مجله تحقیقات اقتصادی، دوره 45، شماره 4، زمستان 1389، صفحه 181-200
متوسلی محمود؛ رستمیان علی
مقاله‌ی معروف فریدمن، یعنی "روش‌شناسی علم اقتصاد اثباتی"، در شمار یکی از مهمترین و بحث برانگیزترین آثار مطرح شده در قلمروی روش‌شناسی اقتصادی قرار دارد. فریدمن در این مقاله، اصول حاکم بر شیوه‌ی کار یک اقتصاددان اثبات‌گرا را در قالب رهیافت ابزارانگارانه، تصریح و به این صورت دیدگاه مناقشه برانگیز خود را در مورد عدم ضرورت واقع‌گرایانه‌بودن فرض‌‌ها به‌منزله‌ی کانون نگرش خود مطرح می‌کند. در این مقاله، ضمن بحث درباره‌ی برخی از مهمترین شکاف‌های منطقی و نظری موجود در مقاله‌ی فریدمن (نقد درونی)، با توجه به چارچوب معرفت‌شناختی امره لاکاتوش، به بررسی جایگاه معرفت‌شناختی نسخه‌ی فریدمن از روش‌شناسی ابزارانگارانه خواهیم پرداخت (نقد بیرونی). همچنین استدلال خواهیم کرد که ابزارانگاری پیش‌بینی‌گرایانه‌ی فریدمن، آن چنان که در مقاله‌ی وی بازتاب یافته، افزون بر این که بر اساس ملاحظات نظری، به‌لحاظ درونی از دشواری‌های مسأله‌برانگیزی رنج می‌برد، از منظر فلسفی نیز، در چارچوب تحلیل لاکاتوش در فلسفه‌ی علم، در زمره‌ی نظریه‌های واپس‌گرایانه قرار می‌گیرد.
منبع: مجله تحقیقات اقتصادی