مردی که ترکیب فهرست میلیاردرهای جهان را بر هم زد

آمانسیو اورتگا، نابغه اسپانیایی صنعت خرده‌فروشی که برند معروف زارا را تاسیس کرده، بیش از 10 روز پیش، بیل گیتس را پشت سر گذاشت و به ثروتمند‌ترین فرد دنیا تبدیل شد. سهام شرکت ایندیتکس که شرکت مادر برندهای زارا، ماسیمو دوتی، برشکا و پول‌اندبر است، در روز چهارشنبه، 7 سپتامبر، 5/ 2درصد افزایش یافت و ثروت شخصی اورتگا را 7/ 1 میلیارد دلار افزایش داد و به این ترتیب ثروت خالص او از 8/ 77 میلیارد دلار به 5/ 79میلیادر دلار رسید. این در حالی است که ثروت گیتس 5/ 78 میلیارد دلار تخمین زده شده است.

اورتگا خانواده‌ای بسیار فقیر داشت و پدرش کارگر خط راه‌آهن بود. او در سال 1936، قبل از شروع جنگ داخلی اسپانیا در لئون متولد شد. اورتگای 80 ساله که به اندازه ثروتش بی‌سروصدا و منزوی است، در خاطرات خود به یاد می‌آورد که وقتی کودک بود و بانک وثیقه مادرش را برای دریافت پول خرید مایحتاج زندگی نپذیرفت، چقدر احساس حقارت و آزردگی کرده بود. اورتگا در 13سالگی مدرسه را رها کرد و کارش را به‌عنوان پیک یک فروشگاه در زادگاهش شروع کرد و با خود عهد کرد هیچ‌گاه اجازه ندهد خانواده‌اش دیگر طعم فقر را بچشند.

بعد از همکاری با چند خرده‌فروشی، اورتگا با کمک همسر سابقش با سرمایه کمتر از 100 دلار در خانه خود، به دوخت لباس‌های خانگی روی آوردند. در سال 1975 این زوج تصمیم گرفتند فروشگاه کوچکی به نام زارا تاسیس کنند. هشت سال بعد، اورتگا کار خود را توسعه داد و 9 فروشگاه دیگر در سراسر اسپانیا تاسیس و در سال 1984 فروشگاه مرکزی زارا را با وسعت هزار متر مربع افتتاح کرد. ایندیتکس اکنون با 6500 فروشگاه در 88 کشور بزرگ‌ترین خرده‌فروشی مد و لباس دنیا محسوب می‌شود و فروش سالانه آن به بیش از 1/ 18 میلیارد یورو می‌رسد. اورتگا در سال 2001 و با ثروت خالص 6/ 6 میلیارد دلار در لیست میلیاردرهای نشریه فوربس قرار گرفت. در آن زمان، گیتس با 7/ 58 میلیارد دلار ثروتمندترین فرد دنیا بود. از سال 2001 تا 2002 که بیشتر میلیاردرهای دنیا در بحبوحه ترکیدن حباب دات‌کام تلاش می‌کردند دارایی خود را حفظ کنند، اورتگا 5/ 2 میلیارد دیگر به دست آورد و در جایگاه بیست‌وپنجم ثروتمندترین‌های دنیا قرار گرفت.

در سال‌های بعد هم که دنیا وارد بحران اقتصادی شد، او این روند را تکرار کرد و از سال 2009 تا 2013 که اقتصاد اسپانیا لنگ می‌زد، اورتگا شخصا 39 میلیارد دلار به دست آورد. اورتگا اولین بار در اکتبر 2015، زمانی که سهام ایندیتکس به بالاترین رکورد خود و ثروت او به 80 میلیارد دلار رسید، به‌طور موقت ثروتمندترین فرد دنیا شد. اما سهام شرکت به سرعت سقوط کرد و گیتس دوباره سلطه خود را به دست آورد. پیش‌بینی می‌شود عنوان این دو میلیاردر دنیا با بالا و پایین شدن سهام شرکت‌هایشان همچنان جابه‌جا شود.  بیل گیتس تاکنون 31 میلیارد دلار از دارایی خود را به بنیاد خیریه خودش بخشیده که اگر این کار بشردوستانه را انجام نمی‌داد، نه اورتگا و نه هیچ‌کس روی زمین، از نظر ثروت به پای او نمی‌رسید.

