فرهاد نیلی، نماينده ايران در بانك جهاني ديروز در جمع فعالان بخش خصوصي به صورت ويدئو كنفرانس تحليلي با موضوع اهميت پيوستن ايران به اف‌اي‌تي‌اف را براي حاضران در اتاق تهران تشريح كرد. او در اين سخنراني ١٠ موضوع اساسي در خصوص وصل شدن نظام بانكي به جامعه بين‌المللي و عبور از تنگناي تحريم‌ها را برشمرد.
١ فرصت فوتبال: با توجه به فضاي شيرين به وجود آمده در ميان مردم در تب فوتبال و جام جهاني، فضاي بين‌المللي بانكي شبيه جام جهاني است. براي حضور در روابط بانكي بين‌المللي، بايد بانك‌هايي داشته باشيم كه كارت قرمز نگرفته‌اند؛ بانك‌هايي كه ٢ كارت زرد يا به طور احتياطي يك كارت زرد هم نگرفته باشند زيرا بازي روابط بانكي بر‌خلاف بازي فوتبال، قرار نيست كه بعد از ٩٠ دقيقه تمام شود و بعد از شروع، پاياني براي آن متصور نيست.
٢ بازيكنان غير‌آماده: بايد بتوانيم بازيكناني به زمين بفرستيم كه واجد شرايط و آماده اين مسابقه باشند؛ اما بانك‌هاي ما سال‌هاست هيچ حسابرس بين‌المللي، حساب‌هاي آن را بررسي و صورت‌هاي مالي آن را امضا نكرده است؛ بانك‌ها صورت‌هاي مالي خود را براساس استانداردهاي مورد قبول جامعه بين‌المللي تنظيم نكرده‌اند و با اين استانداردها آشنايي ندارند.
٣ ناتواني بانك‌ها: بانك‌هاي ما نمي‌توانند نسبت كفايت سرمايه خود را اعلام كنند به اين دليل كه اين نسبت، اصلا قابل‌دفاع نيست؛ نمي‌توانند نسبت مطالبات معوق خود را اعلام كنند زيرا سال‌هاست كه از حد نصاب‌هاي بين‌المللي فراتر رفته است. بانك‌هاي ما با مديريت ريسك در اندازه‌هاي بين‌المللي حتي در اندازه‌هاي منطقه‌اي آشنايي ندارند و برخي از ريسك‌ها را نمي‌توانند اندازه‌گيري كنند؛ حتي در صورت اندازه‌گيري، ابزار لازم براي تخفيف و مديريت اين ريسك‌ها را ندارند؛ در اندازه بين‌المللي و منطقه‌اي ظاهر نشده‌اند؛ صورت‌هاي مالي خود را منتشر نكرده‌اند زيرا به طور كلي صورت‌هاي مالي قابل انتشار ندارند نه به دليل اينكه بانك‌هاي بدي هستند بلكه به دليل اينكه تاكنون وارد چنين مسابقه‌اي نشده‌اند.
٤ قاعده بازي: تاكنون قاعده بازي، محلي و داخلي بوده است؛ پيش از بازي، حين بازي و بعد از بازي صورت يكديگر را مي‌بوسند و تعارف دارند و چون بازي اصلا جدي نبوده، دعاوي و اختلافات و خطاهاي اين هم بازي با پادرمياني داور و صحبت مربي‌ها، قابل حل و فصل است. سال‌ها پيش، زماني كه براي تيم‌هاي مقابل كري مي‌خوانديم، زماني كه نفت را بالاي ١١٠ دلار مي‌فروختيم و وضع مالي ما بسيار خوب بود، حريفان ما همه مقررات و بازي‌هاي تمريني خود را براساس استانداردهاي فيفا تدوين و تمرين كرده‌اند؛ همان مقرراتي كه بايد در داخل زمين از آن پيروي كنيم؛ در آن زمان غافل بوديم كه ما هم دست آخر در بازي بين‌المللي بايد با آن مقررات بازي كنيم نه مقررات داخلي خودمان.
٥فيفاي بانكي: حالا اگر بگوييم مقررات بازي بين‌المللي منصفانه نيست كسي حرف ما را نمي‌پذيرد چون مقررات به قوانين فيفا تبديل شده است؛ حالا فيفا يا اف‌اِي‌تي‌اف (FATF) يا يك نهاد بين‌المللي ديگر، تفاوتي نمي‌كند؛ مهم اين است كه نهاد بين‌المللي آن مقررات مصوب را مي‌پذيرد و مسوول نيست كه ما در مورد منصفانه بودن يا نبودن اين مقررات صحبت كنيم.
