پاسخ صاحب نظران به پرسش اندیشکده آموزش و پرورش عصر ایران
دکتر محسن رنانی: مدارس کودکان ما را به موجوداتی "ناقص" تبدیل می کنند
ضروری ترین تغییر، «تغییر نگاه» است که اگر رخ دهد آنگاه درمی‌یابند که با مشق شب و املا و حضور و غیاب و نمره و معدل نمی‌توان از این انسان کامل رونمایی کرد.
اندیشکده آموزش و پرورش عصر ایران که همزمان با روز معلم کار خود را آغاز کرد، در اولین فراخوان همفکری خود، این پرسش را مطرح کرد:
«با توجه به وضع نامطلوب آموزش و پرورش ایران از نظر کیفیت و اثر بخشی (رتبه ۱۰۳ در دنیا)، برای دستیابی به آموزش و پرورشی توسعه یافته، کارآمد و اثربخش، مهمترین تغییرِ کلیدی و ضروری در این نهاد چیست؟»
در پی این پرسش، دکتر محسن رنانی،استاد دانشگاه، اقتصاددان و صاحب نظر در حوزه توسعه این گونه پاسخ داده اند:دکتر محسن رنانی: مدارس کودکان ما را به موجوداتی
ضروری ترین تغییر، «تغییر نگاه» است. نگاه سنتی، به دانش‌آموز به مثابه یک موجود ناقص یا یک ماده خامی می‌نگرد که ما باید آن را بتراشیم تا از دل آن یک تندیس خیلی جذاب بیرون بیاوریم. نگاه سنتی، دانش‌آموز را به مثابه خمیری که باید آن را ورز بدهیم و به شکل دلخواه درآوریم می‌نگرد.
این نگاه، نگاه خطرناک و پرآسیبی است. به دانش‌آموز باید به مثابه یک موجود کامل و به مثابه یک تندیس طلایی ارزشمند و فوق‌العاده جذاب که روی آن را مقداری گردوغبار گرفته است نگاه کنیم. ما فقط باید به آرامی، با لطافت و نرمی و با مراقبت ویژه این گرد وخاک و خس و خاشاک را از روی این تندیس بزدایم.
هر کودک یک موجود کامل است. آموزش و پرورش معمولا با اقدامات خود این موجود کامل را ناقص می کند، چون نگاهش به این موجود غلط است. اگر این نگاه تغییر کند، آنگاه ماموریت آموزش و پرورش نیز به طور طبیعی تغییر می کند. دیگر آموزش و پرورش گمان نمی کند که ماموریتش تولید نخبه و دانش آموز باسواد و بالا بردن معدل بچه ها و آوردن رتبه در کنکور و حفظ کردن تاریخ و فرمول های فیزیک و ریاضی است بلکه درمی‌یابد که ماموریتش سالم نگاه داشتن و تقویت روح انسانی و غبارروبی از توانایی‌هایی است که در این «انسان کامل» وجود دارد. آنگاه درمی‌یابد که با مشق شب و املا و حضور و غیاب و نمره و معدل نمی‌توان از این انسان کامل رونمایی کرد.
به تبع تمام هدف و رویکرد نهادهای مدنی و این اندیشکده که در راستای اصلاح نظام آموزش و پرورش گام بر می دارند باید این باشد که به «تغییر نگاه» در آموزش و پرورش کمک کنند. باقی قضایا، بعد از تغییر نگاه امکان پذیر خواهد شد.