در ایران قوانین خوبی برای مقابله با فساد وجود دارد. مشکل اساسی مبارزه با فساد اما پیچیدگی ساختار بروکراسی اداری است. راهحل اساسی مبارزه با فساد هم این است ابزارهای نظارتی که در قانون اساسی هم ذکرشده است، به صورت هماهنگ فعال شوند. در قانون اساسی بر آزادی مطبوعات و احزاب سیاسی مستقل تأکید شده است. این دو ابزار برای مشارکت مردم درنظارت بر قدرت است که در قانون درنظر گرفته شده ولی این موارد در عمل کارویژههای اصلی خود را به کار نگرفتهاند بهطوری که در جایی بزرگنمایی صورت میگیرد و در جایی دیگر گاه از کنار یک موضوع بزرگ عبور میکنیم. فضای غیرشفاف بهترین فرصت برای کسانی است که قصد به دست آوردن رانت را دارند. بنابراین محیط، شرایط لازم برای تحقق تخلف را فراهم میکند. درفضای غیرشفاف، نظارت پیچیده شده و همین پیچیدگی به ایجاد فساد کمک میکند. به همین دلیل در دولت گذشته شاهد بزرگترین تخلفات اقتصادی تاریخ ایران بودیم. درنتیجه میتوان بروز فساد را به نوعی با عدم شفافیت در اطلاعرسانی برابر دانست. البته درگذشته درآمدهای بیسابقه ارزی هم امکان فساد اقتصادی را به شکل بیسابقهای فراهم کرد.
بنابراین راهحل اصلی مبارزه با فساد، بازشدن فضای انتقاد از طریق مجاری قانونی و با رعایت همه جوانب براساس منافع ملی است که میتواند لایههای بروز فساد را شناسایی و راه را بر آنان مسدود کند. در این میان نقش رسانه میتواند بسیار موثر بوده و به کمک نهادهای نظارتی بیاید. البته رسانهها باید با ظرافت به این موضوع بپردازند چه بسا گاهی پرداخت ناکافی به یک موضوع میتواند مسیر شناسایی همه عوامل یک فساد اقتصادی را سخت و گاه غیرممکن کند. از طرف دیگر فشار افکار عمومی بزرگترین منبع برای سالمسازی محیط عمومی است و اگر این اطلاعات در اختیار افکار عمومی قرار گیرد، واکنشهای نهادهای نظارتی بهموقع خواهد بود تا از ارتکاب تخلفات جلوگیری شود. بخش عمدهای از فسادها ریشه درعدم شفافیت در ارائه خدمات برخی مؤسسات مالی و اعتباری دارد که ریشه این تخلفات پرداختهای خارج از مقررات بانکی است که بعضا با اعمالنظر افراد ذینفوذ، این مقررات نادیده گرفته میشود. انتظار میرود درحال حاضر که اطلاعات تخلفات اقتصادی کشف و افشا شده است، بهشدت با آمران زیر پا گذاشتن قوانین بانکی با سرعت و جدیت برخورد شود. برای اصلاح این وضع نیز باید زمینهای فراهم کنیم که فساد قبل از اینکه به مرحله انجام برسد زنگهای خطر به صدا درآید.
منبع: آرمان