مالیات برعایدی املاک، مابه‌التفاوت ارزش روز زمان واگذاری املاک و حق واگذاری محل نسبت به ارزش زمان تملک یا قیمت تمام شده آن است. به عقیده یک اقتصاددان، تعیین این نوع مالیات در لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم می‌تواند سد بزرگی بر حضور دلالان و اقدامات سفته‌بازانه آن‌ها در بازار مسکن باشد که موجب حذف سودهای باد آورده در بخش املاک و مستغلات، کاهش قیمت مسکن، افزایش درآمدهای مالیاتی دولت که در بخش املاک صفر بوده و محدود کردن فرار مالیاتی در این بخش باشد.

لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم با سه محور ساماندهی معافیت‌ها و مشوق‌های مالیاتی، اجرای سیستم مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی و برقراری مالیات بر دارایی برای بررسی و تصویب به دولت ارسال شده که یکی از پایه‌های مالیاتی جدید در آن مالیات بر عایدی املاک است و این نوع مالیات عبارت از مابه‌التفاوت ارزش روز زمان واگذاری املاک و حق واگذاری محل نسبت به ارزش زمان تملک یا قیمت تمام شده آن است.

نرخ‌های مالیاتی درنظر گرفته شده طبق مدت تملک برای این نوع مالیات شامل، یک سال و کمتر معادل ۲۵ درصد، بیش از یک تا شش سال به ازای هر سال معادل ۲.۵ واحد درصد نرخ مذکرو کاهش می‌یابد و مدت تملک هفت سال و بیشتر معادل ۱۰ درصد است.

در این زمینه علی بخشی - یکی کارشناس اقتصادی ، با بیان اینکه سیستم مالیاتی کشور نسبت به دنیا عقب مانده و باید اقداماتی برای نزدیک‌تر شدن نظام مالیاتی به الگوهای روز مالیاتی دنیا انجام شود، گفت: این لایحه اقدام بسیار درستی در جهت ارتقا و به ورز کردن نظام مالیاتی کشور است. کاهش مالیات شرکت‌ها از ۲۵ درصد به ۱۰ درصد در این لایحه اقدام درستی است، زیرا در تمام دنیا شرکت‌ها مشمول مالیات نیستند و فقط سهامداران شرکت‌ها مشمول مالیات هستند که این امر به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بتوانند سیستم‌های مالی خود را بهتر جمع‌بندی کنند.

تاثیرات مالیات بر عایدی املاک بر بازار مسکن

وی ادامه داد: در کشورهای غربی مالیات برعایدی املاک یکی از مقوله‌های اصلی درآمدهای مالیاتی است که تصویب در کشور ما می‌تواند سد بزرگی در مقابل نرخ تورمی باشد. حضور خریداران برای انجام بازی‌های سفته بازانه در بازار مسکن، باعث می‌شد تا خریداران واقعی مسکن قادر به خرید مسکن در اثر افزایش قیمت نباشند. حال در صورت تصویب مالیات بر عایدی املاک می‌تواند مانعی بر حضور دلالان و اقدامات سفته‌بازانه در بازار مسکن شود.

بخشی با بیان اینکه این نوع مالیات می‌تواند سودهای باد آورده را در بخش املاک و مستغلات را حذف کند و اظهار کرد: این نوع مالیات در بازار مسکن قطعا می‌تواند اثر کاهشی در قیمت مسکن داشته باشد و کسانی وارد بازار مسکن ‌شوند که نیازمند واقعی مسکن باشند. در نتیجه، در اثر عملیاتی شدن این نوع مالیات، اینکه ملکی خریده شود و در یک زمان دیگر آن دو برابر فروخته شود، دیده نخواهد شد که این امر به نفع قشری است که خانه را برای استفاده شخصی می‌خواهد، نه برای سفته بازی و اقدامات سودجویانه.

افزایش درآمدهای مالیاتی در بخش مسکن با مالیات بر عایدی املاک

این اقتصاددان افزود: مالیات بر عایدی املاک می‌تواند اثر بسیار مثبتی بر درآمدهای مالیاتی داشته باشد. با این نوع مالیات، درآمدهای مالیاتی دولت که در بخش املاک صفر بوده افزایش پیدا می‌کند. درآمدهای حاصل از املاک یکی از مسیرهای فرار مالیاتی بوده که با این نوع مالیات، فرار مالیاتی در این بخش بسیار محدودتر می‌شود.

او در پایان خاطر نشان کرد که اینکه مالیات بر عایدی املاک چه تاثیری بر آینده بازار مسکن خواهد داشت، در طول زمان مشخص خواهد شد و در این مورد امیداورم که مجلس با دولت در این زمینه برای تصویب این نوع مالیات و به خصوص لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم همکاری کند.

منبع: ایسنا