حضور تیم‌های استارتاپی در بورس، هم می‌تواند برای فعالان بازار سرمایه جالب باشد و هم به کسب‌و‌کارهای نوپا و فناورانه برای جذب منابع مالی کمک کند؛ ولی پیش از هر عرضه اولیه‌ای باید به نکاتی توجه کرد تا کل اکوسیستم آسیب نبیند.

موضوع عرضه استارتاپ‌ها به بورس، چند ماهی است که در رسانه‌ها مطرح شده و مسئولان در ابتدای تابستان تاکید ویژه‌ای روی آن داشتند؛ به گونه‌ای که حتی شخص وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با تعدادی از فعالان استارتاپی جلسه گذاشت و از عرضه نخستین استارتاپ در هفته نخست مرداد ماه خبر داد.

حدود دو ماه از وعده حضور دی جی کالا در بورس می‌گذرد و این مجموعه نیز می‌گوید مدارک لازم را تحویل داده، اما هنوز خبری از تحقق این موضوع نیست. به اعتقاد برخی کارشناسان، به نظر می‌رسد از آن اشتیاق اولیه در میان مسئولان برای ورود استارتاپ‌ها به بورس کاسته شده باشد.

برای مثال به گفته عادل طالبی، دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی، حضور شتابزده آنها در بازار سرمایه به نفع این اکوسیستم نبود، اما «این حالت هم که مسئولان یک روز تصمیم‌ بگیرند، فعالان استارتاپی را دعوت کنند، با آنها عکس بگیرند و خبر بدهند که قرار است برخی تیم‌ها وارد بورس شوند، اما روز بعد در پشت پرده تصمیم بگیرند که موضوع مسکوت بماند، قابل قبول نیست.»

3 نکته مهم قبل از عرضه اولیه استارتاپ‌ها

در این میان برخی فعالان و کارشناسان این اکوسیستم، معتقدند نخستین شرکت‌های استارتاپی که در شرایط فعلی وارد بازار سرمایه می‌شوند، نقش کلیدی و مهمی در شکل دادن به روند و نگاه عمومی به این بازار نوپا خواهند داشت. در مقاله‌ای که ایده‌هاب در این زمینه تهیه کرده، آمده است با وجود پتانسیل بالا و جذابیتی که عرضه اولیه سهام استارتاپ‌ها برای اولین بار در بازار سرمایه دارد و همچنین اهمیت این راهکار برای تأمین سرمایه مورد نیاز رشد این نوع شرکت‌ها، عدم توجه به تجربیات پیشین کشورها در IPO استارتاپ‌ها، می‌تواند امکان ورود سایر استارتاپ‌ها را به این بازار برای مدتی طولانی با چالشی جدی مواجه کند.

بنابراین پیشنهاد می‌شود عرضه اولیه سهام این شرکت‌ها، مخصوصا اولین کاندیداهای هر صنعت، با درنظر داشتن سه نکته اصلی انجام شود:

1- مهم‌ترین موضوع، ورود بهترین کاندیدای هر صنعت به عنوان اولین شرکت عرضه کننده سهام در بازار بورس است.

2- ارزش‌گذاری درست، کلیدی‌ترین گام در موفقیت پایدار هر صنعت و شرکت‌های تابع آن در بازار سرمایه است.

3- در نهایت حتی بهترین کاندیدا با منطقی‌ترین ارزش‌گذاری باید توجه به زمان عرضه اولیه داشته باشد چرا که ورود در زمان نامناسب، تبعات سنگین و بلند مدت برای شرکت و صنعت به همراه خواهد داشت.

اول کی وارد شود؟

بازیگر پیشرو، مقدم و تعیین‌کننده سرنوشت صنعت است. اندازه بازار مخصوصا در صنایع نسبتا اشباع شده، مهم‌ترین فاکتور در ارزیابی کاندیدای هر صنعت و تعیین آمادگی او برای عرضه اولیه است. برای مثال عرضه اولیه لیفت (با 30 درصد سهم بازار) پیش از اوبر (با 70 درصد سهم بازار)، موجب بحث‌های بسیاری حول اهمیت اندازه بازار در قیمت‌گذاری لیفت و مهم‌تر از آن بازتاب بلندمدت آن در تعیین ضرایب ارزش‌گذاری برای دیگر بازیگران صنعت شد (ضرایب قیمت‌گذاری اوبر در عرضه اولیه حدود ۲۵ درصد نسبت به لیفت تنزیل شد.)

در حالی که اوبر با وجود ورود متاخر و متاثر شدن از تبعات منفی عرضه لیفت، موجب افزایش قیمت مقطعی سهم لیفت شد. که این موضوع را به ذهن متبادر می‌نماید که تقدم عرضه اولیه اوبر می‌توانست محاسبات را برای هر دو شرکت و همین‌طور استارتاپ‌های دیگری که بعد از این دو وارد بازار می‌شوند، تغییر دهد.

عرضه اولیه استارتاپ‌ها، موضوعی مهم و پردامنه است که باید برای اثرگذاری مثبت آن بر اکوسیستم، به همه جوانب ماجرا دقت داشت.

منبع: تجارت نیوز