امراله قدیری

بسته رکود تورمی دارای فواید و مضراتی است به طوری که طی سال­های اخیر اقتصاد کشور برای خروج از رکود تورمی نیازمند منابعی است که هم طرف عرضه و هم طرف تقاضا را تحریک کند. طرف تقاضا توسط سیاست­های دولت باید به گونه­ای تحریک شود که تقاضا ایجاد کند و با اتخاذ سیاست­های اعتباری و  تسهیلات تشویقی سمت عرضه،  تولید را افزایش دهیم تا  اقتصاد کشور از رکود همراه با تورم خارج شود چرا که کاهش تورم می­تواند به رکود بیشتر دامن بزند. برای اجرای چنین بسته­ای باید شرایط کشور را نیز در نظر گرفت و  منابع مورد نیاز چه سرمایه خارجی و داخلی جذب شود. البته با وجود تحریم­ها و اوضاع داخلی کشور، سرمایه­گذار خارجی رغبت چندانی برای سرمایه­گذاری در ایران ندارد و سرمایه داخلی هم شامل درآمدهای نفتی، مالیات و فعالیت بخش خصوصی است. در بخش خصوصی متاسفانه به دلیل این­که تولید چندانی وجود ندارد که منجر به ایجاد درآمد شود، نمی­تواند خیلی موثر واقع گردد چرا که برنامه­های کشور بیشتر به سمت خدمات گرایش پیدامی­کند. در این زمینه تنها درآمدهای حاصل از نفت و مالیات کماکان موتور محرکه  اقتصاد کشور هستند.

پیشران­هایی که در این بسته مطرح  شده  چند مورد را  هدف قرار داده­اند. مثل بخش مسکن، پتروشیمی‌ها، بهینه­سازی و افزایش بهره‌وری. افزایش تقاضا در بخش مسکن به خاطر رشته فعالیت­های وابسته به آن که می‌تواند منجر به اشتغالزایی و تولید در کشور شود، مناسب است. البته تحریک تقاضای مسکن بدون در نظرگرفتن سیاست­های بعدی آن ممکن است منجر به تورم شود. خیلی اوقات دیده می­شود اگر تحریک اندکی در بخش مسکن رخ دهد،  تورم زا است. باید با تحریک سمت تقاضای مسکن به بخش تورمی آن و سیاست­های مقابله با تورم توجه شود. در بسته پیشنهادی دولت بخش پتروشیمی و گاز جزء بخش­های پیشران مطرح شده­اند که از  مزیت نسبی برخوردارند و  افراد توانمندی در این حوزه وجود دارد و از بخش­هایی هستند که می‌توانند برای خروج از رکود تورمی در نظر گرفته شوند.  اما بخش بهینه­سازی انرِژی، طرح­های کوتاه مدتی برای خروج از رکود تورمی نیستند.

چرا که زیرساخت­های جاده­ای،  مترو و راه‌آهن به زمانی حداقل بالای 4 سال نیاز دارند و نمی­توان با طرح­های یک­ساله انتظار داشت به ثمر برسند. اگر اعتبارات لازم در این زمینه فراهم شود می­توان در فاصله زمانی 4 ساله انتظار داشت که طرح‌های بهینه­سازی انرژی، راه آهن و مترو به ثمر بنشیند. بحث دیگری که در این بسته مطرح شده است، افزایش بهره­وری رشد است که به نظر می‌رسد در حال حاضر ما به لحاظ فرهنگ جامعه و عدم ارتقای دانشگاه و صنعت نتوانیم  به رشد بهره‌وری دست یابیم. چرا که متاسفانه کار ارزش شمرده نمی­شود و هنوز نتوانستیم این فرهنگ را که کار ارززش است به جامعه تزریق کنیم.  لذا خیلی نمی­توان به رشد بهره‌وری امیدوار بود.  اما به بخش­های انرِژی،  نفت،  گاز و مسکن می­توان امیدوار بود که برای خروج از رکود راهگشا باشند. اما در بخش مسکن باید به بحث تورمی آن دقت خاصی داشت.   

منبع: آرمان