شرایط کنونی بازار نفت نگران‌کننده است، چراکه اخبار خوب نمی‌تواند قیمت‌ها را بالا برده و از طرف دیگر انتظار می‌رود، موجی از اتفاقات منفی طی هفته‌های آینده این بازار را تحت‌الشعاع قرار دهد.
سه دلیلی که چرا قیمت نفت به این زودی افزایش نمی‌یابد
انتشار خوب نتوانسته قیمت نفت را در بازار جهانی افزایش داده و از طرف دیگر برخی رویدادهای منفی بازار جهانی نفت را طی هفته‌های آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد و همین امر شرایط نگران‌کننده‌ای را در بازار به وجود آورده است.
علی رغم انتشار گزارشات مثبت طی هفته‌های گذشته از جمله کاهش نفت ذخیره‌شده کشورها و همچنین پایبند بودن اعضای اوپک به تعهدات خود در پایین نگه داشتن عرضه، اما قیمت نفت در بازار جهانی نتوانسته افزایش چشمگیری را به ثبت برساند و همین امر کسانی که امیدوار به افزایش قیمت بوده‌اند را سرخورده کرده است. از طرف دیگر حالا ورق برگشته و نگرانی‌های جدیدی در سطح بازار جهانی ایجاد شده است.
پس از آنکه قیمت نفت اخیرا کمی بالا رفت، اما انتظار گزارش منفی در باره افزایش دوباره تعداد بیکاران در آمریکا باعث شد تا شاهد بازگشت قیمت نفت به سطح حدود 40 دلار در هر بشکه باشیم.
در حالی در هفته منتهی به 15 آگوست تعداد افراد بیکارشده در آمریکا از مرز 1.1 میلیون نفر گذشت که هفته قبل از آن تعداد آنها برای نخستین بار از ماه مارس به زیر یک میلیون نفر رسیده بود و بازار را نسبت به تقویت روند بهبود اوضاع در پس کرونا امیدوار کرده بود، اما حالا شبهات جدی نسبت به مداوم بودن روند بهبود اقتصادی ایجاد شده است.
طارق ظهیر، عضو هیات مدیره موسسه تایچ کپیتال طی مصاحبه‌ای با بلومبرگ گفت: با وجود اخبار مثبت متعددی که طی هفته‌های گذشته در باره کاهش نفت انبارشده کشورها اینکه قیمت نتوانست رشد قابل توجهی داشته باشد، خوب به نظر نمی‌رسد.
قیمت نتوانست صعود کند و حالا بازار برگشته و شاهد خطر پایین آمدن قیمت هستیم.
سطح نوسان قیمت نفت در بازار به دوران پیش از کرونا برگشته و به نظر می‌رسد در شرایط کنونی هیچ چیز نمی‌تواند بازار را تکان دهد. در ادامه سه دلیل ذکر می‌شود که نشان می‌دهد که روند پایین ماندن قیمت نفت ممکن است، بسیار بیشتر از آنچه که فعالان بازار انتظار داشتند طول بکشد.
1- دور جدید مازاد عرضه نفت به بازار
مازاد عرضه سنگین نفت در بازار جهانی و کمبود فضا برای ذخیره سازی نفت اصلی‌ترین دلیلی بود که باعث شد تا نخستین بار در تاریخ قیمت نفت در ماه آوریل به زیر صفر سقوط کند. البته شرایط کنونی خیلی بهتر از 4 ماه پیش است و به همین خاطر شاهد بهبود نسبی قیمت نفت در بازار بوده‌ایم، اما نشانه‌های نگران‌کننده‌ای در بازار پدیدار شده است. علی رغم آنکه شاهد کاهش مازاد تولید و نفت ذخیره شده در آمریکا طی هفته‌های گذشته بوده‌ایم، اما سطح آن با میزان بحرانی فاصله کمی دارد.
بنا به گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، سطح نفت انبار شده در آمریکا در هفته منتهی به 24 جولای به 10.6 میلیون بشکه کاهش یافته و در هفته‌های بعد به ترتیب به 7.4، 4.5 و 1.6 میلیون بشکه کاهش یافته است. یک احتمال جدی وجود دارد که این روند کاهشی تغییر کرده و خیلی زود صعودی شود که این مسئله تاثیر بسیار منفی بر روند رشد قیمت نفت در بازار جهانی خواهد داشت.
این اتفاق نگران‌کننده در حالی ممکن است رخ دهد که اعضای اوپک پلاس هم به دنبال پایین آوردن میزان نفتی هستند که از عرضه به بازار کاسته بودند. از ابتدای ماه جاری اعضای اوپک پلاس میزان نفتی که قرار بود از عرضه به بازار کم کنند را دو میلیون بشکه پایین آورده و به 7.7 میلیون بشکه در روز رسانده‌اند.
