کارشناس اقتصادی با بیان اینکه تولیدکننده‌های بزرگ نفت در آمریکا مایل نیستند اقتصادی که با هزینه‌های کم نفت می‌فروشد، نظیر کشور ما به بازار برگردد، گفت: شیوه اقتصادی که ما داریم شیوه‌ای است که آسیب‌های تورمی ایجاد می‌کند.
حسین درودیان تشریح دلیل تورم فزاینده، اظهار داشت: چند عامل برای تورم به صورت متوسط در ایران داریم که یکی از آنها رشد نقدینگی است، رشد نقدینگی در کشور ما به طور سنتی بالا است ضمن آنکه نسبت به خیلی از کشورها بالاتر است، متوسط نرخ تورم در کشور ما را حدود 18 تا 20 درصد است.
* شوک‌های دارایی در اقتصاد موجب تورم فعلی؛ ارز، ملک و به تازگی بورس
وی افزود: اما گاهی اوقات تورم در اقتصاد از این عدد متوسط 50 ساله بالاتر می‌رود و این تورم حالت شوک پیدا می‌کند؛ نقدینگی نمی‌تواند این تورم را توضیح دهد و آنچه که موجب این تورم می‌شود، شوک‌های دارایی در اقتصاد ما است که این شوک‌های قیمت دارایی در درجه اول قیمت ارز است، سپس قیمت ملک و مستقلات است و در چند ماه اخیر هم قیمت بورس است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این قیمت‌های دارایی‌ها وقتی افزایش زیادی پیدا می‌کند، موجب می‌شود به نحوی سطح عمومی قیمت‌ها و تورم در اقتصاد را افزایش دهد و به دنبال خودش بکشد؛ ارز نرخ‌های کالاهای داخلی و خارجی را متأثر می‌کند، ملک به دلیل آنکه وسعت بالایی در سبد بالای خانوار دارد و آن ملک به عنوان چیزی که در هزینه تولید نقش دارد عمل می‌کند و بورس هم در چند وقت اخیر به این 2 مورد قبلی اضافه شده است و به عنوان عاملی که در تجارت تأثیر می‌گذارد و ثروت ایجاد می‌کند؛ این عواملی است که افزایش تورم را از آن متوسط 18 و 20 درصدِ بلندمدتِ اقتصاد ما، بیشتر می‌کند.
* احتمال تورم‌های بالای 30 درصد تا دو سال آینده در کشور وجود دارد
درودیان درباره پیش‌بینی آینده تورم کشور توضیح داد: با توجه به آنکه با کسری بودجه دولت روبه‌رو هستیم، چشم‌اندازی از فروش نفت نداریم و الگوی اقتصاد ما که فروش انرژی و واردات یکسری محصولات مرتبط بوده است، مختل شده است، به نظر نمی‌آید در کوتاه‌مدت مشکل تورم حل و فصل شود و جایگزینی که باید برای این مشکل در اقتصاد پیدا کنیم، نمی‌یابیم.
وی افزود: همتی در قوه مجریه وجود ندارد و دنبال الگوی اقتصادی مناسب و متفاوتی در اقتصاد نیستند، بنابراین حداقل تا دو سال آینده احتمال تورم‌های بالای 30 درصد در کشور ما وجود دارد.
* رشد بازار بورس در رشد قیمتی بازارهای مسکن و ارز مؤثر است
این کارشناس اقتصادی درباره تأثیر رشد جهشی بازار بورس در افزایش‌های بی‌رویه قیمت ارز و مسکن، توضیح داد: قطعاً رشد بازار بورس در رشد قیمتی بازارهای مسکن و ارز مؤثر است، نمی‌توان اقتصادی را داشت که در آن یک دارایی 300 درصد رشد کند و یک دارایی 30 درصد رشد کند و این موارد حتماً به هم متصل هستند؛ یا به صورت روانی و انتظارات تورمی افزایش می‌یابد، بدین معنی که وقتی کسی دارایی دیگری نظیر ملک یا ارز دارد، این تصور را دارد که وقتی بازار ارز این چنین رشد کرده است، بنابراین دارایی‌های دیگر هم متناسب با بورس، باید افزایش قیمت داشته باشد و جا نماند؛ این روند هماهنگی را بر عاملان فعال این بازارها ایجاد می‌کند، مبنی بر اینکه نباید قدرت خرید خود را از دست بدهیم و جا بمانیم، انگار تبانی ضمنی شکل می‌گیرد مبنی بر اینکه قیمتی پایین‌تر فروخته نشود.
* شوک قیمت دارایی که تا پیش از این ملک و ارز بود، امروز به بورس هم رسید
درودیان ادامه داد: به هر حال سهام هم ثروت است و وقتی عده‌ای دارای سهامی هستند و آن سهام ارزش پیدا می‌کند، در واقع ثروت و قدرت خرید آنها افزایش می‌یابد و این در رشد قیمت‌ها مؤثر است و حتی اگر این سهام را نفروشند، با این تفکر که ثروتمندتر شده‌اند، این تفکر در شیوه مصرف تأثیرگذار خواهد بود، به همین دلیل، عامل شوک قیمت دارایی به طور ویژه در کشور ما که تا پیش از این ملک و ارز بود، امروز به بورس هم رسیده است.
