یک سال از آغاز به کار رسمی دولت یازدهم میگذرد. اما در این یک سال شاهد کاستی های دولت در برخی حوزه ها مانند اقتصادی و تلاش های بی وقفه خصوصا در سیاست خارجی بودیم. همین مسائل باعث تغییر در انتظارات برخی از آحاد جامعه شده است. در برخی عرصهها دولت فراتر از انتظارات و پیشبینیها عمل کرده و باعث افزایش امیدواری مردم شده است و در مقابل در برخی زمینهها دولت کندتر از میزان پیشبینیها عمل کرده است. از طرفی حوادث داخلی و خارجی نیز در مسیر حرکت دولت تاثیرگذار بودند.
درباره عملکرد یکساله دولت تدبیر و امید با دکتر حسین راغفر، استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا به گفتگو نشسته ایم.
این استاد دانشگاه در گفتگو با «فردا» با انتقاد از اقدامات صورت نگرفته در حوزه اقتصادی از سوی دولت اظهار داشت: دولت در حوزه اقتصاد کار مشخصی انجام نداده است. حتی در برخی موارد می توان گفت که دولت بسیار کند عمل کرده است و این تعلل باعث شده تا سیاستهای اشتباه اقتصادی همچنان ادامه داشته باشد.
وی در ادامه افزود: این تعلل در برخی برنامه ها مانند حذف ثروتمندان از جامعه آماری یارانه بگیران بسیار چشمگیر است و می توانست درآمد 42هزار میلیارد تومانی از سرمایههای کشور را به همراه داشته باشد. در موارد دیگر نیز مانند میزان کاهش بیکاری و اشتغال اتفاق خوشایندی نیفتاده است. همچنین توزیع سبد کالای رایگان از اقدامات نابخردانه دولت بوده است که تبعات بسیاری برایش در پی داشته است.
- دولت در اشتغال عملکرد مثتبتی نداشته است
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در این مورد که آیا میزان اشتغال افزایش داشته است یا خیر جای تامل و بحث دارد. دولت در زمینه ایجاد اشتغال تا کنون عملکرد قابل قبولی نداشته است. اما نکته ای که در این میان مهمتر به نظر می آید ترکیب میزان بیکاری و اشتعال است که در طی این سالها میزان آن تغییر کرده است. افراد در این دولت در ادامه سیاست های دولت نهم و دهم، از مشاغل رسمی به مشاغل غیر رسمی منتقل می شوند. متاسفانه در طول دوره دولت نهم و دهم نیز این چنین بوده است. اینکه ترکیب بازار کار در کشور به این سمت حرکت کرده است قابل تامل می باشد و متاسفانه در این باره نیز مطالعه ای صورت نگرفته است. همچنین در فعال سازی بخش تولید در اقتصاد کشور نیز شاهد رفتار هدفمندی از سوی دولت نبودهایم.
- خوشبینی میان فعالان اقتصادی ایجاد شده است
وی با اشاره به اقدامات و تلاش های دولت در سیاست خارجه نیز عنوان کرد: اما در راستای اقداماتی است که در حوزه سیاست خارجی رخ داده است خوشبینی زیادی در حوزه اقتصادی میان فعالین اقتصادی ایجاد شده است. هرچند هنوز موفقیت چشمگیری در این باره به دست نیامده اما این مسئله آثار خودش را در بازارهای اقتصادی باقی گذاشته است. همه انتظار دارند این مذاکرات به یک نتیجه عملی برسد و از این نتیجه عملی منابع 100 میلیارد دلار به کشور به تدریج وارد و آزاد شود.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: اما این نکته را نیز فراموش نکنیم که دولت تلاش بسیار زیادی به کار بست تا تصویری را که در هشت سال گذشته در باره ایران در کشورهای دیگر شکل گرفته بود را تغییر دهد و این تلاش ستودنی است.
- بسته دولت برای درمان اقتصاد بیمار عملی نیست
وی با اشاره به طرح دولت برای خروج از بحران های اقتصادی نیز اظهار داشت: برنامه اخیری که دولت برای خروح از این وضعیت اعلام کرده است نیز چندان عملی به نظر نمی آید. به نظر کارشناسان اقتصادی این طرح مبتنی بر ارزهای حاصل از درآمد و فروش نفت می باشد و اتفاق جدیدی قرار نیست با اجرای آن رخ دهد. ظاهرا این بسته نیز به لحاظ اجرایی چندان کاربرد ندارد و یک راه حل عملی و عاجل برای اقتصاد کشور نمی باشد.
راغفر تاکید کرد: این طرح بیشتر با هدف اتکا به درآمدهای نفتی نوشته شده است و کمتر به نقش کارکرد نهادهای اعتماد ساز توجه کرده است. در این بسته از واقعیات اقتصادی که مسئول شکل گیری بحران اقتصادی است خبری نیست.
استاد دانشگاه الزهرا همچنین در ادامه گفت: تنها اتفاق موثری که در چند ماه اخیر رخ داده است اینکه فروش نفت افزایش پیدا کرده است اما اینکه درآمدهای آن چگونه به کشور منتقل می شود هنوز دچار مشکل است.
- تغییر دولت کاهش تورم به همراه داشته است
وی تاکید کرد: برخی معتقدند که تورم نسبت به سال گذشته تغییری نکرده و یا حتی در برخی موارد با کاهش مواجه شده است که این اتفاق خوشایندی به نظر نمی آید. زیرا بخش عمده ای از کاهش تورم محصول ادامه رکود در کشور است. اینکه کاهش تورم را در کشور شاهد هستیم عوامل متعددی دارد که مهمترین آن تغییر دولت بوده است.
این کارشناس اقتصادی افزود: یکی از دلایل کاهش تورم در این بازه زمانی یکساله، جایگزینی این دولت با دولت گذشته که تخریب های اقتصادی فراوانی در منابع عمومی داشته است سبب کاهش رکود تورم شده است. در این باره دولت کار خاصی انجام نداده و حتی می توان گفت این دولت اگر هیچ کاری هم نمی کرد انتظار داشتیم که با کاهش تورم موثرتر از دوره گذشته روبرو باشیم. بنابراین بخشی از این دستاورد ها به دلیل تغییر دولت است.
حسین راغفر در پایان اظهار داشت: وقتی بازار فعالیت جدی نداشته باشد و اقتصاد دچار رکود باشد تورم نیز به تبع آن کاهش می یابد. لذا به نظر من در این باره اقداماتی که دولت انجام میدهد بسیار ناکافی است و از درون مطالعاتی که به ارائه طرح بسته دولت منتهی می شود چیزی بیرون نخواهد آمد زیرا نه توسعه تولید کمک کرده و نه اقدامی در جهت کاهش بیکاری و افزایش اشتغال برداشته است.
منبع: فردا