پیش از تحریم‌ها صادرات نفت ایران در ماه می سال 2018 رکورد زد و به حدود 2.7 تا 2.8 میلیون بشکه در روز رسید اما بعد از این ماه روند کاهشی صادرات آغاز شد. آن‌گونه که منابع خارجی در گزارش‌هایشان درج کرده‌اند، صادرات نفت ایران به کمتر از 500 هزار بشکه در روز رسیده است.
بزرگ‌ترین منفعت ایران از زمان اجرایی شدن برجام، در صنعت نفت و گاز نمود پیدا کرد. هرچند این منفعت دیری نپايید و ایالات متحده از این قرارداد بین‌المللی خارج شد و در ماه نوامبر سال 2018 تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرد تا از این طریق صادرات و درآمدهای نفتی ایران کاهش پیدا کند. هدفی که به نظر می‌رسد محقق شده است چرا که گفته می‌شود این تحریم‌ها صادرات نفت را که منبع اصلی درآمد کشورمان است نصف کرده است. در این میان دولت آمار و ارقام مرتبط با تولید و صادرات نفت را اعلام نمی‌کند. بنابر منابع بین‌المللی در ماه‌های ژانویه، فوریه و مارس سال 2019 میزان تولید نفت ایران 7/2 میلیون بشکه در روز بوده است اما در ماه آوریل شاهد کاهش تولید به 5/2 میلیون بشکه در روز هستیم که روند کاهشی در ماه می ادامه داشته به طوری که تولید در این ماه به میزان 3/2 میلیون بشکه در روز و ماه ژوئن به 2/2 میلیون بشکه در روز رسیده است. در جولای 2019 تولید نفت کشورمان همچنان 2/2 بشکه در روز با کاهش اندکی نسبت به ماه پیش از خود بوده است و در ماه‌های، آگوست و سپتامبر نیز به حدود 1/2 بشکه در روز رسید. این روند کاهشی در ماه‌های دیگر نیز ادامه داشت تا این‌که در آخرین ماه سال میلادی 2019 یعنی دسامبر میزان تولید نفت ایران 2 میلیون بشکه در روز تخمین زده شده است.
در خصوص روند صادرات نفت کشورمان نیز وضعیت آمار و ارقام نامطمئن‌تر از تولید است. پیش از تحریم‌ها صادرات نفت ایران در ماه می سال 2018 رکورد زد و به حدود 2.7 تا 2.8 میلیون بشکه در روز رسید اما بعد از این ماه روند کاهشی صادرات آغاز شد. آن‌گونه که منابع خارجی در گزارش‌هایشان درج کرده‌اند، صادرات نفت ایران به کمتر از 500 هزار بشکه در روز رسیده و بخش مهمی از آن پنهانی است و از طریق انتقال کشتی به کشتی است. حتی برخی از آمارها حکایت از صادرات کمتر از 300 میلیون بشکه در روز را دارند. از آنجا که کشتی‌های ایرانی برای جلوگیری از ردگیری، رادارهای خود را خاموش می‌کنند بنابراین آمار دقیقی نمی‌توان از میزان صادرات نفت ایران ارائه کرد. اخیراً وب‌سایت تانکر ترکر برآورد کرده است که تولید نفت ایران در ژانویه 2020 به یک میلیون بشکه در روز رسیده است. یکی از کارشناسان این سایت می‌گوید مقصد این محموله شرق آسیا و دریای مدیترانه بوده است.
پیش‌بینی 99
خوش‌بینی به صادرات یک میلیون بشکه‌ای؟
درآمدهای ناشی از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی در سال آینده حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که در مقایسه با رقم مصوب سال جاری ۱۰۵ هزار میلیارد تومان کاهش دارد. دولت پیش‌بینی کرده تا در بودجه سال آینده ۹۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که از درآمدهای نفتی و سایر تشکیل می‌شود کسب درآمد کند. بر این اساس منابع حاصل از نفت و فرآورده‌های نفتی ۴۸ هزار و ۲۹۸ هزار میلیارد تومان تعیین شده که در مقایسه با رقم ۱۵۳ هزار میلیارد تومانی مصوب در بودجه امسال تا ۱۰۵ هزار میلیارد تومان کاهش دارد.از سوی دیگر مقامات دولت در اظهارنظرهایشان تاکید کرده‌اند در سال 99 صادرات نفت را به یک میلیون بشکه در روز خواهند رساند. در شرایطی که منابع خارجی از افزایش صادرات نفت ایران در ماه‌های اخیر خبر می‌دهند شاید با وجود تحریم‌ها نیز دستیابی به این عدد کار دشواری نباشد.
منبع: اتاق تهران