عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد
رکودی که در بازار خودرو شاهد هستیم، بخشی از رکود کلی حاکم بر تمام بخشهای اقتصاد است؛ اقدام دولت در پرداخت وام 25 میلیون تومانی خرید خودرو را نمیتوان راهکار اصولی و مستمر برای ایجاد رونق در صنعت خودروسازی دانست و دلیل آن نیز رکود حاکم بر تمام اقتصاد کشور است.
زمانی که رکود بر اقتصاد حاکم است، با یک اقدام جزئی نمیتوان کل اقتصاد را از رکود خارج کرد و تا زمانی که تمام اقتصاد از رکود خارج نشود، صنعت و به ویژه صنعت خودرو نیز از رکود خارج نمیشود در نتیجه پرداخت این وام‌ها صرفا یک مسکن مقطعی به حساب میآید.
از طرف دیگر ایرادها و انتقادات وارده به صنعت خودرو نیز باعث تشدید رکود در این صنعت شده است؛ خودروسازان باید تکلیف خود را با مردم مشخص کنند؛ دهه‌های متمادی خودروسازی مورد حمایت بی‌چون و چرای دولت بوده است و محصولاتی با کیفیت پاییش پشت دیوارهای ممنوعیت واردات بلند و تعرفههای بالا وارد بازار شد و خودروسازان داخلی از بازار شبه انحصاری که داشتند برای فروش محصولات کمکیفیت خود استفاده کردند؛ کیفیت خودروهای داخلی پایین است و خدماترسانی اندکی نیز دارد و تا زمانی که این مشکلات حل نشود، صنعت خودروسازی نمی‌تواند موفق باشد و وارد بازارهای جهانی نیز نخواهد شد.
اصل پرداخت این تسهیلات شاید اقدام مناسبی نبود و شاید آثار زیانبار دیگری نیز داشته باشد؛ برخی در واکنش به این مطلب اینطور استنباط می‌کنند که سایر کشورها نیز در مواقع رکود از خودروسازی خود حمایت می‌کنند؛ این افراد کشور آمریکا را مثال میزنند اما در این کشور خودروسازی باکیفیتی وجود دارد که در کلاس جهانی فعالیت میکند؛ اما در کشور ما اینطور نیست و خودروسازی ما خودروهای باکیفیتی تولید نمیکند که حتی قابل رقابت در بازارهای منطقه باشد؛ اصل پرداخت این وام به نظر من توجیه چندانی ندارد با این حال ممکن است این انتظار را در آینده برای مردم ایجاد کند و باعث شود تا زمان پرداخت دوباره تسهیلات وارد بازار نشوند و نسبت به خرید اقدام نکنند؛ صرف نظر از این انتظار، تا زمانی که اقتصاد از رکود خارج نشود و خودروسازان نیز خدمات بهتری ارائه نکنند، رونق به این بازار بازنخواهد گشت.
شاهد بودیم استقبال خوبی از وامهای 25 میلیون تومانی خرید خودرو صورت گرفت؛ دلیل استقبال این بود که این وام‌ها نسبتا با نرخ سود پایینی پرداخت میشد و مردم به نوعی دچار اشتباه محاسباتی شدند و برای استفاده از وام، خودروها را خریداری کردند؛ شاید بسیاری از این افراد متقاضیان اصلی خودرو نیستند؛ این افراد خودرو را دریافت می‌کنند و احتمالا آن را در بازار میفروشند و پول آن را صرف موارد دیگری می‌کنند.
پرداخت تسهیلات 25 میلیون تومانی خرید خودرو بر بازار خودروهای دست دوم تأثیر خواهد داشت و این بازار را وارد رکود بیشتری خواهد کرد زیرا تعداد زیادی خودروی جدید با وامهای ارزان قیمت وارد بازار میشود و تعداد زیادی از متقاضیانی که قبلا خواستار خرید خودروهای دست دوم بودند، اکنون به متقاضیان خودروهای صفر تبدیل میشوند و بنابراین تقاضا برای خودروهای دست دوم کاهش مییابد.
صنعت خودرو صنعت مهمی در کشور است اما باید دولت و مجلس برنامه مدون و زمانبندی شده‌ای برای ارتقای این صنعت داشته باشند و به آن برنامه وفادار هم بمانند تا این صنعت با حمایتهایی که صورت میگیرد بتواند در یک دوره زمانی پنج تا 10 ساله تولیدات قابل رقابتی در بازارهای جهانی داشته باشد؛ نرخ این حمایتها باید با گذشت زمان یک نرخ کاهنده باشد و این صنعت نباید تبدیل به یک معلول 60 ساله نشود که همیشه نیازمند حمایت دولت و سایر قوای کشور است.
منبع: دنیای اقتصاد – ویژه نامه خراسان