مدیر موسسه مطالعاتی حامیان فردا با اشاره به زمینه های مشترک توسعه روابط تجاری بین ایران و افغانستان بهره مندی از یک مدل تجارت آزاد بین دو کشور را به عنوان یکی از اصلی ترین راه کارها برای دست یابی به این مهم برشمرد.

به گزارش ایسنا، منطقه خراسان، میثم هاشم خانی روز سه شنبه در همایش اقتصاد افغانستان و تعاملات اقتصادی با ایران در دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اصلی ترین ظرفیت های دو کشور برای تعامل با یکدیگر اظهار کرد: مهاجرت، توسعه انسانی و آموزشی، مسایل مرزی، مقاوم سازی اقتصاد و تجارت آزاد اصلی ترین ظرفیت ها برای تعامل بین ایران و افغانستان است. در بین همه این موارد شاید آنچه که بیشتر از همه اهمیت داشته باشد، مساله تجارت آزاد باشد. 

وی ادامه داد: تراز تجاری مبادلات تجاری بین دو کشور بیشتر به نفع ایران بوده که البته این اتفاق نمی تواند خیلی پایدار بماند. نوسانات تجارت بین این دو کشور نیز زیاد بوده و این خود یک عامل ناپایداری است که می تواند در قالب تجارت آزاد برطرف شود. میانگین قیمت مبادلات تجاری بین این دو کشور تقریبا 0.8 دلار به ازای هر کیلو بوده که حدود 2800 تومان است. طبیعتا چنین کالایی با چنین قیمتی کالای ارزشمندی به حساب نمی آید. باید براساس چارچوب های تجارت آزاد اطمینان خاطر بیشتری در سرمایه گذار ایجاد شود تا سرمایه گذاران دو کشور کالاهای با ارزش افزوده بیشتری را مبادله کنند.

مدیر موسسه مطالعاتی حامیان فردا خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به مدل برد برد تجارت آزاد بین دو کشور دست یابیم، باید منافع توامان دو کشور و منافع جداگانه هر کدام از کشورها را مد نظر قرار دهیم. رشد تدریجی رقابت پذیری بین المللی، پایداری بازار و کاهش هزینه های تولید، کاهش شوک های فصلی در بازار مصرف تولیدکنندگان، رونق تجاری و اقتصادی مناطق مرزی دو کشور، به اشتراک گذاری مزیت های مکمل دو کشور برای ساخت محصولات مشترک از اصلی منافع توامان دو کشور است.

هاشم خانی تصریح کرد: یکی از منافع ایران در توسعه تعاملات خود با افغانستان دسترسی این کشور به کشورهای چین و هند است. یکی از منافع ویژه افغانستان نیز جذب سرمایه گذاری خارجی بیشتر از ایران است چون به بازارهای بزرگتری دسترسی دارد. به این ترتیب افغانستان می تواند امیدوار باشد تراز تجاری منفی خود را تعدیل کند. 

وی با اشاره به موارد مشترک بین ایران و افغانستان که می تواند در توسعه روابط به این دو کشور کمک کند، افزود: یکی از این موارد مقاوم سازی اقتصاد و تاب آوری اقتصادی است. تجارت آزاد و حل مساله مهاجران نیز یکی دیگر از همین ظرفیت هاست. تجارت آزاد می تواند به مساله مهاجران کمک کند چون ما می توانیم نگاه بازنده بازنده یا بازنده برنده به مهاجران افغانی را تعدیل کنیم. در واقع سیاستمداران ایرانی در تجارت آزاد می توانند به مرور این نگاه را تعدیل نمایند.

مدیر موسسه مطالعاتی حامیان فردا با بیان اینکه گفت: با توسعه تجارت آزاد بین دو کشور مهاجرت های جدید کمتر صورت خواهد گرفت چون انتقال سرمایه بین دو کشور به راحتی صورت می پذیرد. هم اکنون مرزهای ایران، افغانستان، هند و پاکستان امن نیست و این تجارت آزاد بین ایران و افغانستان می تواند به یک منطقه تمدنی توسعه یافته و به یک پیمان تجاری بین ایران، هند، پاکستان و افغانستان بیانجامد. می توان به تدریج در این مسیر گام برداشت.

وی خاطرنشان کرد: با توسعه تجارت آزاد یک نوع نقل و انتقال کالای پررونق بین دو کشور صورت می گیرد و در هم تنیدگی بین دو کشور ایجاد می شود. آن زمان می توان امیدوار بود که ایران و افغانستان مرزهای امن تری داشته و سرمایه گذاری های بیشتری بین دو کشور صورت گیرد. تجارت آزاد می تواند سرمایه گذاری های کاربر را تقویت کرده و ناپایداری ها را از بین برد. سرمایه گذار در شرایط ناپایداری دسترسی به بازار به دنبال صادرات کالاهایی است که خیلی سریع تولید و صادر می شود اما در شرایط تجارت آزاد و پایداری بازار سرمایه گذار، سرمایه گذاری های مکمل را رونق خواهد داد.