هری تچیلی‌گوریان، کارشناس کالاهای اساسی بانک بی ان پی پاریواس فرانسه طی مصاحبه‌ای با بلومبرگ گفت که این نگرانی وجود دارد که افزایش عرضه از سوی اوپک پلاس با یک بهبود تقاضا ناهمگن و نامتوازن در بازار جهانی همزمان شود.
موسسه ریستاد انرژی هم هشدار داده که ممکن است در پس افزایش عرضه از سوی اوپک پلاس شاهد بازگشت دوباره مازاد عرضه نفت به بازار باشیم.
در گزارش این موسسه آمده است: اقدام اوپکی‌ها در افزایش تولید از ماه آگوست می‌تواند تاثیر معکوس داشته باشد؛ چراکه هنوز تا بهبود تقاضا در بازار نفت فاصله زیادی باقی مانده است.
این موسسه پیش بینی کرده که به طور کلی شاهد مازاد عرضه کمی در بازار خواهیم بود و تا دسامبر سال 2020 شاهد کمبود عرضه نخواهیم بود.
عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان هم با هدف کاهش نگرانی‌ها در بازار نسبت به اینکه افزایش عرضه از سوی اوپک پلاس بیش از حد زود بوده گفت که کشورهایی که در ماه‌های می و ژوئن به طور کامل به تعهد خود برای پایین آوردن عرضه عمل نکرده‌اند، این اقدام خود را با پایین آوردن تولید طی ماه‌های آینده جبران خواهند کرد. البته همه می‌دانیم که هیچ چیز در اوپک پلاس تضمین شده نیست.
2- نگرانی‌ها نسبت به تداوم شیوع کرونا
بخش قابل توجهی از افزایش اخیر قیمت نفت مربوط به خوش بینی نسبت به موفقیت‌آمیز بودن تلاش‌ها برای ساخت واکسن کرونا بوده است. در واقع تلاش‌های جدی در راستای ساخت این واکسن در جهان صورت گرفته و در حاضر 185 تیم تحقیقاتی به صورت جدی در حال تحقیق برای رسیدن به این مهم هستند. 7 واکسن هم هم اکنون در مراحل پایانی تحقیقات قرار دارند.
متأسفانه به صورت کلی روند تولید واکسن با توجه به قرار گرفتن ایمنی آن در اولویت پروسه بسیار طولانی است؛ به طور مثال اخیرا کشف شده است که واکسن تب دانگ در حقیقت به شدت گرفتن بیماری در کودکانی که واکسینه شده‌اند، در زمان ابتلا منجر می‌شود و یا همین مشکل در واکسن ویروس سین فیشال تنفسی نیز وجود دارد. همین نکته است که باعث شده بسیاری از کشورها ادعای روسیه در ساختن ویروس کرونا را با شک و تردید نگاه کنند.
با توجه به اینکه هیچ زمان‌بندی مشخص در باره به نتیجه رسیدن تلاش‌ها برای ساخت یک واکسن ایمن و موثر برای کرونا و توزیع آن در بازار جهانی وجود ندارد، اقتصاد جهانی و بازار جهانی نفت نسبت به موج دوم شیوع کرونا به شدت آسیب‌پذیر نشان می‌دهد.
در حقیقت در ماه گذشته اوپک پلاس نسبت به روند بهبود اوضاع در بازار جهانی نفت و پایین بودن سرعت آن نسبت به میزان مورد انتظار و افزایش خطر شکل گیری موج دوم کرونا ابراز نگرانی کرد.
3- توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
زمانی که سرمایه گذاران به معادله نفت و انرژی‌های تجدیدپذیر فکر می‌کنند معمولا به این مسئله توجه می‌کنند که چگونه کاهش قیمت نفت در بازار جهانی روند توسعه و رفتن به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در واقع به طور کلی این مسئله می‌تواند درست باشد، اما هیچ نشانه مستدلی وجود ندارد که ثابت کند کاهش قیمت نفت بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اثر منفی گذاشته است. در واقع اتفاقی که رخ داده برعکس بوده و در حالی که شیوع ویروس کرونا تقاضا برای سوخت‌های فسیلی را به شدت کاهش داده، اما تقاضا برای انرژی‌های تجدیدپذیر در این مسیر افزایش یافته است.
در حقیقت موج کاهش شدید ارزش دارایی‌های شرکت‌ها در حوزه نفت و گاز نشانه مبرهنی بر این مسئله که مدیران نفتی نهایتا به این نتیجه رسیده‌اند که ممکن است، همان گونه که مدیران شرکت نفت شیل سه سال پیش پیش‌بینی کرده بودند، قیمت نفت برای همیشه پایین بماند. بنابراین ممکن است روزهای خوش طرفداران افزایش قیمت نفت به شماره افتاده باشد، اما در عین حال کاهش مداوم و قابل توجه سرمایه گذاری در پروژه‌های نفتی نیز ممکن است، نهایتا به کاهش عرضه نفت به بازار منجر شده که این مسئله می‌تواند قیمت را افزایش دهد.
فارس