جناب آقای روحانی، به‌عنوان فردی که در انتخابات‌های ۹۲ و ۹۶ جمع بسیاری را به رای دادن به جنابعالی تشویق کرده‌ام، خود را عمیقا نسبت به توزیع نجومی #یارانه_سیاه در قالب اعطای دلار دولتی به نورچشمی‌ها، مسئول می‌دانم. از جنابعالی و مدیران اقتصادی ارشد دولت می‌پرسم که بجز «ایران» و «ونزوئلا» و «کره شمالی»، آیا می‌توانید فقط یک کشور دیگر را بیابید که در آن ۲ نرخ هم‌زمان برای دلار وجود داشته باشد؟
یارانه سیاه حدودا ۱۶۰ هزار میلیارد تومانی از مرداد ۹۲ تا مرداد ۹۷ توزیع شده تا بانک مرکزی به پافشاری خود بر اختلاف قابل توجه بین قیمت واقعی دلار با قیمت دلار دولتی ادامه دهد (با فرض سرانگشتی فروش سالانه ۴۰ میلیارد دلار به قیمت دولتی و وجود اختلاف متوسط ۸۰۰ تومانی بین قیمت دلار دولتی و دلار تعادلی). اگر متوسط جمعیت هر خانوار کشور را چهار نفر بگیریم، سیاست دلار دو نرخی، به معنای هزینه حدودا ۸.۰۰۰.۰۰۰ تومانی از جیب هر خانوار ایرانی و واریز آن به جیب نورچشمی‌ها بوده است.
جناب آقای رییس جمهور، چگونه در طول دولت جنابعالی رقمی بالغ بر ۸ میلیون تومان به ازای هر خانواده ۴ نفره ایرانی صرف سیاست پرفساد «دلار دو نرخی» شده، اما مدام داد دولت از نداشتن پول برای پرداخت یارانه نقدی بلند است؟ چگونه در دولت شما بیش از ۱۶۰ هزار میلیارد تومان #یارانه_سیاه_ارزی در قالب دلار دولتی در میان نورچشمی‌ها توزیع شده، اما برای صرفه‌جویی رقمی ۳۰۰ میلیارد تومانی (حدود یک‌پانصدم رقم توزیع‌شده بین نورچشمی‌ها)، توزیع شیر در مدارس مناطق محروم را به حداقل ممکن رسانده‌اید؟
بودجه کارتل رسانه‌ای حامی دلار دو نرخی را، چه کسانی تامین می‌کنند؟
این یارانه سیاه نجومی، رانت نامرئی گسترده‌ای را در اختیار نورچشمی‌هایی قرار داده که یا «واردکننده» هستند، یا «مسافران خارج از کشور»، یا «سوءاستفاده‌گران» که با دریافت دلار دولتی و فروش آن در بازار آزاد، می‌توانند در «یک روز» به سود بادآورده‌ای بیش از سود «۵ ساله» سپرده بانکی برسند.
درباره اعطای یارانه سیاه ارزی در قالب دلار ارزان به گروه اول، یعنی واردکنندگان نورچشمی، آیا محض دلخوشی، می‌توان فقط و فقط یک قلم کالای وارداتی را پیدا کرد که بتوانیم ادعا کنیم قیمت‌ش متناسب با قیمت دلار ارزان دولتی به فروش می‌رود؟ اگر به همین سادگی و با یکی دو بخش‌نامه می‌توان قیمت دلار را پایین آورد، چرا هند و پاکستان و آفریقای جنوبی و ترکیه و امارات و امثالهم این کار ساده را انجام نمی‌دهند؟
درباره اعطای یارانه سیاه ارزی به گروه دوم یعنی مسافران خارج از کشور (در قالب ارائه دلار ارزان دولتی)، چه منطقی می‌پذیرد که ما یارانه‌ای بیت‌المال بپردازیم تا مشاغل گردشگری در سایر کشورها رونقی بگیرد؟ آیا آذربایجان و ارمنستان و عربستان و عراق هم به مسافرانی که عازم ایران هستند، یارانه می‌پردازند؟
درباره گروه سوم دریافت‌کنندگان #یارانه_سیاه_ارزی یعنی سوءاستفاده‌گرانی که دلار دولتی را دریافت می‌کنند تا بلافاصله در بازار آزاد بفروشند و سودهای بادآورده به جیب بزنند، آیا توجه داریم که به احتمال فراوان همین افراد به گروه فشار وسیعی تبدیل شده‌اند که روز به روز حاضرند مبالغ هنگفت‌تری را خرج کنند تا کارتل رسانه‌ای حامی دلار دو نرخی تقویت شود؟
فرمولی برای تبدیل یارانه سیاه ارزی به یارانه سپید
سیاست ارزی چند ماه اخیر دولت، متاسفانه حتی از سیاست ارزی دولت دوم احمدی نژاد هم پرفسادتر بوده است. برای اصلاح این سیاست به سمت‌وسویی که کم‌فسادتر و عادلانه‌تر، پیشنهاد نگارنده به این شرح است:
۱) بازار ثانویه ارز به بورس ارز تبدیل شده و کلیه شهروندان ایرانی بتوانند با ثبت کامل مشخصات خود، در بازاری آزاد و رقابتی و شفاف، به خرید و فروش ارز بپردازند. در این بازار، خرید مبلغ ارزی بالای ۵۰ هزار دلار در یک سال، صرفا برای شهروندانی امکان‌پذیر خواهد بود که واردکننده کالا بوده و مدارک مربوطه را ارائه دهند.
۲) قیمت دلار دولتی شناور (برای کالاهای اساسی)، در هر روز به‌صورت ۱۰ % کمتر از قیمت روز قبل بورس ارز (بند قبل) تعیین شود.
۳) درآمد جدید حاصله برای دولت (مازاد بر ۴۲۰۰ تومان) بر اثر اجرای بند قبل، به‌طور کامل صرف افزایش یارانه نقدی شود. در صورت اجرا و با فرض صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت به قیمت ۷۵ دلار و با تخمین قیمت ۸۵۰۰ تومانی در بورس ارز، می‌توان یارانه نقدی همه ایرانیان را تقریبا ۳ برابر کرد.
۴) محدودیت نرخ فروش دلار پتروشیمی‌ها لغو شده و به‌طور هم‌زمان قیمت خوراک آنها نیز با دلار دولتی شناور محاسبه شود.
۵) کل منابع مالی مازاد حاصله برای دولت بر اثر اجرای بند قبل، به ارائه تغذیه رایگان در ۳۰ درصد مدارس محروم‌تر کشور اختصاص یابد.
کانال «اقتصاد اجتماعی»
https://t.me/social_Economics