حیدر مستخدمین حسینی

در آرمان نوشت:

یکی از متغیرهایی که در تعیین نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی نقش بسزایی ایفا می‌کند، سود بین بانکی است. افزایش این نرخ در چند ماه گذشته از چند عامل تاثیر می‌پذیرد. نقدینگی، منابع بانک‌ها، بدهی‌های بانکی، رکود اقتصاد و... از جمله عواملی است که بر افزایش نرخ سود بین بانکی در مدت اخیر تاثیر داشته‌ است. اکنون به‌رغم اینکه نقدینگی افزایش پیدا کرده، اما به دلیل قفل شدن منابع بانک‌ها، میل و گرایش به استفاده از آنها از بین رفته و به همین جهت نرخ سود بین بانکی افزایش پیدا کرده است که این امر پیامدهای منفی مختلفی برای اقتصاد کشور دارد. عامل دیگری که بر تعیین نرخ سود بین بانکی اثر می‌گذارد، تصمیم بانک مرکزی مبنی بر عدم تزریق منابع به برخی از بانک‌هاست. بانک مرکزی در سال‌های گذشته منابع خود را در اختیار بانک‌ها می‌گذاشت و بانک‌های عامل نیز با دریافت کارمزد از مشتریان این منابع را مصرف می‌کردند و بخشی از این کارمزدها به بانک مرکزی ارائه می‌شد. حال چند ماهی است که بانک مرکزی از تزریق منابع خود به برخی بانک‌ها خودداری می‌کند و این امر نیز به افزایش نرخ سود بین بانکی منجر شده است. به عبارت بهتر منابع بانک مرکزی مدتی است که در اختیار برخی بانک‌ها برای توزیع قرار نمی‌گیرد و این امر به مشکلان بانک‌ها افزوده است. عواملی که به آنها اشاره شد کلیدی‌ترین موضوعاتی هستند که در این امر نقش دارند و همین موضوع موجبات گسترش تخلف در بانک‌ها را به ویژه در زمینه تعیین سود به وجود ‌آورده است و بانک‌ها تلاش می‌کنند کمبود منابع خود را با تعیین سودهایی غیر واقعی جبران کنند، بدین صورت که برخی از بانک‌ها هنوز هم که سود اعلامی ۱۵ درصد است، با پرداخت سود ۲۴ درصد به سپرده‌گذاران کلان پول زیادی را دریافت می‌کنند. البته آنها در حال حاضر چاره غیر از این ندارند و اعلام دستوری سودها از سوی بانک مرکزی چندان در این زمینه بی تاثیر نیست که در نتیجه قیمت تمام شده پول در نظام بانکی افزایش می‌یابد. امروزه باید در نظر داشت که شیوه تعیین سودها و میزان سودها به هیچ وجه برگرفته از اقتصاد نیست و نیاز به اصلاح و تجدید نظر دارد. نرخ سود سپرده‌ها در مقایسه با نرخ تورم که در کشور اعلام شده، بیش از شش درصد اختلاف دارد و این نمی‌تواند در اقتصاد کشور تاثیر چندانی داشته باشد و همچنان بازارهای موازی را راکد نگه می‌دارد. البته در حال حاضر بیش از ۵۰۰ واحد تولیدی در کشور فعالیت دارند و پایین آمدن نرخ سود تسهیلات می‌تواند هزینه تولید محصولات را پایین بیاورد. همچنین باید اشاره داشت که نرخ سود بین بانکی و نرخ تورم اگر با یکدیگر همخوانی داشته باشند، نرخ سود سپرده را منطقی و بدون ریسک می‌کنند، اما زمانی که نرخ تورم حدود هشت درصد اعلام می‌شود و نرخ سود بین بانکی ۲۵ درصد است نمی‌توان به آینده اقتصادی کشور به ویژه در حوزه بانکی امید داشت. به همین دلیل از بانک مرکزی انتظار می‌رود با تصحیح روند موجود این اختلافات فاحش را بهبود ببخشد.