سرمایه‌گذاری بر روی نخست‌وزیر

در آغاز دهه 90 ماهاتیر محمد به تاک مجوز داد تا یک پیست اسب‌دوانی مرکز کوالالامپور احداث کند. و تنها چهار سال بعد بود که او با نقشه‌ای جدید به سراغ نخست‌وزیر رفت؛ ساخت برج‌های پتروناس که قرار بود رشد اقتصادی چشمگیر مالزی را به رخ دنیا بکشد.

آناندا کریشنان (Ananda Krishnan) سرمایه‌گذار مالزیایی هندی‌تباری است که در حوزه‌های گسترده‌ای از ارتباطات دور و رسانه گرفته تا نفت و گاز فعالیت دارد. او با 4.42 میلیارد دلار ثروت در جایگاه 494 فهرست بلومبرگ قرار دارد. وقتی نام شهرها و کشورهای مختلف را می‌شنویم، اگر برایمان غریبه یا ناشناخته نباشند، معمولا نام را با تصویری نمادین از آن شهر و کشور پیوند می‌زنیم. مثل نام پاريس که با برج ایفل در ذهن تداعی می‌شود و یا هند که با تاج محل. وقتی نام مالزی و به صورت مشخص کوالالامپور را می‌شنوید اولین تصویر ذهنی‌تان چیست؟ برای خیلی‌ها احتمالا این شهر با تصویری از برج‌های دوقلوی پتروناس هم‌نشین می‌شود. دو آسمان‌خراش 88 طبقه‌ای که با پلی در میانشان به هم متصل شده‌اند و از سال 1998 تا 2004 توانستند عنوان بلندترین ساختمان‌های دنیا را برای خود حفظ کنند. در آخرین سال‌های قرن بیستم میلادی که ساخت این برج‌های دوقلو آغاز شد قرار بود که پتروناس تبدیل شود به نمادی از پیشرفت اقتصادی مالزی و برای همین بود که مراسم افتتاح توسط شخص ماهاتیر محمد انجام شد. حالا این دو برج 88 طبقه در ابتدای داستان ما چه می‌کنند؟ یکی از اطلاعات مهمی که در مورد این نماد کوالالامپور وجود دارد و از قضا چندان هم در موردش حرف زده نشده این است که ایده ساخت این برج‌ها را آناندا کریشنان بود که به ماهاتیر محمد تقدیم کرد و به خاطر رابطه نزدیکی که با هم داشتند توانست او را مجاب به ساخت این پروژه عظیم کند و البته خودش هم نقشی جدی در ساخت و ساز آن داشت.

تاتپاراناندام آناندا کریشنان، نام طولانی این میلیاردر مالزیایی هندی‌تبار است که با مخفف اسمش یعنی «تاک» شهرت دارد. تاک سال 1938 در کوالالامپور متولد شد، از پدری با اصالت قوم تامیل سری‌لانکا که در زمان تولد او کارمند دولتی مالزی بود. تاک در 17 سالگی توانست به عنوان جوان‌ترین دانشجوی آسیایی وارد دانشگاه ملبورن شود. همین افتخار سبب شد در سال 1961 با عنوان دانشجوی بورسیه طرح کلمبو فارغ‌التحصیل شود. این طرح در واقع یک سازمان منطقه‌ای است که با هدف افزایش تلاش‌های میان‌دولتی برای تقویت اقتصادی و توسعه اجتماعی کشورهای عضو در منطقه آسیا-اقیانوسیه ایجاد شده‌ است. بعد از تحصیل در استرالیا نوبت به آمریکا رسید. تاک دوره مدیریت کسب‌وکار را در دانشگاه هاروارد گذراند و از سال 1964 و پس از فارغ‌التحصیلی‌اش وارد تجارت گاز شد. ورودش به این حوزه اتفاق مهمی بود چرا که یک دهه بعد، او با اتکا به همین تجربه، نقشی کلیدی در تاسیس شرکت دولتی نفت مالزی یعنی پترولیام ناسیونال برعهده گرفت، شرکتی که به پتروناس شهرت پیدا کرد.

دیدار در لندن

اما پیش از اینکه قرار باشد تاک را به عنوان یکی از مهره‌های تاسیس شرکت ملی گاز مالزی بشناسند، داستانی شخصی‌تر برای او رخ داد که منجر شد به بزرگ‌ترين آشنایی زندگی‌اش. در اوایل دهه 70 میلادی، تاک پس از سرمایه‌گذاری مشترک ناموفق تصمیم گرفت مدتی در اروپا به خودش استراحت بدهد. برای همین راهی لندن شد، جایی که از قضا مقصد ماهاتیر محمد بود که پس از اخراجش از حزب یومنو (سازمان ملی متحد مالزی) توسط اولین نخست‌وزیر این کشور به آن روی آورده بود. دو شکست‌خورده در بریتانیا به هم رسیدند و بعد زمانی که پیروزی محمد از راه رسید و زمام دولت کشورش را از سال 1981 تا 2003 در دست گرفت، در واقع پیروزی به تاک هم رو کرد. در طی این سال‌ها بود که عرصه سرمایه‌گذاری و تجارت به روی او گشوده شد و توانست مجوز فعالیت در حوزه ارتباطات دور، ارتباطات ماهواره‌ای و پخش رسانه‌ای را از طریق هلدینگ خصوصی بیناریانگ دریافت کند. او همچنین قدرت و انحصار برگزاری شرط‌بندی در مسابقات اسب‌دوانی را هم از آن خود کرد. آن دوستی که در لندن آغاز شده بود ثمر‌اتش را به صورت طولانی‌مدت نشان داد. دوستی با ماهاتیر محمد بزرگ‌ترين سرمایه‌گذاری تاک در زندگی‌اش بود.