سرعت، رمز موفقیت

رمز موفقیت ایندیتکس این است که بر خلاف بیشتر خرده‌فروشی‌های دیگر چندان روی تبلیغات مانور نمی‌دهد. اورتگا در عوض بیشتر منابع خود را صرف تبدیل شرکتش به کارآمدترین خرده‌فروشی دنیا کرده است. ویژگی منحصربه‌فرد زارا این است که زمان تولید و توزیع کالا را به حداقل رسانده است. وقتی که شرکت‌هایی مانند گپ و H&M پنج ماه برای طراحی، تولید، توزیع و فروش محصولات جدید خود در اوایل دهه گذشته وقت صرف می‌کردند، زارا این کار را تنها در سه هفته انجام داد. این یعنی شرکت‌های اورتگا راحت‌تر از رقبا می‌توانند با خواسته‌های مشتری همگام باشند و نیز هزینه کمتری بابت انبارداری متحمل شوند. اورتگا به نظرات کارمندان و مدیران رده‌های پایین‌تر شرکت به خوبی گوش می‌داد تا بداند مد بازار چیست و مردم بیشتر به خرید چه چیزهایی تمایل نشان می‌دهند. او همچنین تولیدی‌های خود را در اسپانیا، پرتغال، ترکیه و مراکش که فاصله نزدیکی داشتند نگه داشت تا بتواند سبک کار را با سرعت بیشتری تغییر دهد. این مدل کسب‌وکار ایندیتکس که بر زنجیر عرضه محلی باثبات مبتنی است، موفقیت‌ بی‌سابقه‌ای برای این شرکت به ارمغان آورده است. فروشگاه‌های زارا دو بار در هفته موجودی خود را تغییر می‌دهند و سفارش‌هایی که دریافت می‌کنند ظرف 48 ساعت تحویل داده می‌شود. مدیران فروشگاه‌ها به خوبی آموزش دیده‌اند تا بر آنچه فروش می‌رود یا مشتری طلب می‌کند یا می‌پوشد، نظارت دقیق داشته باشند.

اورتگا زارا نمی‌پوشد!

اورتگا در شهر خودش و در دفاتر مرکزی ایندیتکس که مقر امپراتوری خرده‌فروشی‌های او محسوب می‌شود، شخصیتی کاملا محبوب و خودمانی دارد. او هنوز به همان کافه‌ای می‌رود که از جوانی به آنجا مراجعه می‌کرد. در واقع، در این 40 سالی که اورتگا، ایندیتکس را تاسیس کرده، با وجود ثروت فراوان و موفقیت‌های خیره‌کننده‌ای که به دست آورده، ظاهر زندگی او تغییر چندانی نکرده است.  گفته می‌شود او ناهارش را در رستوران شرکت با کارمندانش صرف می‌کند و به جای اینکه در دفتر کارش پنهان شود، معمولا پشت میزی در وسط کارخانه می‌نشیند و با طراحان لباس و کارشناسان پارچه تعامل مستقیم دارد.  شاید عجیب‌ترین موضوع در مورد مردی که ثروت خود را از طراحی و فروش لباس به دست آورده این باشد که او هیچ علاقه‌ای به مد ندارد و حتی به برندهای خود وفادار نیست. معمولا یک ترکیب لباس ثابت دارد که هیچ‌یک محصولات زارا و دیگر برندهای ایندیتکس نیستند.

منبع: دنیای اقتصاد