مرتضي زمانيان
در کانال تلگرامی خود نوشت:
✅ در پي انتشار کتاب «پوپوليسم ايراني» به قلم «دکتر علي سرزعيم» جرياني در فضاي رسانه اي با محوريت ايشان و برخي از چهره‌هاي سیاسی شکل گرفت که هدف خود را ممانعت از غلتيدن مجدد کشور به ورطه پوپوليسم دولتي ميدانست. حرکتی که به جای علاج اين بيماري مزمن اجتماعي متاسفانه خيلي زود با غلطيدن در دامان پوپوليسم دولتي رو به انحراف نهاد.
✅ روي صحبت نوشتار با این دوستان مشفق است که متاسفانه با رويکردي به ظاهر علمي اما در باطن سياسي و با ارائه تصويري يکجانبه و کاريکاتوري از پوپوليسم، اين حرکت مصلحانه را به کج‌راهه کشانده‌اند؛ آن هم در زماني که تندباد عوام‌فريبي و پوپوليسم عرصه سياسي و اجتماعي کشور را در مي نوردد و نخبگان جامعه به جاي آنکه با نقد منصفانه و روشنگري به وظيفه اجتماعي و تاريخي خود عمل نمايند، مفاهيمي چون پوپوليسم، عدالت و توسعه را دستمايه کارزارهاي جناحي و انتخاباتي مي نمايند. پيشاپيش لازم به تذکر است که نوشتار حاضر به هيچ وجه در پي حمايت يا توجيه جريان رقيب نبوده و صرفا شامل چند سوال خطاب به این دوست بزرگوار به منظور شناخت رويکرد واقعي اين جریان است.
✅✅ جناب آقاي دکتر سرزعيم، به نظر مي رسد شما و دوستانتان مسئوليت اجتماعي خود در اين برهه حساس را باطل کردن افسون مردم فريبي در جامعه پوپوليسم زده ايراني يافته ايد؟ و اگر چنين است آيا اين مهم جز با ترسيم تصويري واقعي از هزار توي پوپوليسم در ايران ميسر خواهد بود؟ و اگر اينگونه است چگونه از يک سو در به تصوير کشيدن اين پديده شوم در پستوخا‌نه‌هاي دولت احمدي نژاد و وعده هاي انتخاباتي جناح رقيب کمال دقت و صرافت را به خرج داده و از سوي ديگر چهار سال حکمراني دولت مستقر را مورد غفلت قرار مي‌دهيد؟ آيا عجيب نيست که تا به حال حتي يکبار از طرح تحول سلامت دولت يازدهم که همانند ستاره‌اي درخشان در سپهر پوپوليزم ايران ماندگار شده است سخني به ميان نياورده ايد، آن هم در زماني که دولت محترم کماکان آنرا در کارنامه توفيقات خود به شمار می‌آورد؟ چگونه مي‌توانيد خود را روشنگر عرصه پوپوليزم بدانيد و از براي دواي اين ويروس مملکت سوز، باطل‌السحر ابداعي خود را تحت عنوان «چند سوال ابتدايي» را تجويز نماييد، اما قدمي براي ابطال سحر چندين هزار ميلياردي پوپوليسم سلامت برنداريد؟
✅✅ عجيب بود و عجيب تر آنست که وقتي «محمد باقر قاليباف» از 10 برابر شدن درآمد شهرداري سخن به ميان آورد با نثار اتهام بي سوادي به او در تشخيص متغيرهاي اسمي و حقيقي، غالب درآمد ده برابر شده شهرداري را اسمي و بي ارزش برشمرديد. اما در برابر دعوي 2.5 برابري درآمد ملي فراموش کرديد که او همان فرد کم‌سوادي! بود که صرفا از متغيرهاي اسمي سخن مي راند. آنگاه در اقدامي که اگر عامدانه بوده باشد با عرض معذرت تبلور بارز عوام‌فريبي و پوپوليسم در رفتار شماست، آنرا تفسير به درآمد حقيقي کرديد تا از آن وعده رشد 26 درصدي را بيرون کشيده و بر رقيبان خود برچسب وعده‌فروشي بزنيد و همزمان دوستان شما وي را پيامبر اقتصادي نوظهور بنامند. (گرچه که نگارنده از باب ديگري این وعده را محل انتقاد مي داند).
