سرویس‌های ارزش افزوده با اعلام شکایات مشترکان و پرونده‌های میلیاردی شرکت‌های متخلف به یکی از جنجالی‌ترین مباحث حوزه ارتباطات تبدیل شده بود و در نهایت در آخرین اقدام برای مقابله با این کلاهبرداری‌ها، مصوبه‌ای جهت الزام دریافت درخواست خدمات از سوی مشترک و صدور جداگانه صورت‌حساب برای این خدمات برای صادر شد.

خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده می‌شوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است. مهم‌ترین موضوعات خدمات ارزش افزوده تلفن همراه، شامل مسابقات و رای‌گیری، تبلیغات موبایلی، پرداخت موبایلی، تلویزیون آنلاین، پخش یا دانلود موسیقی، زنگ انتظار تماس، بازی آنلاین، خدمات ورزشی و اطلاع‌رسانی این قبیل سرویس‌ها می‌شود.

اگرچه استفاده از این خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و توسط کاربر انتخاب شود، اما ارائه این خدمات برای برخی از شرکت‌های ارزش افزوده، به روشی برای کلاهبرداری از کاربران تبدیل شد و به دلیل هزینه نسبتا بالایی که این خدمات در مقایسه با تماس و پیامک دارند، در دو سال گذشته به مشکل حل‌نشدنی بالا رفتند قبض‌های گوشی و تمام شدن شارژ پولی کاربران تبدیل شده بود.

این موضوع به واکنش محمدجواد آذری جهرمی -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- منجر شد و اواسط سال ۹۷، او از کشف یک باند بزرگ تخلف در حوزه ارزش افزوده خبر داد و اعلام کرد که در طی مدت چند ماه بالغ‌بر ۲۲ میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری شده بود که شرکت‌های متخلف موظف به بازگرداندن وجوه اخاذی‌شده به مشترکان شدند و همچنین اعلام شد این پرونده برای سیر قضایی به دادستانی ارسال می‌شود.

البته داستان این کلاهبرداری‌ها به همین جا ختم نشد. در حالی که براساس مصوبه ۱۴۷ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات برای ارائه خدمات ارزش افزوده پیامکی از سوی اپراتورها تائید مشترک برای فعال‌سازی الزامی است، سوءاستفاده از ناآگاهی افراد ادامه داشت و اگرچه بارها اعلام شده بود می‌توان از طریق شماره‌گیری #۸۰۰* در تمام اپراتورهای تلفن همراه از سرویس‌های ارزش افزوده‌ای که فعال است، مطلع شده و در صورت عدم تمایل، آنها را حذف کرد، اما عضویت‌های ناخواسته و هزینه‌های گزاف مشترکان برای این سرویس‌ها ادامه داشت.

در این میان یکی از روش‌هایی که برای مقابله با کلاهبرداری‌های ارزش افزوده صورت گرفت این بود که با ابلاغ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از اسفند سال ۹۷، سرویس‌های ارزش افزوده برای سیم‌کارت‌های جدید، غیرفعال شود، مگر اینکه خود مشترک از ابتدا خواستار این سرویس‌ها باشد. با وجود این، باند بزرگ ارزش افروده برای سیم‌کارت‌های قدیمی همچنان ادامه داشت.

به همین دلیل وزیر ارتباطات اواسط سال ۹۸، از برخورد جدی با این کلاهبرداری‌ها خبر داد و اعلام کرد اگر خدمات واقعی ارزش افزوده که در حمایت از کسب‌وکارها صورت می‌گیرد از کلاهبرداری‌ها جدا نشود، کل سرویس‌های ارزش افزوده برای همیشه تعطیل خواهد شد، هرچند این موضوع به مذاق بسیاری خوش نیامد و همان زمان واکنش‌های زیادی را از طرف مخالفان به دنبال داشت،‌ اما وزارت ارتباطات همچنان اعلام کرد برای برخورد با متخلفان عزمی جدی دارد.

پس از این که اعلام شد مشترکان می‌توانند از این خدمات شکایت کنند، وزیر ارتباطات اعلام کرد شرکت‌های خدمات ارزش افزوده در مدت سه سال گذشته به ادعای خودشان ۱۳ هزار میلیارد تومان درآمد داشتند، که البته وزارت ارتباطات به رقم ۲۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است و پیگیری‌ها برای اینکه پولی که به‌صورت ناصحیح از جیب مردم رفته، برگردد و این روند ناصحیح ادامه پیدا نکند، ادامه دارد.

همچنین پس از آنکه آذری جهرمی از شکایت بیش از یک میلیون مشترک از خدمات ارزش افزوده پیامکی در طی یک هفته به قوه قضائیه خبر دارد، در روزهای پایانی آذر ماه ۹۸ اعلام شد با مصوبه هیات وزیران، اگر اپراتوری سه بار در سال تخلف کند باید حدود ۴۵ میلیارد تومان جریمه بپردازد و علاوه بر جرایم بحث تعلیق، کاهش مدت اعتبار و لغو پروانه نیز مطرح شده است.

و در نهایت در آخرین جلسه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در اسفند ماه سال ۹۸، ضوابط استفاده از خدمات ارزش افزوده تصویب شد که به‌ موجب آن، دارنده پروانه ارائه خدمات ارتباطی موظف است پس از دریافت درخواست خدمات ارزش افزوده از سوی مشترک، شرح خدمات، هزینه و زمان استفاده از آن را به مشترک اطلاع دهد و همچنین برای مشترک به‌صورت جداگانه صورتحساب صادر کند؛ تا بدین‌ترتیب این مصوبه نیز به روش‌های جلوگیری از کلاهبرداری‌های ارزش افزوده اضافه شود.

منبع: ایسنا