مهدی پازوکی، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو تحلیل کرد

ما باید سلامت را به اقتصاد ایران برگردانیم. این سلامت شامل سیاست‌های بخردانه در زمینه حمایت از تولید ملی، سیاست بخردانه در جهت حمایت از سرمایه‌گذاری، سیاست‌های منطقی و علمی در جهت هدایت نقدینگی به سمت تولیدات داخلی و جلوگیری از فعالیت‌های سفته بازی در اقتصاد ایران است.

یک تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: « اگر قرار باشد این روند به همین روال ادامه پیدا کند، کشور با مشکلات بسیار شدیدتری مواجه خواهد شد. ما باید به سمت شفافیت حرکت کنیم یعنی الان زمانش رسیده که تمام حاکمیت وارد میدان شوند زمینه را برای افزایش شفافیت و کنترل و هدایت نقدینگی در کشور فراهم کنند».

سیل نقدینگی ۱۵۰۰ تریلیون تومانی

مهدی پازوکی استاد اقتصاد دانشگاه علامه در خصوص افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و سکه عنوان کرد: «یکی از دلایلی که موجب این نوسانات در بازار می‌شود و قیمت‌ها سیر صعودی به خود می‌گیرند، حجم بالای نقدینگی در اقتصاد ایران است که طی سال‌های گذشته، رشد فزاینده‌ای داشته است. به عنوان مثال میانگین رشد نقدینگی در دولت فعلی حدود ۳۰ درصد بود، این در حالی که تورم زیر ۱۰ درصد است. این نشان می‌دهد میان نقدینگی و تورم تناسب لازم وجود ندارد و اگر به درستی هدایت نشود می‌تواند حوادث ناگواری را برای اقتصاد ملی کشور رقم بزند. علاوه بر این میزان تولید ناخالص داخلی رقم بزرگی است، ولی با این وجود میزان نقدینگی از این میزان بیشتر است و این مانند سیلی می‌ماند که اگر به سمت فعالیت تولیدی هدایت نشود، خرابی‌های زیادی به بار می‌آورد».

وی ادامه داد: «بنابراین اگر در خصوص میزان نقدینگی سیاست بخردانه‌ای در کشور حاکم باشد و حمایت از تولید را در اولویت قرار دهند و به نوعی تبدیل به استراتژی حاکمیت شود، نه تنها اثر تورمی نخواهد داشت بلکه باعث افزایش سرمایه‌گذاری و افزایش تولید ملی می‌شود سطح رفاه در جامعه را افزایش می‌دهد. اینجا منظور من از حاکمیت صرفا دولت نیست. باید تمام نهاد‌ها و قوای سه‌گانه با یکدیگر هماهنگ عمل کنند و این مسئله را در دستور کار خود قرار دهند».

او افزود: «طبق گزارش رسمی بانک مرکزی میزان نقدینگی در حال حاظر بیش از ۱۵۰۰ تریلیون تومان است حالا اگر ۱۰ درصد از این میزان وارد زمینه‌های دلالی و واسطه‌گری مانند بازار سکه و ارز و مسکن شود، تمام بازار‌های کشور را دچار تلاطم می‌کند این همان اتفاقی است که امروزه در کشور رخ داده است. جالب است که به این نکته اشاره کنم که وقتی آقای رئیس جمهور بودجه سال ۹۷ را تقدیم مجلس کردند گفتند که حدود ۲۵ درصد از این نقدینگی در اختیار موسسات اعتباری و پولی است که خیلی از آن‌ها حتی مجوز هم نداشتند. خب این زمینه‌ساز برهم خوردن بازار مثل بازار ارز می‌شود و کاری هم از دولت برنمی‌آید».

باید سلامت را به اقتصاد ایران برگردانیم

این تحلیلگر مسائل اقتصادی تصریح کرد: «به عبارت ساده‌تر ما باید سلامت را به اقتصاد ایران برگردانیم. این سلامت شامل سیاست‌های بخردانه در زمینه حمایت از تولید ملی، سیاست بخردانه در جهت حمایت از سرمایه‌گذاری، سیاست‌های منطقی و علمی در جهت هدایت نقدینگی به سمت تولیدات داخلی و جلوگیری از فعالیت‌های سفته بازی در اقتصاد ایران است. مسئله سفته بازی در اقتصاد به طبقه نوکیسه‌ای برمی‌گردد که به واسطه عملکرد و سیاست‌های غلط دولت‌های نهم و دهم و رانت اقتصادی، به ثروت‌های نجومی دست پیدا کردند. حالا اشکالی که به حاکمیت وارد می‌شود این است که به جای آنکه عرصه را برای این افراد تنگ کند، با سیاست‌های اشتباه موجب افزایش قدرت این افراد شده اند که حتی بنا برگفته رئیس بانک مرکزی، یکی از این افراد با اسلحه وی را تهدید کرده است».