✅✅ چگونه وعده اشتغال حداقل يک ميليوني رقيبان را زير ذره‌بين پوپوليست‌‍ولوژي! خود قرار مي دهيد اما زماني که نوبت به وعده 955 هزار شغلي دولت مستقر - آن هم فقط براي جوانان - مي رسد چيزي که آنرا وظيفه «ما اقشار تحصيلکرده» مي ناميد را به فراموشي مي سپاريد؟
✅✅ آقاي دکتر سرزعيم، خود بهتر مي دانيد که از سنجه هاي خدشه ناپذير دولت هاي پوپوليستي سخن گفتن به زباني است که عوام مردم را دچار گژفهمي نمايد؛ به گونه اي که دولتمرد سخني را بر زبان آورد که مردم برداشتي غيرواقع از آن نمايند. آيا ممکن است وعده‌هاي دولتمردان محترم را از دنياي پسابرجام بار ديگر مرور کنيد؟ آيا با ديدن وعده‌هاي بي قيد و شرط دولت از خود سوال نمي کنيد که حقيقت برجام که در دوران پساي خود با قيودي چون اوليه و ثانويه و هسته اي و غير هسته اي آميخته شد، چه تقارني با تصوير اولیه ساخته شده در اذهان مردم داشت؟ آيا هيچ يک اين سخنان در چارچوب «وعده فروشي و برنامه نمايي» شما مورد کشف و شهود قرار نگرفت؟
✅ البته بعيد مي دانم که اين سخنان براي شما معرفتي جديد بيافزايد که احتمالا خود به آن واقف‌تريد و از اين حيث ادامه آن را اطاله کلام مي دانم. آيا سخنان اين روزها در ايجاد دوگانه سياه و سفيد و هراساندن جامعه از پياده روهاي جنسيتي و برچسب زني بر رقباي انتخاباتي برايتان تداعي‌گر چيزي نيست؟ براستي علت اين همه فراموشي يا تغافل چيست؟ آيا تصور کرده ايد با اين شيوه و به سياق مصلحان اجتماعي در شرف ويران کردن بناي لرزان مردم فريبي هستيد؟ شايد علت اين تغافل عالمانه همدلي و رضايت قلبي شما از آنست، که در اينصورت اي کاش فصلي را به انتهاي کتاب خود مي افزوديد و عنوان آن را «اين پوپوليسم و آن پوپوليسم» و يا «پوپوليسم خوب و پوپوليسم بد» مي‌گذارديد و خود با کمال صداقت در جرگه طرفداران پوپوليسم خوب مي ايستاديد.
✅ و اما اگر اين تغافل از باب مصلحت‌سنجي در کمک به دولتي است که حضور آن را در مصدر اجرايي کشور به مصلحت مي شماريد، بدانيد که سرانجام اين مسيري که شما مي رويد ادامه همين تغافلهاي عالمانه و غايت آن همان جامعه پوپوليسم زده اما اينبار تحت حاکميت دوستان شما خواهد بود. و باز هم بدانيد که اصلاح واقعي ميسر نخواهد شد جز با ترسيم تصويري منصفانه از حقيقتي که لاجرم کام دوستانتان را نيز تلخ خواهد نمود. جناب آقاي دکتر سرزعيم، پوپوليسم ريشه در فرهنگ ما دارد و ريشه کن کردن آن ردايي فراتر از قامت ژورناليست‌هاي سياسي و نگاهی وسیع‌تر از مشاوران انتخاباتي اصلاح طلب و اصولگرا مي‌طلبد. بهتر آن بود که لااقل رعايت انصاف مي کرديد و با ترسيم واقعيت موجود از مردم مي‌خواستيد که از باب مصلحتِ کشور از ميان دو گروهي که بنا بر آموزه‌هايتان، بايد آنها را پوپوليست‌ها و پوپوليست‌ترها بدانيد، گروه اول را برگزينند.
✅ من به شخصه نوشته هاي شما را در کوير اقتصاد ايران بارقه اميدي دانسته و مي دانم که مي تواند اذهان مردم را با عبور از پيچيدگي‌هاي فني علم اقتصاد با مفاهيم بنيادين آن آشنا سازد. اينجانب همواره خواندن کتابهاي شما را به همگان و دانشجويان خود توصيه کرده ام، اما در روزهايي که رويکرد هاي پوپوليستي و نوشته هاي غير علمي بازار گرمي دارد، اينگونه نوشتن از جانب فردي که به خوبي با نيت‌هاي خير و دغدغه‌هاي او آشنايي دارم بر من سخت آمد. از اين رو اين چند جمله را نوشتم تا به رسم دوستي از شما بخواهم که در مورد رويکردي که اتخاذ نموده ايد و اثرات آن بر جامعه کمي بيشتر تامل نماييد و لااقل اعتبار علمي خود را در اين قمار از دست ندهيد. از اينکه برخي عوام اقتصاد نخوانده سخن به تمجيد از نوشتارهای روان و ساده شما مي گشايند خرسند باشيد اما اجازه ندهيد امر بر شما مشتبه گردد و خداي نکرده گمان کنيد تعريف وتمجيد عوام اقتصاد نخوانده محک مناسبي در عرصه علمي به شمار می‌رود.