خواهد یافت.
اصل بر صدور مجوز است مگر جایی که مصلحت خاصی باشد، نه بالعکس!
عبدالملکی با بیان اینکه اصل بر عدم بروکراسی است، گفت: اصل بر این است که همه مجاز هستند فعالیت و تولیدی ای را که صلاح می‌دانند انجام دهند مگر جایی که مصلحت خاصی برای محدود کردن باشد. ما متأسفانه در حوزه بروکراسی تولید گاهی بالعکس عمل می‌کنیم. یعنی متصدیان تصورشان این است که اصل بر تولید نکردن است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود!
عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه طبق رفتار متصدیان، گویی اصل بر مجوز ندادن است، ادامه داد: یک تولید کننده، در حوزه کشاورزی قصد اخذ مجوز فعالیت در روشی داشت که تولید آبزیان و گیاهان در یک چرخه همزمان با هم رخ می‌دهد. جهاد کشاورزی و شیلات، هردو به او گفتند که تا به حال چنین موردی نداشته‌اند به همین دلیل مجوز نخواهند داد. ما از جهاد کشاورزی و شیلات این سوال را می‌پرسیم که آیا مانعی وجود دارد که یک نفر فرضا هم ماهی پرورش دهد و هم گوجه فرنگی تولید کند؟ آیا مسئله بهداشتی و زیست محیطی درد؟ خیر. پس چرا مجوز داده نمی‌شود.
وی با بیان مثال دیگری در زمینه موانع بروکراتیک تولید، گفت: فرد دیگری قصد ایجاد کسب و کار تولیدی داشت که برای آن فعالیت نیاز به برق داشت. این فرد به اداره برق مراجعه می‌کند و اداره برق به او می‌گوید که هیچ دستور و ضابطه‌ای مبنی بر اینکه برق به تولید کننده بدهد ندارد. این تولید کننده می‌پرسد شما که برق دارید من هم که کنتور نصب می‌کنم و هزینه آن‌را می‌پردازم آیا کسی منع کرده که به من برق بدهید؟ اداره برق می‌گوید خیر اما ضابطه‌ای هم نگفته که برق را به شما بدهم.
تسهیلات بانک‌ها باید به سمت تولید حرکت کند
حجت الله عبدالملکی با اشاره به دومین مانع تولید گفت: مسئله بعدی، تأمین مالی است. تولید نیاز به سرمایه و نقدینگی دارد. منابع خصوصی نیز کفاف تولید را نمی‌دهد و به جهت اینکه ۹۰ درصد نقدینگی کشور در اختیار شبکه بانکی کشور است، ما به منابع بانکی نیاز داریم. اگر نقدینگی را به سمت تولید هدایت کنیم از سرمایه خارجی نیز مستغنی می‌شویم و نیازی به آن نخواهیم داشت.
وی با اشاره به مسئله عدم تحرک وام بانک‌ها به سمت تولید، ادامه داد: این نکته وجود دارد که شبکه بانکی دنبال سود ثابت است. در صورتی که ما عمده قرار دادی که در بحث بانکداری اسلامی داریم، قراردادهای مشارکتی است. بانک‌ها باید قرار دادهایی به طور صد در صد مشارکتی و بدون ضوابط و تبصره‌هایی که بخواهد سود را برای بانک تصمیم کند امضا کنند، در چنین صورتی بهره وری نیز افزایش پیدا می‌کند.
فرهنگ کارآفرینی باید در بین جوانان ایجاد شود / فرهنگ استخدام شدن، سومین مانع تولید
این کارشناس اقتصادی درباره سومین مانع تولید نیز گفت: سومین مانع، مسئله فرهنگ کارآفرینی است. ما افراد زیادی در کشور داریم که می‌توانند تولید انجام دهند اما فرهنگ تولید برای آنها جا نیفتاده است. متأسفانه بسیاری از جوانان باهوش و خوش فکر ما به دنبال کارمند شدن هستند.
وی ادامه داد: ما دو نوع مفهوم متضاد داریم، مفهوم کارآفرینی و مفهوم کارجویی. متأسفانه نظام فرهنگی و تربیتی ما چیزی را که به جوانان القا کرده است، مفهوم کارجویی است. می‌گوید برو یک لیسانس بگیر بعد به دنبال کسی که تو را به دلیل مدرکت استخدام کند بگرد. ما باید فرهنگ کارآفرینی را ترویج کنیم.
عبدالملکی افزود: باید بگوییم ای جوان تو بیا توانایی خلق ارزش و فروختن آن ارزش را یاد بگیر، سپس ارزشت را تولید کن، آن‌را بفروش و از آن کسب درآمد کن، نه اینکه با فروش وقت و استخدام شدن کسب درآمد کنی.
وی درباره تاکید معارف اهل بیت بر کارآفرینی، گفت: اتفاقاً این نوع نگاه در ادبیات اسلامی هم پررنگ است. در معارف اهل بیت تاکید می‌شود که استخدام شدن و اجیر کسی بودن مکروه است و در مقابل کار آفرین بودن و تولید کننده بودن و صاحب کسب و کار خود بودن مستحب و مورد تاکید است.
در حوزه فنی هیچ مشکلی نداریم، مشکلات تولید، سیاستی است
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که مشکل تولید، از جنس مشکلات فنی است و یا مشکلات سیاست‌گذاری، گفت: ما در تولید مطلقاً هیچ بحث فنی نداریم. مباحث فنی یا مربوط به نیروی کار، یا مربوط به مواد اولیه یا مربوط به تکنولوژی و یا مربوط به سرمایه است. ما در هیچکدام از منابع تولید مشکل نداریم. ما در نیروی کار ۴۰ میلیون نفر نیروی آماده به کار را داریم و یکی از غنی‌ترین کشورها در دنیا و منطقه هستیم، که از بین این افراد ۱۵ میلیون تحصیل کرده دانشگاهی وجود دارد.
حجت الله عبدالملکی در زمینه امکانات دیگر کشور در زمینه فنی تولید، گفت: در بحث مواد اولیه ایران یکی از غنی‌ترین کشورهای دنیاست در مجموع نفت و گاز کشور اول دنیا هستیم، در مواد معدنی یکی از بهترین کشورها و غنی‌ترین ها هستیم در حوزه کشاورزی ۴۰ میلیون هکتار زمین قابل کشت داریم، منابع آبی گسترده و فراوان داریم. البته اگر بهینه از آنها استفاده کنیم مشکل آب نخواهیم داشت، مشکل اقلیم نیز نداریم.
وب در پایان خاطر نشان کرد: در حوزه فنی نیز ۴۶۰۰ شرکت دانش بنیان داریم، شهرک‌های صنعتی داریم، زیرساخت‌های گسترده داریم وتقریبا چیزی نیست که ما همتش را برای تولید بکنیم اما نتوانیم تولید کنیم. از نظر سرمایه هم ۲.۳ هزار هزار میلیارد تومان منابع نقدینگی در کشور داریم اما باید موانع کنار هم قرار گرفتن این موارد را برداریم که بخشی از آن فرهنگی و بخش دیگر اداری، قانونی و مدیریتی است.
منبع: خبرگزاری مهر