* شیوه اقتصادی فعلی آسیب‌های تورمی ایجاد می‌کند
وی در پاسخ به این سؤال که چه راهکارهای کوتاه و میان‌مدتی و چه سیاست‌های پولی و مالی برای کنترل تورم از سوی دولت و مجلس باید به کار گرفته شود، گفت: وضعیت تورمی در اقتصاد ما خروجی برون‌داد یک الگوی عملکرد اقتصادی است، یعنی ما شیوه اقتصادی که داریم شیوه‌ای است که آسیب‌های تورمی ایجاد می‌کند.
این کارشناس اقتصادی گفت: اگر بخواهیم به صورت جدی مشکل تورم را حل کنیم باید فکر یک برنامه جایگزین برای اقتصاد باشیم، ما اقتصادی با فروش دو میلیون بشکه نفت در روز به صورت متوسط داشته‌ایم و یا محصولاتی که از انرژی به دست می‌آید و این الگو به دلیل دشمنی‌هایی که با ما وجود دارد مختل شده است، حالا اقتصاد ما چگونه می‌خواهد عمل کند؟ و اگر به این سوال جواب ندهیم نه مسأله رشد اقتصادی‌مان حل می‌شود و نه مسأله اشتغال و نه مسأله تورم.
درودیان اضافه کرد: تورمی که در اقتصاد داریم نظیر بقیه مشکلات اقتصاد محصول مختل شدن این الگو است، اگر این الگو جایگزین شود و مشخص شود که چگونه اقتصاد ما می‌تواند کار کند، رشد کند و اشتغال ایجاد کند (به صورت خودبنیاد و مستقل از فروش نفت) باید این سوال جواب داده شود و در این صورت است که رشد اقتصادی داریم، دولت می‌تواند مالیات بگیرد و کسری بودجه جدی نداشته باشد.
* نمی‌توان اختلال‌های بخش حقیقی اقتصاد را از اختلال‌های اسمی نظیر تورم جدا کرد
وی ادامه داد: حتماً یک پای این موضوع هم وضعیت پولی و بانکی کشور است، وقتی می‌گوییم 30 درصد رشد نقدینگی داریم یعنی انبساط ترازنامه بانک‌ها به این اندازه است، بالاخره این انبساط ترازنامه بانک‌ها چه نسبتی با واقعیت اقتصاد، سرمایه‌گذاری و تولید دارد؟ اگر این مشکلات حل شود، حل و فصل این مسائل محصول فرعی و ضمنی آن می‌شود کاهش یا مهار نرخ تورم؛ ما نمی‌توانیم اختلال‌های بخش حقیقی اقتصادمان را از اختلال‌های اسمی نظیر تورم جدا کنیم و هر راهکاری که برای رشد، رونق و توسعه شکوفایی اقتصاد داریم، همان راه، راهی برای کنترل تورم است و این‌ها از هم قابل تفکیک نیست.
* تولیدکننده‌های بزرگ نفت در آمریکا مایل نیستند اقتصادی که با هزینه‌های کم نفت می‌فروشد به بازار برگردد
این کارشناس اقتصادی گفت: به هر حال یک الگوی اقتصادی 40 الی 50 ساله داریم، این الگو مختل شده است و به این سادگی‌ها هم به دلایل مختلف، برگشت‌پذیر نیست به ویژه با توجه به تغییراتی که در اقتصاد کشور ایالت متحده رخ داده است، آنها هم مثل گذشته مایل نیستند که ما به بازار نفت برگردیم و نفت بفروشیم و بتوانیم درآمدهای نفتی داشته باشیم، به دلیل آنکه هم می‌خواهند ما را تحت فشار قرار دهند، هم آنکه خودشان صادرکننده نفت شده‌اند و تولیدکننده‌های بزرگ نفت آنجا با هزینه‌های بزرگ شکل گرفته‌اند و مایل نیستند اقتصادی که با هزینه‌های کم نفت می‌فروشد، به این سادگی به بازار برگردد، در این‌باره چالش‌هایی هم بین عربستان و ایالت متحده به ویژه در بخش‌هایی از ایالت متحده که تولیدکنندگان نفت به آنها متصل هستند می‌بینیم.
درودیان تأکید کرد: به هر حال این مشکل با بده و بستان سیاسی ساده قابل حل نیست و باید در فکر این باشیم اقتصادی که 50 سال طبق الگوی خاص کار کرده است، از این به بعد می‌خواهد چگونه کار کند و آن شیوه جایگزین چیست؟ هر پاسخ به این سوال مهمترین مسأله اقتصادی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی است.
فارس