مرکز پژوهش‌های مجلس:

ترویج قراردادهای آتی به بازار سرمایه عمق می‌دهد

مرکز پژوهش های مجلس در یک گزارش کارشناسی اعلام کرد ترویج اوراق آتی، بازار سرمایه ایران را عمق می بخشد.

در مقدمه این گزارش آمده است : یکی از اصلی ترین راهکارهای توسعه بازار سرمایه معرفی و استفاده از ابزارهای مالی جدید است. به کارگیری این ابزارها موجب افزایش کارآیی بازار سرمایه، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم در تامین منابع مالی فعالیت های اقتصادی بلندمدت می شود.

این گزارش می افزاید: به طور کلی بازارهای سرمایه دو کارکرد اساسی دارند و ابزارهای مالی، متناسب با این دو کارکرد تعریف می شوند. اولین و اصلی ترین کارکرد بورس، تامین منابع مالی بلندمدت از طریق هدایت منابع پس انداز است. درکنار این کارکرد ، ماهیت اقتصاد مدرن شرایط را به سویی پیش برده که کارکرد دیگری نیز برای این بازار تعریف شود و آن مدیریت و کنترل ریسک است. از ابزارهای تامین مالی می توان به سهام و انواع اوراق مبتنی بر بدهی یا دارایی (مثل گواهی سپرده، اوراق مشارکت و صکوک) و از ابزارهای پوشش ریسک می توان به اوراق آتی و اختیار معامله اشاره کرد.

در ایران با وجود سابقه و ظرفیت های بالای بازار سرمایه، تا قبل از سال 1387 بازار مالی، وارد حیطه پوشش ریسک نشده بود اما با ورود قراردادهای آتی به بورس کالا در این سال و ورود قراردادهای آتی سهام به بورس اوراق بهادار تهران در سال 1389، یک گام اساسی برای توسعه بازار برداشته شد.

در جمع بندی گزارش مرکز پژوهش های مجلس آمده است: ابزارهای مالی مشتقه مانند هر محصول دیگری حاصل نوآوری های متخصصان مالی اند که در پاسخ به نیازهای پیچیده و روزافزون اقتصاد جهانی ایجاده شده‌اند. اوراق آتی به عنوان یکی از این ابزارهایی است که کاربرد وسیعی در مدیریت ریسک و پوشش نوسان قیمتی کالاهای مختلف دارد.

به کارگیری این ابزار در ایران موجب تنوع بیشتر ابزارهای مورد استفاده در بازار سرمایه شده است به طوریکه قشر جدیدی از سرمایه گذاران وارد این بازار شده اند.

مرکز پژوهش های مجلس تاکید می کند:حجم پایین مبادلات این اوراق در کشور نیز عمدتا به سبب سابقه کم این اوراق است به نحوی که در سال 1389 مجموع ارزش معاملات اوراق آتی کالا 4871 میلیارد ریال و ارزش معاملات اوراق آتی سهام 482 میلیارد ریال بوده است که البته روند رشد معاملات این اوراق نشان از آینده مناسب آن دارد.

در پایان این گزارش آمده است: استفاده از ابزارهای جدید مثل اوراق اختیار معامله و تنوع بخشی به انواع اوراق آتی (از جمله معرفی اوراق آتی ارز، ورود کالاهای جدید به عرضه اوراق کالایی و پذیرش سهام شرکت های جدید برای معاملات اوراق آتی) می تواند به تعمیق این بازار کمک کند.