در آغاز دهه 90 ماهاتیر محمد به تاک مجوز داد تا یک پیست اسب‌دوانی مرکز کوالالامپور احداث کند. و تنها چهار سال بعد بود که او با نقشه‌ای جدید به سراغ نخست‌وزیر رفت؛ ساخت برج‌های پتروناس که قرار بود رشد اقتصادی چشمگیر مالزی را به رخ دنیا بکشد. سرمایه این آسمان‌خراش‌ها از طریق شرکت پتروناس تامین شد و بعد با این طرح و این سرمایه بود که تاک به سراغ یک نام بزرگ در حوزه معماری رفت؛ سزار پلی، معمار آمریکایی آرژانتینی‌تباری که طراحی بناهایی مانند فرودگاه بین‌المللی لس‌آنجلس و بروکسفیلد پَلِیس (یا مرکز مالی جهانی) در نیویورک را در کارنامه خود دارد و به عنوان یکی از چهره‌های تاثیرگذار معماری آمریکا شناخته می‌شود. ساخت برج‌های ودوقلوی کوالالامپور حالا به عنوان یکی از شاخص‌ترین نقاط کارنامه این معمار فقید شناخته می‌شود. اثری که او با پیشنهاد و سرمایه‌گذاری تاک خلق کرد توانست 5 سال عنوان بلندترین ساختمان‌های دنیا را از آن خود کند تا اینکه در سال 2005 این عنوان را برج تایپه 101 در تایوان از آن خود کرد.

شهرت تاک در کسب‌وکار این است که شرکت‌هایش را ابتدا خصوصی و بعد دوباره آنها را وارد بازار بورس می‌کند. سال 2007 او شرکتش ماکسیس را خصوصی کرد و بعد از دو سال سهام این اپراتور تلفن همراه را در بزرگ‌ترين عرضه سهام اولیه بورس جنوب شرقی آسیا فروخت. تاک و شرکایش سهام سه شرکتشان را به صورت کامل در سال 2010 خریدند: آسترو آل ایژیا نت‌ورکس، تانجونگ و میسات گلوبال و بابت جمع‌آوی و خصوصی‌سازی سهام این سه شرکت 2.5 میلیارد دلار هزینه کردند. ارزش مجموع این سه شرکت 5.9 میلیارد رینگیت (1.7 میلیارد دلار) قیمت‌گذاری شد. تاک سال 2012 شرکت آسترو، بزرگ‌ترين اپراتور تلویزیون کابلی مالزی را با 1.5 میلیارد دلار فروخت.

تاک با وجود سهم بسزایی که در تجارت و اقتصاد مالزی داشته و البته سهم‌های فراوانی که از ظرفیت‌های کشورش برداشت کرده است چندان علاقه‌ای به جنجالی کردن اخبارش ندارد. می‌شود گفت که حضور او در بازار سرمایه با کمترین حاشیه‌های ممکن همراه بوده است و اطلاع چندان زیادی در مورد شخصیت و زندگی خانوادگی او وجود ندارد.

میلیاردی که نمی‌تواند پسرش را سیر کند

تاک چند سال به عنوان دومین شهروند ثروتمند مالزی شناخته می‌شد. در همان سال‌ها بود که پسرش بدون رد و نشانی خانه را ترک گفت. او دست به جست‌وجو زد و عاقبت تنها پسرش را در معبد بودايیان در شمال تایلند یافت. پدر از دیدن پسرش در آن ردای نارنجی‌رنگ جا خورد، پسری که حالا موهایش را از ته تراشیده و با کاسه‌ای در دست و به رسم راهبان بودایی در حال جمع‌آوری اعانه بود. همان‌جا از پسرش دعوت کرد تا برای دیدار دونفره و حرف زدن به رستورانی بروند و غذا بخورند. پسر جواب داد: «متاسفم، نمی‌توانم دعوت شما را قبول کنم. من هم مثل سایر راهبان بودایی باید برای یافتن غذا ظرفم را جلوی مردم دراز کنم.» پاسخ کریشنان در آن زمان این بود: «با تمام ثروتی که دارم حتی نمی‌توانم از پس غذا دادن به پسر خودم برآیم.» وان سیریپانو، پسر یکی از ثروتمدترین مردان جهان همچنان در معبدي در جنگل‌های تایلند ساکن است و البته این تضاد عجیب برخاستن از خانواده‌ای با ثروت انبوه و سردرآوردن از معبد راهبان، او را تبدیل به چهره‌ای نمادین در میان راهبان بودایی کرده است. او از بوداييان شاخه تراواده است که به عنوان کهن‌ترین شاخه باقی‌مانده از بودیسم شناخته می‌شود و چندین قرن به عنوان دین اصلی مردم سری‌لانکا، کامبوج، میانمار و تایلند شناخته می‌شد. امروز پیروان این گرایش از مذهب بودایی به 150 میلیون نفر می‌رسد و از قضا گرایش به آن در میان کشورهای غربی هم رو به افزایش است. اگر تاک در دنیای سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار شناخته شده است، حالا می‌توانید ویدئوهایی از سخنرانی پسرش را در جمع راهبان بودایی پیدا کنید. عکس‌های پدر و پسر را که ببینید نمی‌شود تصمیم گرفت که آیا تاک به خاطر پسرش مطرح می‌شود یا پسر به خاطر داشتن پدری چنین ثروتمند.

آینده نگر