٦ كارت قرمز به بانك‌ها: ما در زمين بازي هستيم و غير از خودمان و تيم حريف و داور، هزاران تماشاگر، مسابقه را مي‌بينند و آنها نيز مقررات بين‌المللي را نافذ مي‌دانند. صدها ميليون بيننده هم اين بازي را بطور غيرمستقيم تماشا مي‌كنند و آنها هم مقررات بين‌المللي را قبول دارند. برابر اين مقررات اگر بازيكني كارت قرمز بگيرد، بايد زمين بازي را ترك كند. اگر بازيكن ما در بازي گذشته كارت قرمز يا ٢ كارت زرد گرفته باشد اصلا نمي‌تواند براي بازي وارد ميدان شود؛ بنابراين شايد نخستين اولويت ما اين است كه تركيب تيم را طوري بچينيم كه به تعداد كافي بازيكن براي بازي داشته باشيم؛ يعني بايد ببينيد چند بانك داريد كه مي‌توانند در فضاي بين‌المللي با ديگر بانك‌ها وارد روابط كارگزاري شوند.
٧پويش پيوستن به اف‌اي‌تي‌اف: هرچند امروز بسيار دير است اما به طور قطع هنوز از فردا زودتر است؛ بايد اتاق تهران، اتاق ايران و همه اتاق‌هاي بازرگاني اين پويش (كمپين) را زودتر از اين شروع مي‌كردند كه ما به بانك‌هاي سالم در مقياس بين‌المللي احتياج داريم؛ نه فقط سالم در مقياس داخلي. احتياج به بانك‌هاي قوي داريم؛ بانك‌هايي كه مديريت ريسك را بشناسند، بتوانند به زبان بين‌المللي صحبت كنند و تراز قابل دفاع داشته باشند؛ در واقع به بانكداران بين‌المللي نياز داريم. اكنون اين پويش بايد فعاليت خود را شروع كند تا حداقل فضا اين‌گونه نباشد كه بنگاه‌هاي ما فقط به دنبال تسهيلات ارزان‌‌قيمت، نرخ ارز ارزان و گرفتن وام و تسهيلات بدون اعتبارسنجي هستند؛ به طور قطع بنگاه‌هاي ما و اتاق بازرگاني كه بنگاه‌هايي را نمايندگي مي‌كند، دنبال اين خواسته‌ها نيستند.
٨ خط دفاعي: بايد بدانيم معركه‌اي كه از دستكم ٢٠ سال پيش شروع شده، قرار است تندتر و شدتش بيشتر شود؛ خزانه‌داري امريكا با همه قوا آن را دنبال مي‌كند؛ ما براي مواجهه با اين شرايط بايد بانك‌هاي قوي داشته باشيم؛ بانك‌هايي كه حداقل تماشاگران بپذيرند كه واجد شرايط و بدون كارت قرمز هستند و مي‌توانند وارد زمين بازي شوند.
٩ نقش بخش خصوصي: اتاق بازرگاني بايد در جايي و زماني كه نمايندگان مجلس و سياسيون در تصميم‌گيري ترديد دارند، به عنوان مرجع تخصصي بنگاهداري و مرجع تخصصي فعاليت‌هاي اقتصادي در كشور وارد شود و پشتيبان بانكداري سالم، به‌روز، مدرن و قابل دفاع باشد. در غير اين صورت احتمالا سياستگذاران سياسي و اقتصادي نتوانند تصميم‌هاي درستي بگيرند و ممكن است يك مساله اقتصادي وجه‌المصالحه مسائل سياسي قرار گيرد.
١٠ فرداي تحريم‌ها: در نظر داشته باشيم، فرداي تحريم، فردايي است كه ادامه خواهد داشت؛ ما در حال وارد شدن به يك اكوسيستم كاملا جديدي هستيم كه در آن، نفس كشيدن، كار كردن و به خصوص كار مالي انجام دادن، احتياج به توانايي‌هايي دارد كه ما پيش از اين نياموخته‌ايم. تنها توصيه من اين است كه در اكوسيستم جديد، به بازيكنان قوي نياز داريم تا آنها را به زمين بفرستيم؛ بازيكناني كه بايد به طور كامل آنها را آماده كنيم؛ شايد براي اين بازي ١١ بازيكن آماده و واجد شرايط در اختيار نداشته باشيم اما شايد بتوانيم حداقل چند بازيكن آماده و خوب به زمين بفرستيم؛ در اين‌صورت مي‌توانيم انتظار داشته باشيم در بازي حرفي براي گفتن داشته باشيم؛ با داشتن چنين بانك‌هايي است كه مي‌توان انتظار داشت روابط متقابل بانكي شكل بگيرد و قابل دوام باشد؛ اميدوارم كه آينده روشني پيش روي ما باشد.
منبع: اعتماد