رئیس جمهور سال ۹۳ پایه پولی را خط قرمز دولت خوانده و نگاه به بانک‌مرکزی به عنوان قلک برای دولت را محکوم کرده بود. با این حال پنج سال بعد از همین وعده، ۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دولت او از محل پایه پولی و توسط بانک مرکزی تامین شده است!

یکی از شعارهای مهم حسن روحانی در زمینه کنترل تورم، کنترل «پایه پولی» بود. پایه پولی به زبان ساده، بخشی از کل عرضه پول است که شامل اسکناس و مسکوک در جریان و سپرده‌های بانک‌ها نزد بانک مرکزی می‌شود.

هرگونه افزایش در پایه پولی منجر به افزایش چند برابری در کل عرضه پول (که در نهایت به تورم می‌انجامد) می‌شود؛ به همین دلیل اگر نگوییم مهم‌ترین دلیل تورم، می‌توانیم بگوییم یکی از مهم‌ترین دلایل تورم، افزایش پایه پولی است.

حسن روحانی آذر ماه 1393 هنگام تقدیم لایحه بودجه 94 در مجلس گفته بود: «پایه پولی به عنوان خط قرمز ما تعیین شده است و نگاه به بانک مرکزی به عنوان قلک دولت که در گذشته وجود داشت تغییر کرده است.»

حسن روحانی طوری با قاطعیت درخصوص خط قرمز بودن پایه پولی سخن می‌گفت که اگر آمارهای روشن بانک‌مرکزی درباره رشد پایه پولی نبود، باور این که این شاخص از 93 تا 99، 253 هزار و 203 میلیارد تومان رشد کرده، ممکن نبود.

بر اساس آمارهای بانک‌مرکزی سال 93 حجم پایه پولی 131 هزار و 147 میلیارد تومان بوده. با وجود ادعا و وعده روحانی، این رقم در پایان خرداد ماه امسال به ۳۸۳ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان رسیده است. یعنی حدودا 192 درصد افزایش پیدا کرده است!

همچنین بر اساس گزارش مرکز پژهش‌های مجلس در آذرماه امسال ، دولت برای تامین کسری بودجه 98 بر اساس مجوز سران سه قوه به استقراض از صندوق توسعه ملی روی می ‎آورد.

استقراض از منابع ارزی صندوق توسعه ملی برای جبران کسری بودجه فرق چندانی با استقراض از بانک مرکزی ندارد و همان پیامدهای نامطلوب اقتصادی و تورم افسارگسیخته را به دنبال دارد.

بررسی ها نشان می دهد که در سال ۱۳۹۸، از مجموع ۹ میلیارد دلار استفاده شده از منابع ارزی صندوق توسعه ملی (حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بر اساس محاسبات این گزارش) نزدیک به هفت میلیارد دلار، یعنی حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان (با احتساب متوسط نرخ دلار نیما) از طریق پایه پولی و توسط بانک مرکزی تامین شده است که تاثیر خود را در تورم بالای سال ۹۸ و ۹۹ نشان داده است.

با وجود این به نظر می‌رسد باید از رئیس جمهور پرسید که اگر پایه پولی خط قرمز دولت نبود دیگر چه اتفاقی می‌توانست رخ دهد؟!

تجارت نیوز