قیمت دلار در ادامه روند افزایش تدریجی خود از ابتدای هفته جاری، روز گذشته را نیز با حدود 10تومان افزایش سپری کرد و روی 3140 تومان ایستاد. در این شرایط، عدهای از واردکنندگان معتقدند سطح تعادلی نرخ پایینتر از قیمتهای فعلی است و به همین دلیل، تقاضای ارز خود را هنوز به تعویق میاندازند. این در حالی است که گروهی از فعالان بازار با اشاره به ثبات نرخ ارز با وجود تورم در یکسال گذشته و همچنین اصلاحات قیمتی در سال پیشرو، انتظار افزایش تدریجی نرخ را دارند.
دلار روز گذشته هم به افزایش قیمت خود ادامه داد. درحالیکه در ساعات اولیه روز، صرافیها ترجیح دادند دلار آمریکا را با همان قیمت روز قبل؛ یعنی در محدوده 3130 تومان به فروش برسانند، در میانههای روز قیمت تا 3120 تومان هم در برخی صرافیها کاهش یافت.
اما در ادامه، نرخ دلار و سایر ارزهای مهم در بازار کمی بالاتر رفت؛ به طوری که در ساعات پایانی روز گذشته نرخ دلار به 3140 هم در برخی صرافیها رسید. در معاملات روز گذشته هر دلار آمریکا بین 3135 تا 3140 تومان در نوسان بود.
گران شدن دلار در میان برخی فعالان و کارشناسان اقتصادی این نگرانی را به وجود آورده که با توجه به عملکرد ضعیف و منفی بورس در ماههای اخیر سرمایهگذاران خرد که معمولا هیجانی هم تصمیم میگیرند، دوباره سرمایههایشان را به بازار ارز وارد کنند.
البته در مقابل عدهای دیگر معتقدند با توجه به اتفاقات اول سال و بلاتکلیفی میزان افزایش قیمت حاملهای انرژی، این واکنش بازار ارز طبیعی است و جای نگرانی نیست. بانک مرکزی هم ظاهرا در ادامه برنامه قبلی خود، قصد دارد با افزایشهای جزئی در فهرست نرخهای رسمی خود به تدریج در جهت یکسانسازی نرخ ارز که قرار شده در سالجاری به اجرا برسد، گام بردارد. بنا به اعلام بانک مرکزی در روز گذشته نرخ رسمی دلار آمریکا، پوند انگلیس، درهم امارات و یک صدین ژاپن نسبت به روز قبل از آن افزایش یافت.
تلقی دو گانه در بازار
برخی کارشناسان پولی میگویند در حال حاضر فعالان بازار ارز دو تلقی متفاوت از بازار و آینده آن دارند.
برخی از آنها که عموما متقاضیان ارز برای واردات را در بر میگیرند، انتظار دارند نرخ ارز کاهش یابد و به همین دلیل فعلا دست نگه داشتهاند و میخواهند ارز را با قیمتهای زیر 3 هزار تومان بخرند. گروه مقابل آنها هم با دلایلی مثل اینکه بر اساس قانون بودجه سال 93، قیمت دلار باید به 2650 تومان برسد و این موضوع اثر افزایشی بر بازار دارد، انتظار دارند قیمت دلار در همان سطح 3100 تا 3200 تومان ماندگار شود. این دو تلقی از نگاه کارشناسان دو دیدگاه حاکم بر بازار ارز است. در کنار این دو دیدگاه مسلط بر بازار باید برخی عوامل موثر دیگر را هم در نظر گرفت. از نظر بسیاری از کارشناسان، بلاتکلیفی در میزان افزایش قیمت حاملهای انرژی از جمله بنزین، تاثیر مستقیمی بر نوسانات رو به افزایش قیمت ارزهای خارجی از جمله دلار دارد. در کنار این موضوع، پیشرفت تدریجی مذاکرات هستهای و برخی ابهاماتی که گاهی بروز میکند، باعث آشفتگی جو روانی بازار شده است. یکی از ابهامات در روند توافق خارجی اخیر که به نظر میرسد در روزهای گذشته بر جو روانی بازار ارز تاثیرگذار بوده است، به وجود آمدن تاخیر در برداشت اقساط داراییهای بلوکه شده کشورمان است.
گفته میشود بر اساس توافق ژنو تا به حال چهار قسط از داراییهای بلوکهشده کشورمان به حساب بانک مرکزی در برخی بانکها واریز شده؛ درحالیکه بر اساس همین توافق، دولت نباید مشکلی در برداشت آن داشته باشد، اما بانکهای مورد اشاره از ترس اعمال مجازات از سوی قدرتهای بزرگ از آزاد کردن این پولها خودداری میکنند. البته مسوولان دولت میگویند مشکلات در حال حل شدن است.
در صورتی که این وعده عملی شده و این پولها آزاد شود، احتمالا تاثیر مستقیم بر بازار ارز خواهد داشت. کارشناسان میگویند در این بین بازار ارز به نوعی با یک حالت دوگانه روبهرو است.
بر اساس پیشبینی این کارشناسان، در صورتی که توافقات ژنو همچنان در مسیر فعلی حرکت کند و از طرف دیگر دولت بتواند بحث هدفمندی یارانهها و اجرای فاز دوم را با افزایش قیمتها با شیب کندتر پیش ببرد، ممکن است دلار مجددا در سطوح قبلی تثبیت شود.
هر چند از سوی برخی از کارشناسان دیگر نیز گفته میشود افزایش اخیر در نرخ ارز، بهدلیل تورم یکسال اخیر ضروری بوده و لازم بود قیمت دلار و اجناس خارجی نیز خود را با افزایش در تولیدات داخلی تطبیق دهد تا رقابتپذیری محصولات داخلی آسیب نبیند.
منبع: دنیای اقتصاد