مالیات نقل و انتقال ملک، شامل سه نوع مالیات انتقال حق واگذاری (سرقفلی)، درآمد حاصل از ساخت و فروش املاک (نوساز) و مالیات بر درآمد رضایت مالک یا حق مالکانه می‌شود که هر یک از مؤدیان این مالیات‌ها به ترتیب معادل دو ، ۱۰ و دو درصد به ارزش معاملاتی ملک مشمول مالیات می‌شوند.
مالیات نقل و انتقال ملک، نوع دیگر مالیات بر درآمد املاک است که شامل مالیات انتقال حق واگذاری (سرقفلی)، مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش املاک (نوساز) و مالیات بر درآمد رضایت مالک یا حق مالکانه می‌شود.
همچنین مالیات نقل و انتقال املاک به ماخذ ارزش معادل معاملاتی و به نرخ پنج درصد مشمول مالیات می‌شوند.
محاسبه ارزش معاملاتی املاک چگونه است؟
در محاسبه ارزش معاملاتی املاک و در نتیجه تعیین مالیات نقل و انتقال املاک مبنای آن تقویم ارزش معاملاتی عقد املاک است که فاکتورها و پارامترهایی بسته به نوع ملک دخالت دارند.
مساحت عرصه، مساحت بنا، قدمت بنا یا سال ساخت، نوع اسکلت بنا، تاسیسات و تجهیزات به کار رفته، نوع استفاده و کاربری و محل وقوع ملک از جمله عواملی هستند که بر محاسبه ارزش معاملاتی املاک و تعیین مالیات نقل و انتقال تاثیر می‌گذارد.
مالیات انتقال حق واگذاری املاک (حقوق صنفی و سرقفلی) یکی از انواع مالیات نقل و انتقال املاک است که براساس آن انتقال محل واگذاری محل به ماخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق به نرخ ۲ درصد در تاریخ واگذاری مالکان عین یا صاحبان حق، مشمول مالیات می‌شوند.
گفتن این نکته ضروری است که حق واگذاری، حق کسب، پیشه یا حق تصرف محل یا حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل است.
مالیات بر درآمد حاصل از ساخت و فروش املاک چیست؟
درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از ساخت و فروش هر نوع ساختمان، مشمول مقررات مالیات بر درآمد صاحبان مشاغل اشخاص حقوقی خواهد بود.
گفتنی است که اولین نقل و انتقال ساختمان‌های مذکور علاوه بر مالیات نقل و انتقال قطعی، مشمول مالیات علی‌الحساب به نرخ ۱۰ درصد به ماخذ ارزش معاملاتی ملک مورد انتقال است.
علاوه براین، مالیات قطعی مؤدیان این ماده، پس از رسیدگی طبق مقررات تعیین می‌شود. البته شمول مقررات این ماده در خصوص ساخت و فروش ساختمان توسط اشخاص حقیقی منوط به آن است که بیش از سه سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آن نگذشته باشد.
همچنین، شهرداری‌ها موظف هستند همزمان با صدور پروانه ساخت و در هنگام صدور پایان کار مراتب را به منظور تشکیل پرونده مالیاتی به اداره امور مالیاتی گزارش کنند.
گفتنی است؛ شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت از حکم این ماده مستثنی هستند.
مالیات بر درآمد رضایت مالک یا حق مالکانه
مالک یا مالکان بابت اعلام رضایت نسبت به انتقال حق واگذاری محل (سر قفلی) اجاره بدون انتقال سرقفلی و تغییر شغل، مشمول مالیات به نرخ دو درصد هستند.
مؤدیان موضوع این نوع مالیات مکلف هستند، اظهارنامه مالیاتی خود را در مورد حق واگذاری محل تا ۳۰ روز پس از انجام معامله و در سایر موارد تا آخر تیرماه سال بعد به انضمام مدارک مربوط به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم و مالیات متعلقه را طبق مقررات پرداخت کنند.
گفتنی است؛ عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر، مشمول جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد مالیات متعلقه می‌شود که غیر قابل بخشودگی است. همچنین، عدم پرداخت مالیات در موعد مقرر مشمول جریمه‌ای معادل ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه دیرکرد پس از اتمام سررسید تعیین می‌شود.
در مورد مؤدیانی که مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی هستند مبلغ مندرج در اظهارنامه از تاریخ انقضای مهلت تسلیم آن و نسبت به مابه‌اختلاف از تاریخ مطالبه، همچنین در مورد مؤدیانی که از تسلیم اظهارنامه خودداری کرده یا اصولاً مکلف به تسلیم اظهارنامه نیستند؛ مهلت تسلیم اظهارنامه پرداخت مالیات حسب مورد است.
مدارک لازم جهت نقل و انتقال املاک
استعلام دفاتر اسناد رسمی با ذکر نام خریدار، تصویر سند مالکیت و بنچاق، تصویر شناسنامه و کارت ملی فروشنده و خریدار، تصویر پایان کار، تصویر پروانه تخریب، نوسازی و عدم خلاف در مورد املاک در دست ساخت، تصویر صورت مجلس تفکیکی، تصویر اسناد اجاری(رسمی یا عادی)، تصویر گواهی واریز مالیات بر ارث، تصویر وکالت‌نامه در صورت مراجعه به وکیل، تصویر مباینه‌نامه یا قولنامه در خصوص انتقال حق واگذاری محل از جمله مدارکی هستند که برای نقل و انتقال املاک لازم هستند.
منبع: ایسنا