در چند دهه اخیر معنای گردشگری دیگر صرفا سفرهای تفریحی و خانوادگی نیست، بلکه به بازاری درآمدزا برای کشورها تبدیل شده است. این بازار به علت گستردگی و بزرگی تا جایی پیشرفت کرده که در پی آن یک روند اقتصادی با ارزش افزوده بالا شکل گرفته است. همین امر موجب شده تا کشورهای پیشگام در این عرصه، درآمد قابل توجهی از بخش‌های مختلف میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کسب کنند.
خدمات دولت به استارت‌آپ گردشگری
ظرفیت گسترده حوزه گردشگری موجب شده تا شرایط مناسبی برای رشد استارتآپهای گردشگری فراهم شود. از همین رو در سال‌های اخیر در ایران نیز استارتآپهای گردشگری فعالیت خود را به‌شکلی گسترده آغاز کرده‌اند که می‌توانند بر افزایش کیفیت جذب گردشگر و رونق بهره‌مندی از حوزه‌های میراث فرهنگی، صنایع‌دستی در صنعت گردشگری تاثیر قابل‌توجهی بگذارند. در واقع استارتآپهای گردشگری وظایفی همچون عرضه بسته سفرهای ارزان قیمت، تنظیم برنامه سفر مطابق با ذائقه و علایق گردشگر، ایجاد تنوع در مقاصد گردشگران، رزرو اقامتگاه، بلیت هواپیما و... را به عهده دارند.
پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به منظور حمایت و پشتیبانی از استارتآپهای فعال در زمینه‌های مرتبط با میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، معاونتی با عنوان «معاونت فناوری و کاربردی‌سازی» تشکیل داده است که در آن استارت‌آپ‌ها به دو شیوه پیوسته و ناپیوسته می‌توانند از حمایت‌های این معاونت بهره‌مند شوند. استارتآپهای پیوسته پس از طی فرآیند مربوطه در مرکز نوآوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در خانه‌ای تاریخی به‌نام «خانه تاریخی سرهنگ ایرج» (ثبت شده در فهرست آثار ملی) مستقر می‌شوند. این گروه از استارت‌آپ‌ها بنا به درخواست از دوره‌های آموزشی و خدمات مانیتورینگ پژوهشگران در پژوهشگاه نیز بهره‌مند می‌شوند. همچنین این استارت‌آپ‌ها بنا به درخواستشان به سرمایه‌گذاران یا متقاضیان خدمات ارائه می‌دهند و می‌توانند از خدمات مشاوره در زمینه‌های مالکیت فکری، تجاری‌سازی و توسعه که پژوهشگاه در اختیارشان قرار می‌دهد، استفاده کنند.
استارت‌آپ‌هایی که به شکل ناپیوسته تحت‌پوشش معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری هستند، می‌توانند از خدمات معرفی و مشاوره استفاده کنند. ضمنا هر دو گروه استارت‌آپ‌ها به‌طور رایگان در نمایشگاه‌های داخلی شرکت می‌کنند.در همین رابطه هما خراسانی، مشاور معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری عنوان کرد: استارت‌آپ‌هایی که تمایل دارند در مرکز نوآوری پژوهشگاه مستقر شوند، باید در یکی از رویدادهای معاونت فناوری و کاربردی‌سازی که با نام «پاتوق» برگزار می‌شود، شرکت کنند. در این رویدادها که با اعلام عمومی برگزار می‌شود ایده‌های استارت‌آپی توسط متخصصان مربوطه ارزیابی می‌شود. تیم‌های صاحب ایده پس از تایید داوران و در صورت تمایل و پس از طی مراحل اداری، امکان استقرار در مرکز نوآوری پژوهشگاه را خواهند داشت. گروه‌های ناپیوسته نیز پس از طی فرآیند بررسی و ارزیابی و در صورت تایید کارگروه مربوطه، به‌عنوان استارت‌آپ ناپیوسته تحت حمایت قرار می‌گیرند.
وی افزود: در حال حاضر هشت استارت‌آپ در مرکز نوآوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری (خانه تاریخی سرهنگ ایرج) مستقر هستند. همچنین ۴۷ استارت‌آپ نیز به شکل ناپیوسته تحت حمایت این معاونت قرار دارند. همچنین معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه در سراسر کشور، تا کنون ۳۷۱ استارت‌آپ فعال در حوزه‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی را شناسایی کرده است.
مشاور معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره قوانین راه‌اندازی استارت‌آپ گردشگری عنوان کرد: وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در صدد تدوین دستورالعمل‌های مربوط به شکل‌گیری و فعالیت استارتآپهای حوزه‌های میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی است؛ زیرا قوانین موضوعه وزارت میراث فرهنگی برگرفته از اساسنامه سازمان میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری است و اساسنامه مذکور متعلق به دوران پیش از کسب‌و‌کارهای استارت آپی بوده است.
خراسانی عنوان کرد: یک استارت‌آپ موفق در حوزه گردشگری نیازمند خلاقیت و نوآوری در سبک و اجرا، محتوا و مفهوم و پرهیز از کپی‌برداری است. تکیه صرف به فروش اینترنتی و فضای مجازی ضمانت قابل قبولی برای موفق بودن یک استارت‌آپ نیست. یکی از ویژگی‌های مهم استارتآپهای موفق پاسخگویی به نیاز جامعه است.
وی افزود: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تلاش می‌کند با واگذاری مجاز فعالیت‌های خود به بخش خصوصی به‌ویژه استارتآپهای مرتبط زمینه گسترش فعالیت‌های استارت‌آپی در این زمینه را بیش از پیش فراهم کند. همچنین یکی از فعالیت‌های اصلی معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ایجاد مراکز مشاوره و خدمات تخصصی است که در همین راستا با همکاری مرکز مالکیت فکری وزارت دادگستری اولین مرکز مشاوره مالکیت فکری و علائم صنعتی در معاونت فناوری و کاربردی‌سازی پژوهشگاه ایجاد شده است. علاوه بر آن مرکز مشاوره کارآفرینی و تجاری‌سازی نیز با همکاری مربیان کارآزموده در این معاونت شکل گرفته است.
منبع: دنیا‌ی اقتصاد