وقتی دولتی بزرگ است و هیچ حوزه ای از دست اندازی آن در امان نیست و لشکر پرشمار متخصصان یا به اصطلاح تکنوکرات ها را برای برنامه ریزی جامعه بسیج کرده است، مردم باورشان نمی شود چنین دولت "مقتدری" هم می تواند اشتباه کند، در نظر آنها هر رفتاری از این دولت بزرگ برنامه ریزی شده و با نقشه قبلی است. به همین دلیل است که تئوری های توطئه هم در مورد آنها رواج پیدا می کنند، در نگاه مردم عادی، اگر دولت ها کاری می کنند، حتما به دلیل منافع "از ما بهتران" است و همه چیز را باید از چشم دولت پنهان، مافیای نفوذی و سیاستمداران قدرتمند دید، مگر ممکن است دولتی "مقتدر" و همه جا حاضر بی دلیل کاری کند؟ افسانه شکست ناپذیری دولت هایی مثل آمریکا و چین که بدون رضایت آنها برگ از درخت به زمین نمی افتد حاصل چنین نگاهی است. کافی است تئوری های توطئه در مورد همین فقره اخیر کرونا را ببینیم.

اما واقعیت جز این است، در همان درس های اول تئوری سازمان می خوانیم هر سازمان انسانی و از جمله دولت نمی تواند از حدی بزرگتر شود و با فراتر رفتن از یک مرز آستانه از هم می پاشد. علتش هم روشن است با بزرگتر شدن سازمان آنقدر هماهنگی بین اعضا دشوار می شود که از جایی به بعد حفظ انسجام و یکپارچگی آن غیرممکن است. در دولت ها که اغلب جز بزرگترین سازمان ها به حساب می آیند حتی اوضاع بدتر است، آدم ها با تخصص های گوناگون که اغلب حتی زبان یکدیگر را هم نمی فهمند کنار هم جمع می شوند و بناست با جلب مشارکت آنها در همه امور هم مداخله "موثر" انجام شود، طبیعی است که چنین ساختار پیچیده ای در بسیاری موارد خوب عمل نکند، به ویژه اگر با چالش های پیچیده امروز که حتی تعریف مسئله هم مشخص نیست روبه رو باشیم، بی انگیزگی ذاتی افراد در دولت ها هم البته مزید بر علت است.

این هم فقط مربوط به دولتی ناکارآمد مثل ایران و زیمباوه نیست، در امریکا و چین و سوئد و سنگاپور هم اوضاع مشابه است، ، فقط برای نمونه سردرگمی دولت امریکا با آن هم بودجه و متخصصان طراز اول و آدم های کاربلد را در مورد مسئله خاورمیانه ببینید، بعید است زوایای مختلف مسائل بررسی نشده باشد، ولی ایجاد هماهنگی و تصمیم مناسب گرفتن به هزار دلیل بسیار بسیار دشوار است. دولت ها با تمام منابع و متخصصانی که در اختیار دارند، به شکل سیستماتیک خطا می کنند، هرچقدر هم بزرگتر شوند، احتمال این خطا بیشتر می شود، خلاصه تئوری توطئه را جدی نگیرید، دولت ها اشتباه های بزرگ می کنند، والله اعلم.

منبع: https://t.me/RahbordChannel