پازوکی با اشاره به افزایش قیمت‌ها طی روز‌های اخیر عنوان کرد: «شما فکر می‌کنید چه اتفاقی رخ داده است که صرفا طی یک روز به قیمت سکه بیست هزارتومان اضافه می‌شود؟ دلیلش این است که وقتی سرمایه‌های کلان به سمت دلالی و سفته‌بازی می‌رود، باید هم چنین اتفاقاتی در بازار‌های مختلف رخ بدهد. به نظر من حاکمیت باید به این درک برسد که اگر بحران موجود در کشور به سمت بحران اقتصادی برود، همه را می‌سوزاند. منظور از بحران زمانی است که پول ملی دیگر هیچ ارزشی ندارد و تمام مبادلات با ارز خارجی انجام می‌شود

اقتصاد ایران به شدت از جهالت رنج می‌برد

او تاکید کرد: «همچنین ما کشور بسیار گران اداره می‌کنیم. علاوه بر این اقتصاد ایران به شدت از جهالت رنج می‌برد. ما در بسیاری از مسائل از جمله ارتباط اقتصادی با جامعه بین‌المللی و افزایش شفافیت سیستم پولی و مالی به دلیل همین سیاست‌ها و نگاه‌های غیرکارشناسی و صرفا احساساتی که منشا علمی و منطقی ندارند، دچار مشکلات بسیاری هستیم. ما برای خروج از بن بست فعلی که مداوم در برهه‌های مختلف بازار‌های متعدد ما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، باید به سمت عقلانیت و اصول علمی پیش برویم. سیستم فعلی تا امروز هیچ دستاورد قابل توجهی برای ما نداشته است، اما اینکه چرا همچنان مقامات کشور اصرار به ادامه این ساختار دارند برای من هم عجیب است».

وی در پاسخ به این سوال که چرا این روز‌ها در قبال افزایش قیمت‌ها دولت موضع منفعلانه‌ای اتخاذ کرده است، گفت: «این را باید مسئولان دولتی پاسخ دهند. زیرا اگر قرار باشد این روند به همین روال ادامه پیدا کند، کشور با مشکلات بسیار شدیدتری مواجه خواهد شد. ما باید به سمت شفافیت حرکت کنیم یعنی الان زمانش رسیده که تمام حاکمیت وارد میدان شوند زمینه را برای افزایش شفافیت و کنترل و هدایت نقدینگی در کشور فراهم کنند. ما نباید صرفا از دولت انتظار داشته باشم. چه دولت آقای روحانی بر سر کار باشد و چه هر دولت دیگری، آن‌ها نمی‌توانند به تنهایی مشکلات اقتصادی ایران را حل کنند؛ لذا تا زمانی که این اتفاق رخ ندهد، کنترل و ثبات بازار‌های ما تاحدود زیادی غیرممکن می‌شود».

این استاد اقتصاد تصریح کرد: «وقتی صحبت از شفافیت می‌کنم به معنی شفافیت در تمام حوزه‌های اقتصادی است. همین الان که من خدمت شما هستم بخشی از سیستم بانکی ما در حال پولشویی است. این را من نمی‌گویم و این دقیقا اظهارات مقامات ارشد بانک مرکزی است. بنا بر گفته شخص آقای رئیس جمهور ۲۵ درصد از کل نقدینگی کشور حدود ۱۵۰۰ تریلیون تومان است در اختیار موسسات غیرمجاز مالی و اعتباری قرار دارد. علاوه براین حدود ۱۲ هزارمیلیارد میزان قاچاق در کشور است. خب این قاچاقچیان با همین پول‌های کثیف در سیستم بانکی کشور پولشویی می‌کنند. این‌ها راباید مجلس و حوزه علمیه قم بدانند. عجیب است که با وجود همه این مسائل برخی نمایندگان به گونه‌ای عمل می‌کنند که از داخل قوه مقننه کشور این سیگنال به دنیا فرستاده می‌شود که ما از تروریست حمایت می‌کنیم».

پازوکی در پایان گفت: «مردم و حاکمیت باید بدانند که به عنوان مثال وقتی در بازار ارز دولت نرخ ۴۲۰۰ تومانی تعیین می‌کند این قیمت کاملا غیرواقعی است و دیر یا زود مجددا از کنترل خارج می‌شود. به نظر من در این باره باید دولت اعتراف به اشتباه کند و هیچ ایرادی هم ندارد. ۴۲۰۰ تومان قیمت واقعی ارز نیست و این موجب تشدید واردات می‌شود. اینگونه تولید داخلی آسیب می‌بیند. واقعیت این است که اقتصاد ما مانند دومینویی است که اگر یک جا اشتباه تمام بازار‌ها را تحت تاثیر قرار خواهیم داد. با سیاست سرکوب قیمت‌ها نمی‌شود استقلال اقتصادی به دست آورد. ما قیمت واقعی ارز را باید ثابت نگه داریم، نه قیمت ظاهری آن را. اشتباه دولت‌ها این است که می‌خواهند با ثابت نگه داشتن قیمت اسمی با تورم مبارزه کنند که این کاملا ضد تولید و منافع ملی است».